شادی کردن تنها برای چهار روز مرخصی نه، آزادی اش را فریاد باید زد، خانواده اش را در روزهای سخت تنها نگذاشت و با دستان پر به خانه اش رفت

مدافعان حقوق بشر و حقوق آنها

گردآوری و تنظیم: بهزاد خوشحالی
مدافعان حقوق بشر، آن دسته از افراد، گروه ها یا ارگان های جامعه هستند که آزادی های اساسی و حقوق به رسمیت شناخته شده ی جهانی را ترویج و حمایت می کنند. این مدافعان، در پی ترویج و حمایت از حقوق سیاسی و مدنی و همچنین ترویج، حمایت و تحقق حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی هستند. آن دسته از افرادی که مشوق یا مرتکب خشونت می شوند در زمره ی این تعریف قرار نمی گیرند.
در واقع، منظور از مدافعان حقوق بشر، همان تعریف بند نخست اعلامیه ی سازمان ملل متحد در مورد حق و مسوولیت افراد، گروه ها و ارگان های جامعه برای ترویج و حمایت از آزادی های اساسی و حقوق بشر به رسمیت شناخته شده ی جهانی بوده که در آن تصریح شده است: “هرکس حق دارد که یا به صورت انفرادی و یا در همکاری با دیگران، برای حمایت و تحقق حقوق بشر و آزادی های اساسی در سطح ملی و بین المللی تلاش کند.”
اما فعالیت های مدافعان حقوق بشر عبارتند از:
-ثبت موارد تخطی
-چاره جویی برای قربانیان چنین موارد تخطی از طریق ارایه ی حمایت های قانونی، روانی، پزشکی وغیره.
-مبارزه با فرهنگ مصونیت از قانون که خود سبب پنهان نمودن تناقضات منظم و مکرر حقوق بشر و آزادی های اساسی است.
فعالیت های مدافعان حقوق بشر، اغلب توام با انتقاد از سیاست ها و اقدامات دولت هاست که البته دولت ها نباید این را به عنوان امری منفی تلقی کنند. امکان دادن به استقلال و بحث آزاد در مورد سیاست ها و اقدامات دولت، اصلی بنیادین و روشی اثبات شده در جهت ایجاد سطح والاتری از حمایت از حقوق بشر است.
مدافعان حقوق بشر می توانند دولت ها را در ترویج و حمایت از حقوق بشر یاری نموده و به عنوان بخشی از فرآیند مشاوره می توانند نقش اساسی در تهیه ی پیش نویس مناسب قانون، تدوین برنامه ها و راهبردهای ملی و حقوق بشر ایفا نمایند. این نقش نیز باید به رسمیت شناخته شده و مورد حمایت واقع شود.
راهکارهای عملیاتی پیشنهادی برای پشتیبانی از مدافعان حقوق بشر عبارتند از:
نخست: پایش، گزارش دهی و ارزیابی:
شامل ارایه ی گزارش های دوره ای در خصوص وضعیت مدافعان حقوق بشر در کشورها، گزارش دهی در مورد تهدیدات، تهاجمات، اعمال خشونت، تبعیضات قانونی، قضایی، اجرایی و فشارهای بالقوه یا بالفعل علیه ایشان و ارایه توصیه های لازم در موارد مقتضی است.
دوم: نقش نمایندگی ها ی دیپلماتیک در حمایت از مدافعان حقوق بشر:
مدافعان حقوق بشردر بسیاری از موارد، خود، هدف تهاجم نیز قرار گرفته و حقوق آنها در بسیاری از موارد نقض می شود. مهمترین راهکارهایی که برای تضمین امنیت و حمایت از مدافعان حقوق بشر پیشنهاد شده اند عبارتند از:
-هماهنگی نزدیک و تبادل اطلاعات در مورد مدافعان حقوق بشر به ویژه آنان که در معرض تهدید قرار دارند.
-حفظ تماس مناسب با مدافعان حقوق بشر شامل ملاقات با آنها، بازدید از محل های کار ایشان و انتصاب رابطان ویژه برای تبادل دانسته ها
-به رسمیت شناختن مشهود مدافعان حقوق بشر در موارد مقتضی از طریق استفاده از تبلیغات مناسب، بازدید یا دعوت.
-حضور و مشاهده ی محاکمات مدافعان حقوق بشر در موارد مقتضی.
سوم: ترویج احترام برای مدافعان حقوق بشر:
هدف، متعهد ساختن تمام کشورها به احترام گذاردن به مدافعان حقوق بشر و حمایت از آنها در برابر حملات و یورشهای فعالان دولتی و غیردولتی است. فعالیت های همسو با حمایت از این اهداف عبارتند از:
-ملاقات با مدافعان حقوق بشر در موارد مقتضی.
-اعلام حمایت رسمی از مدافعان حقوق بشر، تاکید بر حمایت از تلاش های آنان و تذکر موارد نگران کننده به مقامات دولت های متبوعه.
-همکاری نزدیک با مدافعان حقوق بشر در همه ی موارد.
چهارم: حمایت از روندهای ویژه ی کمیسیون حقوق بشر سازمان ملل متحد :
مهم ترین اقدامات در حمایت از روندهای ویژه عبارتند از:
-تشویق کشورها به پذیرش درخواست های بازدید به عنوان یک اصل.
-ترویج استفاده از سازوکارهای موضوعی سازمان ملل متحد توسط جوامع حقوق بشر.
-تبادل اطلاعات بین سازوکارهای موضوعی و مدافعان حقوق بشر.
-کمک ها در تمامی سطوح در جهت یاری رسانی به روندهای ویژه در اجرای مسوولیت های خود
پنجم: حمایت های عملی مدافعان حقوق بشر از طریق سیاست های توسعه:
این برنامه ها که با هدف کمک به توسعه ی فرآیندها و نهادهای مردم سالار و ترویج حمایت از حقوق بشر تدوین شده اند عبارتند از:
-حمایت از مدافعان حقوق بشر.
-ظرفیت سازی برنامه های آگاهی بخش عمومی.
-تشویق و پشتیبانی از ایجاد و کار نهادهای ملی از قبیل نهادهای ملی حقوق بشر و غیره.
-کمک به ایجاد شبکه های مدافعان حقوق بشر در سطح بین المللی.
-تضمین برنامه های آموزش حقوق بشر.
ششم: نقش گروه های کاری حقوق بشر:
گروه کاری حقوق بشر، اجرا و پیگیری راهکارهای مدافعان حقوق بشر را در هماهنگی و همکاری نزدیک با سایر گروه های کاری مربوطه ی تحت بررسی دارد. این بررسی شامل موارد ذیل است:
-ترویج ادغام مساله ی مدافعان حقوق بشر در سیاست ها و اقدامات نهادهای بین المللی.
-انجام بررسی اجرای راهکارها در مقاطع مناسب.
-ادامه ی بررسی ها در زمینه ارایه ی راهکارهای مناسب تر برای حمایت از مدافعان حقوق بشر.
-ارایه ی گزارش های دوره ای در مورد وضعیت مدافعان حقوق بشر
-برنامه ریزی در جهت پشتیبانی از مدافعان حقوق بشر و ارایه ی راهکارها در موارد مقتضی.
منابع:
1.اعلامیه ی جهانی حقوق بشر
2.میثاق بین المللی حقوق مدنی و سیاسی
3.میثاق بین المللی حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی
4.اعلامیه در مورد حق و مسوولیت افراد، گروه ها و ارگان های جامعه برای ترویج و حمایت از آزادی های اساسی و حقوق به رسمیت شناخته شده ی جهانی
5.راهکارهای حقوق بشر اتحادیه ی اروپا، دبیرخانه ی شورای اتحادیه ی اروپا