از نافرمانی مدنی به سوی بدفرمانی مدنی (اقدام نرم)- بخش دوم

اقدام نرم و متعاقب آن جنـگ نرم، امـروزه به عنوان یک واقعیـت دردنیـای کنونی تلقی می گردد و اندیشمندان و محققان تاریخچه های متعدد و متفاوتی برای آن قائل هستند . اصطلاح اقدام نرم بیشتر در مورد کشورهایی منجر به تغییر، دگرگونی و گذار می شود که با نگره ی دموکراسی و آزادی، در چالش هستند و کشورهای توسعه یافته بر این باور هستند که فعالیت هایی که در کشورهایی که به جنگ نرم معروف شده یک نوع تبادل فرهنگی است . آنان اینگونه فعالیت ها رابه جویباری تشبیه می کنند که مسیر خود را می یابد و اگر اقدام نرم در کشورهای درگیر با چالش دموکراسی، آزادی و حقوق بشر منجر به دگرگونی و تحول یا گذار شده است به دلیل ضرورتی بوده که در آن کشورها وجود داشته است .
****
رویکردها در بحث اقدام نرم، از زاویه دید و نگرش فلسفی بوده و توجه بیشتر به بهره گیری از دمکراسی خواهی است . در روند تحقق اقدام نرم باید به این باور دست یافت که جهان را باید با طرح بحث دموکراسی خواهی تحت تاثیر و آماده سازی برای تحول قرار داد.
در روند تحقق اقدام نرم ، عامل تاثیرگذار، از طریق ایجاد بی ثباتی و بحران سازی در داخل کشور هدف و دامن زدن به گسست های قومی، مذهبی و ملی، به اهداف خود جامعه عمل می پوشاند و بدون منازعه و لشکرکشی فیزیکی، اراده دموکراسی، آزادیخواهی و حقوق بشر را تحمیل و آن را در ابعاد گوناگون با روش‌های نرم‌افزارانه تحت تاثیر قرار می دهد.
هرگاه یک سازمان سیاسی یا کشوری سعی کرد با برتری فرهنگی کشمکش را به سود خود تمام کند ، آنجا بحث اقدام نرم متجلی است. به طور کلی عنصر “فرهنگ” اولین نقطه در حوزه اقدام نرم است
****
طراحی واجرای فرآیند اقدام نرم درکشورهای هدف نیازمند مدت زمانی است که:
1.با آغاز “ایجاد تردید در مبانی و زیرساخت‌های فکری یک نظام سیاسی آغاز می گردد.
2.با ایجاد بحران در ارزش‌ها و باورهای اساسی جامعه هدف ، بحران در الگوهای رفتاری و پیدایش بحران‌های سیاسی ، هویت، مقبولیت، مشارکت، نفوذ و توزیع ادامه می یابد.
تغییرات حاصل از اقدام نرم با توجه به ماهیت آن:
-درمواردی سطحی است
-درمواقعی عمقی است
روشن است که مظاهر اقدام نرم، به صورت تدریجی آشکار می شود. این تهدید همراه با آرامش و خالی از روش‌های فیزیکی، خشن وخشونت بار است و با استفاده از ابزارهای تبلیغی نظیر مطبوعات، رادیو و تلویزیون، ماهواره، اینترنت، احزاب، گروه ها، طیف ها، تشکل‌های صنفی و اجتماعی و بهره گیری از شیوه القاء، اقناع ودر مواردی تهدید انجام می‌پذیرد.
اما اینکه از چه شیوه ،‌ابزار وروش هایی برای اجرای اقدام نرم، می توان استفاده نمود می توان گفت اقدام نرم، به شیوه های اعتراض، اغوا، عدم همکاری و مداخله مسالمت‌آمیز طراحی و اجرا می شود. مهم ترین مصادیق این نوع اقدام عبارتند از:
-قبیل عدم همکاری در رویدادهای اجتماعی
-عدم واکنش به رخداد‌ها
-بی توجهی به آداب ، رسوم وسنن کهنه و تاریخ مصرف گذشته
-کناره‌گیری از تشکیلات اجتماعی
-عدم مشارکت فعال درامور اقتصادی
-عدم همکاری شهروندان با دولت
-مداخله سیاسی
برای اجرای این روش ها باید از ابزارهایی چند می توان استفاده کرد:
-جمع‌آوری اطلاعات
-مذاکره وگفت وگو
-بهره برداری از حوزه آموزش
-بر پایی تظاهرات با رویکرد مسالمت آمیز
-دامن زدن به اعتراضات غیرخشونت آمیز مانند:
1. انتشار بیانیه‌های رسمی درسطح داخل وخارج کشور
2.حمایت از اپوزیسیون خارجی
3.حمایت از رهبران و چهره های شناخته شده ی مخالف نظم مستقر موجود
همچنین می توان به این موارد نیز اشاره نمود:
-ارتباط گیری گسترده‌تر با مخاطبین داخلی
-اقدام‌های عمومی نمادین مانند:
1.تجمع وگردهمائی به مناسبت ها وبهانه های مختلف
2.برگزاری برنامه‌های نمایشی
3.اجرای برنامه های موسقی به صورت دسته‌جمعی
4.برگزاری بزرگداشت ها(حتی مراسم ترحیم و تعزیه)
در استفاده از قدرت نرم باید بکارگیری عوامل زیر را نیز به صورت کلی مورد نظر قرار داد:
-دیپلماسی تهدید
-جنگ روانی
اقدام فرهنگی
-تلاش برای اعمال فشار از طریق سازمان های بین المللی
-بهره گیری ازحوزه رسانه شامل استفاده از شبکه های تلویزیونی و اینترنت
-استفاده از بازیگران غیردولتی درپوشش بنیادهای آموزشی وتحقیقاتی
-تشکیل تشکل های مردم نهاد
– تاسیس موسسات پژوهشی و بنیادهای تحقیقی در جهت شناسایی مسیرهای تحقق اقدام نرم