دەڵقەک و سیاسەت

کوردی- فارسی
دەڵقەک و سیاسەت
ئەریستۆفان بیست و پێنج سەدە لەمەوبەر وتی: لە ژێر هەر تاشە بەردێکدا، سیاسەتمەدارێک خۆی مڵاز داوە. لەوانەیە لەبیری کردبێت بڵێت دەتوانێ دەڵقەکەکیش بێت.
گۆڕینی ئاراستەکە ئەوەیە کە پاسەوانی پیرۆز – جا ئەم بێت یان ئەو، فیرووزەیی بێت یان ڕەش – هەمیشە ویستوویەتی ئەوەی لەگەڵ ئێمەدا بیکات:
گۆڕینی گامێش بە چوارپێی مۆدێرن بەو پاساوەی کە هەموو کەرێک، ڕۆژی بەختی خۆی هەیە.
ئەم پارێزەرە پیرۆزەی وا دەکات کە گامێش یان دەبێت بکوژرێت یان بکشێتەوە ناو خۆی و کڵاوی سوور و لووتی سوور بپۆشێ؛ تەنانەت تەپڵێکی گەورەی پێدەبەخشێت تا بە دەنگی بەرز گۆرانی بڵێت و بیژەنێت کە کەسێکی ئەهلی دابڕان نییە، بەڵکو کەسێکە ئەهلی گرێدان و ئەم “گشتییەتە”ی شەرمەزارکەری مرۆڤایەتیشی خۆشدەوێت….
مەودای نێوان دەڵقەکبوون و سیاسەتمەداربوون لەم ڕۆژانەدا بەقەد تاڵە قژێکە؛ تەنها پێویستە لەبیرت بچێت چی دەتوانێت خولیای میللەتەکەت داگیر بکات،
تەنها پێویستە لەبیرت بچێت کە خەباتت بۆ چی دەکرد؟
تەنها پێویستە سەرخۆش بیت و لەناو ئەو بەهەشتە سەوزەدا سەرگەردان بیت کە لە وێنجەو شەوەر بۆیان دروست کردوویت.
تەنها پێویستە لووتە سوورەکەت بخەیتە نێو سیاسەتەوە؛
کارت تەواو بووە، ئێستا تۆ گاڵتەجاڕیت، و پارێزەری پیرۆزیش کڵاوی کەچەڵیی لە سەرت ناوەو سەرتی کردووە بە هێلکە.
قسەیەک ماوەتەوە:
ئەگەر بڕیارت داوە شتێکی گەمژانە بکەیت، بە جۆش و خرۆشێکی زۆرەوە بیکە.
لەم ڕۆژانەدا دەڵقەکەکان دەبنە سەرۆک و سەرۆکەکانیش دەبن بە گاڵتەجاڕ.
——
دلقک و سیاست
اریستوفان بیست و پنج قرن پیش گفتە بود: زیر هر سنگی یک سیاستمدار در کمین است. شاید یادش رفتە بود بگوید می تواند بە مدار دلقک هم برود.
تغییر مدار این گونە است کە آنچە همیشە نگهبان مقدس -این باشد یا آن، فیروزەای باشد یا سیاە- خواستە است با ما بکند تبدیل گاوهای نر بە الاغ های مدرن بودە است با این تعبیر کە هر الاغی، سرانجام روز خود را خواهد داشت.
کاری می کند این نگهبان مقدس زمین کە گاو نر یا باید کشتە شود یا بە درون خودش عقب نشینی کند و کلاە و دماغ قرمز بپوشد؛ حتی طبل بزرگ هم بە دستش می دهد تا با صدای بلند بخواند و بنوازد کە اهل جدایی نیست، اتفاقا اهل بخیە است و عاشق این “تمامیت” شرم بشری.
فاصلە دلقک بودن و سیاستمدار بودن این روزها بە اندازە یک تار مو است. تنها کافی است فراموش کنی چە چیزی می تواند تخیل ملت خودت را تسخیر کند،
تنها کافی است فراموش کنی برای چە چیز مبارزە می کردی،
تنها کافی است در بهشت سبزی کە از علف برایت ساختەاند مست و سرگردان بشوی،
تنها کافی است دماغ سرخت را وارد سیاست کنی؛
کارت تمام است، تو اکنون یک دلقک هستی و نگاهبان مقدس، کلاە کچلی سرت گڐاشتە و سرت را تبدیل بە تخم مرغ کردە است.
می ماند یک مسالە:
اگر تصمیم گرفتە ای کار احمقانە انجام دهی آن را با اشتیاق تمام انجام بدە.
این روزها هم دلقک ها رئیس جمهور می شوند هم رئیس جمهورها دلقک.