فاجعه آوارگان
دررابطه با مساله كردستان اكنون بزرگترين مساله اي كه وجود دارد مساله آوارگان كرد نقده است كه حاصل جنگ ناخواسته اين شهر است. اكنون طبق آماري كه روزنامهها داده اند 12 هزار كرد نقده آواره هستند و شگفتا كه دولت انقلاب اسلامي به حال آنان فكري نكرده و كار به جائي كشيده است كه آنها تهديد جلاي وطن كردهاند، يعني مساله دارد شبيه وضع كردهاي عراقي در دوره طاغوت ميشود، منتها آن بار كردهاي عراق به ايران آمدند و اين بار كردهاي ايران به عراق خواهند رفت. طبق خبر روزنامهها، نمايندگان آوارگان نقده، روز 23 خرداد، موضوع را رسماً به دولت بازرگان و آيت الله شريعتمداري اطلاع داده اندو تا روز سوم تير مهلت داده اند كه به وضعشان رسيدگي شود و گرنه ناگزير، دستجمعي راهي يكي از كشورهاي همسايه خواهند شد و ترك تابعيت خواهند كرد. مسلم است كه اين آوارگي، تنها ضايعه اي مانند ترك تابعيت 12 هزار ايراني را نخواهد داشت و مي تواند پي آيندهاي خطرناكتري مانند شعله ورشدن جنگ در كردستان را داشته باشد كه نه به نفع مردم كرد است و نه به نفع ايران. در زماني كه اين خبر نوشته ميشود، مهلت كردها به دولت تمام شده است، اما هنوز نمي دانيم كه دولت، چه تصميمي در اين زمينه اتخاذ كرده است. اميدواريم دولت دست كم در اين يك مورد، چنان هوشيارانه عمل كند كه كار وخيم تر از اين نشود.
كردستان، مشكل بزرگ دولت بازرگان
در طول چند هفته پس از پيروزي انقلاب ايران، مساله كردستان، توجه به وضع بحراني كشور و خطرات فراواني كه از سوي عوامل رژيم سابق و كشورهاي امپرياليستي تداوم انقلاب و استقرار دولت را تهديد ميكند، مشكل كردستان و زمزمههاي گوناگوني كه گهگاه حكايت از تجزيه طلبي دارد، از اهميت فوق العاده خطيري برخوردار است. دولت بازرگان با اعزام هيئت ويژه اي به سرپرستي داريوش فروهر وزير كار و امور اجتماعي در اسرع وقت و در اوائل دستيابي به قدرت، نشان داد كه مايل به برقراري نوعي تفاهم با مردم كردستان است. دولت بازرگان با توجه به سابقه تاريخي اين استان غربي كشور در چند دهه گذشته، سعي دارد با پيروي از يك سياست معتدل در مقابل مردم كرد، از افراطي شدن جنبش فعلي احتراز نمايد و حتي المقدور از بسط و گسترش آن در سايه مناطق كشور جلوگيري به عمل آورد. خوشبختانه اهالي كردستان در راهپيماييها و تظاهرات متعددي كه ترتيب داده اند چه در زمان حضور داريوش فروهر، چه بعد از عزيمت وي، قاطعانه هر گونه شايعه تجزيه طلبي را تكذيب و محكوم كردهاند، حجت الاسلام عزالدين حسيني كه از سوي اكثر مردم كردستان به عنوان رهبر و سخنگو معرفي و شناخته شده است طي مصاحبهها و بيانيههاي خود نشان داده است كه فردي است منطقي و تنها خواهان خود مختاري استان كردستان است. حجت الاسلام حسيني ضمن تكذيب هر گونه شايعه تجزيه طلبي از سوي مردم كردستان، مكرراً اظهار داشته است كه مردم كرد ضمن قبول و تأييد رهبري آيت الله خميني، خود را جزئي از مردم ايران مي دانند. او همگام با سايرين در انقلاب پيروز ملت ايران مبارزه كرده و ميكند. كردها مي گويند شواهد فراواني در دست است كه عمال سازمان سياي آمريكاو سازمان منحله ساواك، احتمالاً با برخورداري از حمايت يك كشور همجوار، درصدد تفرقه اندازي و ضربه زدن به نهضت ملي ايران و خواست اصولي ساكنين كردستان هستند. بنابراين طبق اظهار اكثريت كردها و شخص عزالدين حسيني كه هرگونه رابطه اي را با جلال طالباني و پيروان ملامصطفي بارزاني رد مي نمايد، اگر دولت بازرگان در اين برهه از تاريخ بخواست آنها جواب مساعد ندهد، نه تنها نفوذ نيروهاي چپ گرا بيشتر خواهد شد بلكه خطر درگيريهائي نيز بتدريج پيش خواهد آمد كه نه بسود دولت مركزي است ونه سودي عايد خواستاران خودمختاري منطقه خواهد كرد. «مهندس مهدي بازرگان»، تلويحاً از طريق «امير انتظام» معاون نخست وزير و سخنگوي دولت اعلام كرده است كه خواستهاي مردم كردستان اصولي است ،اما تعيين قطعي تكليف، فعلاً در صلاحيت وي نيست و بايد در مجلس آينده مورد بررسي قرار گيرد. نمي توان دقيقاً مطمئن بود كه چنين توضيحي خواستاران خود مختاري در كردستان را دقيقاً راضي نمايد زيرا از نظر كردها شرايط انقلابي فعلي به دولت اجازه اعطاي خودمختاري را ميدهد. حجت الاسلام خميني هفته گذشته در اين زمينه گفت انقلاب اگر نهادها را عوض نكند و انقلابي رفتار ننمايد، انقلاب نيست.(آيندگان28/2/1358)