کتێبخانە

بۆ خوێندنەوەی کتێبەکانم لەسەر ئەم وێنە کلیک بکە.

بێهزاد خۆشحاڵی

ساڵی ١٣٥١ی هەتاوی بەرانبەر بە ١٩٧٢ی زایینی لە گەڕەکی کانی هەیازبەگی شاری سەقز لەدایک بووم. خوێندنی سەرەتایی و ناوەندیم هەر لە زێدەکەم، واتە شاری سەقز تەواو کرد و لە ساڵی ١٣٦٤دا کۆچمان کرد بەرەو شاری سنە.

خوێندنی دواناوەندی و دەورەی سەرەتای زانکۆم هەر لە شاری سنە تێپەڕاند و  دواتر لە ساڵی ١٣٧٥ی هەتاوی بووم بە خوێندکاری زانکۆ کە لە زانکۆی کوردستان کارناسی علومی ئازمایشگاییم وەرگرت و لە زانکۆی بوعەلی سینای هەمەدان لیسانسی ئابووری نەزەریم وەرگرت و دواتر مەستەری مودیریەتم وەرگرت.

وەک نووسەرێکی کوردستان لە بیر و ڕادەربڕینێک کە لە ساڵی ١٣٨٤ی هەتاویدا لە بیرورادەربڕین (نەزەرسەنجی) سەربەخۆ بەناوی پاسارگارد بەرێوە چوو لە نێوان 10 نووسەری هەڵکەوتوو لە 100 ساڵی ڕابردوودا ناوم هاتە نووسین و وەک گەنجترین نووسەر ناسێندرام و خاڵتم پێ بەخشرا.

جگه لە نووسینی بابەت و بەشداریم لە بەرنامە جیاوازەکان توانیومە گەلێ بەرهەم پێش کەش بە کۆمەڵگای کوردەواری و کتێبخانەی کورد بکەم، کە بەشێکی زۆری لە کتێبخانەی ئەم ماڵپەڕەم لەبەردەستدایە.

شەترەنجی ڕۆژهەڵاتی ناوین و ئێمە

شەترەنجی ڕۆژهەڵاتی ناوین و ئێمەشەترەنجی ئێستای ڕۆژهەڵاتی ناوین، ململانێی چەندین لایەنە کە پێویستە مێتۆدەکان و یاساکانی یارییەکە، ناسین و خوێندنەوەی بۆ بکرێت.بێگومان لەم یارییە ئاڵۆز و پیچیدەدا، کوردستان وەک خاک و کورد وەکوو نەتەوە، پاڕامێترێکی سەرەکییە کە هەنووکە چیدیکە چاوپۆشی لێناکرێت؛ گێڕانەوەی سەربازێکی شەترەنج کە چۆناوچۆن، پێشڕەوی دەکات، هەموو وزەکانی شەڕ لەسەر تەختەی شەترەنج کۆدەکاتەوە...

ستراتژی خاک

ستراتژی خاککاتێک نەزمی سایکس- پیکۆیی نزیک لە کۆتاییە و هەر چوار دەوڵەت- نەتەوەی دەستکردی ئێران و تورکیا و عێراق و سووریا نەیانتوانیوە جگە لە دەوڵەت- نەتەوەی ناتەواو، قۆناغی تەواوبوون ببڕن و پرسی نەتەوەی کورد، نەک تەنیا کۆتایی نەهاتووە بەڵکوو ڕەوتی شوناسخوازی چالاکانە، لە هەڵکشاندایە و فۆڕمی تیۆری- مەعریفی لەخۆ گرتووە، لەم قۆناغەدا، ڕێنوما و ڕێنوێنی...

گریمانە و پرسیار؛ ڕۆژئاوا لە دووڕێیانی خاک و ئایدیۆلۆژی

گریمانە و پرسیار؛ ڕۆژئاوا لە دووڕێیانی خاک و ئایدیۆلۆژییەک: پێدەچێت ئەو یەکلاکردنەوەی پرسە نێوان بەرەی ڕۆژئاوا و بەرەی ڕووسیا و چین و ئێران، سووریا بەرەو جۆرێک باڵکانیزاسیۆن ببات.دوو: حەشدی عێراقی لە سووریا و بە گشتی سپای زەمینی پڕۆکسییەکانی ئێران کۆتایی پێبێتسێ: دوای هاتنی زۆرێک لە هێزەکانی حەشد بۆ سووریا، ئامریکا دەروازەی ئەبووکەمال داگیر بکات و...

بەراوردێک نێوان ئێران و یەکێتی سۆڤییەتی پێشوو؛ سیاسەتی ڕۆڵ بەک

بەراوردێک نێوان ئێران و یەکێتی سۆڤییەتی پێشوو؛ سیاسەتی ڕۆڵ بەکئەوەی کە دەبینرێت دژ بە پڕۆکسییەکانی ئێران، وێدەچێ مۆدێلی نوێکراو و بەڕۆژکراوەی “سیاسەتی ڕۆڵ بەک” (Rollback Policy) بێت کە شەڕی هیبریدیشی پێ زیاد کراوە.ئەم مۆدێلە گەرچی مێژوویەکی کۆنی هەیە بەڵام کاتی خۆی ڕۆناڵد ڕێگان سەرۆک کۆماری پێشووی ئامریکا دژ بە یەکێتی سۆڤییەتی پێشوو بەکاریهێنا:یەکێتی سۆڤییەتی پێشوو...

دەربارەی پرسی کوردستانی

کوردی- فارسیدەربارەی پرسی کوردستانیپێویستە پرسی سەرزەمینی کوردستان بەرەو پلەبەندییەکی ئەخلاقی و یاسایی بەرز بکرێتەوە.  لە بواری ئەخلاقیدا نابێت هیچ ڕێکخراو و کەسایەتییەکی سیاسی و ڕۆشنبیری ڕێگە بەخۆی بدات لە سەرزەمین و خاک وەکوو گشتییەت لابدات و لە بابەتی یاساییدا:بادەی پیرۆزی نەزم لە چوارچێوەی بنەمای سەروەری دەوڵەت- نەتەوەدا بۆ نەتەوەیەک کە بە زۆر داگیر کراوە، ڕەوا...

کوردستان، هێزی سێهەمی زاتی و فاکتەری هاوسەنگی ڕۆژهەڵاتی ناوین

کوردی- فارسی- ئینگلیزیکوردستان، هێزی سێهەمی زاتی و فاکتەری هاوسەنگی ڕۆژهەڵاتی ناوینکوردستان، لە ڕووبەڕووبوونەوەی ئاشکرای نێوان ناوەندەکانی دەسەڵات و هێزی ناوچەکەدا، وەکوو ئەکتەری نوێی ناوچەیی، بووگە بە “هێزی سێیهەمی زاتی” و “فاکتەرێکی هاوسەنگکردن لە ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست” بۆ گەیشتن بە ئاسایش و ئاشتی و بەرەنگاربوونەوەی توندئاژۆیی و گەشەپێدان، و ڕۆڵێکی هەرە گرینگ لە نەزمی نوێی...

چیدیکە تاران تاکە شوێنی چارەسەری پرسی ڕۆژهەڵات نییە

کوردی- فارسیچیدیکە تاران تاکە شوێنی چارەسەری پرسی ڕۆژهەڵات نییەلە بازنەی فیدرالیزمی فرەویست تا مافی جودابوونەوەی تاکلایەنەلەگەڵ هەڵدانەوەی وردە وردەی نەخشەی نوێی ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست و دیاربوونی ڕۆڵی کورد بە گشتی، بەبێ گوێدانە سنوورە هەنووکەییەکانی جوگرافیای سیاسی، ئێستا پێویستە هێزە سیاسییەکانی ڕۆژهەڵاتی کوردستان بەرەو ڕێکخستنەوەی داواکارییەکان هەنگاو بنێن و هەوڵبدەن پاکێجێکی سیاسی داواکاری و...

کوردستان لە دوکتورینی دەوروبەری ئیسراییڵدا

کوردی- فارسیکوردستان لە دوکتورینی دەوروبەری ئیسرائیلدابەیانی سیاسەتی نوێی وەزیری دەرەوەی ئیسرائیل ئاماژەیە بۆ تێڕوانینێک بۆ هەردوو “دۆکتۆرینی دەوروبەری” و “دۆکتۆرینی دەوروبەری پێچەوانە” بەڵام لەگەڵ گۆڕانکارییەکی بەرچاو.لە ڕابردوودا دوکتورینی دەوروبەری “بن گوریون” و “ئەلیاهۆ ساسۆن” بۆ ئیسرائیل زیاتر لەسەر ئەساسی نزیکبوونەوە و قووڵبوونەوەی پەیوەندی...

گرینگی بەڕژەوەندی نەتەوەیی و خەسارەکانی ئێمە

گرینگی بەرژەوەندی نەتەوەیی و خەسارەکانی ئێمەبەرژەوەندی نەتەوەیی بریتییە لە بەرژەوەندییە سیاسییەکان، بەرژەوەندییە ئەمنییەکان، بەرژەوەندییە سەربازییەکان، بەرژەوەندییە ئابوورییەکان، بەرژەوەندییە فەرهەنگییەکان و بەرژەوەندییەکانی دیکەی وڵات یان نەتەوەیەک.  چەمکی بەرژەوەندی نەتەوەیی، ڕەنگدانەوەی تێگەیشتنی بنەڕەتی تاکەکان، هێزە سیاسییەکان، ڕێکخراوەکان و حکومەتە لە گرینگی، ئامانج، بەهاکان و...

دەربارەی پێوێستی ستادی هەماهەنگی ڕۆژهەڵات

دەربارەی پێوێستی ستادی هەماهەنگی ڕۆژهەڵاتپێویستی پێکهێنانی ستادی هەماهەنگی نێوان هێزە سیاسییەکانی ڕۆژهەڵات لە ئەگەری هەر تێهەڵچوونێک نێوان ئیسراییڵ و ئێران و پێشهاتەکانی دواتر، بۆ ئەم مەبەستە گشتییانە دەبێت:پلان داڕشتن،سازماندان و ڕێکخستن،دیاریکردنی ئەرک و بەرپرسایەتی،ئاراستە کردن، ڕێنوێنی و ڕێنومایی،کۆنترۆڵکردن.هەماهەنگی ئەو هێزە شاراوایە کە هەموو ئەرکەکانی بەڕێوەبردن، پێکەوە دەبەستێتەوە.ستادی...

کوردی- فارسیناسیۆناڵیسم؛ هۆشیاری فەزایی دووانە، تۆپۆلۆژی ئاگریەک: ئەگەر ناسیۆنالیزم ڕوون نەکرێتەوە و دەوڵەمەند نەکرێت و قووڵتر نەکرێتەوە، ئەگەر بە خێرایی نەگۆڕێت بۆ هۆشیاری کۆمەڵایەتی و سیاسی و ئەگەر بگۆڕێت بۆ مرۆڤدۆستی و ئۆمانیسم، ئاگایی نەتەوەیی دەکاتە فۆرمالیزمێکی بێ بەرهەم و نەزۆک و دەگاتە بنبەست.دوو: ئەو سەرکردە و بزووتنەوەیەی کە لە نەوەی خۆیاندا بۆ ئازادیی نەتەوە...

کوردی- فارسی- ئینگلیزیکوردستان، هێزی سێهەمی زاتی و فاکتەری هاوسەنگی ڕۆژهەڵاتی ناوینکوردستان، لە ڕووبەڕووبوونەوەی ئاشکرای نێوان ناوەندەکانی دەسەڵات و هێزی ناوچەکەدا، وەکوو ئەکتەری نوێی ناوچەیی، بووگە بە “هێزی سێیهەمی زاتی” و “فاکتەرێکی هاوسەنگکردن لە ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست” بۆ گەیشتن بە ئاسایش و ئاشتی و بەرەنگاربوونەوەی توندئاژۆیی و گەشەپێدان، و ڕۆڵێکی هەرە گرینگ لە نەزمی نوێی ناوچەیی و...

کوردی- فارسیچیدیکە تاران تاکە شوێنی چارەسەری پرسی ڕۆژهەڵات نییەلە بازنەی فیدرالیزمی فرەویست تا مافی جودابوونەوەی تاکلایەنەلەگەڵ هەڵدانەوەی وردە وردەی نەخشەی نوێی ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست و دیاربوونی ڕۆڵی کورد بە گشتی، بەبێ گوێدانە سنوورە هەنووکەییەکانی جوگرافیای سیاسی، ئێستا پێویستە هێزە سیاسییەکانی ڕۆژهەڵاتی کوردستان بەرەو ڕێکخستنەوەی داواکارییەکان هەنگاو بنێن و هەوڵبدەن پاکێجێکی سیاسی داواکاری و خواستەکان، “لە مەودای...

پوختەی ستراتیژی ئێران لە شەڕی ئیسرائیڵچڕبوونەوەی شەڕی سێبەر،  ستراتیژی بێ زەمەن،  کەلکاوەژۆکردن لە ناهاوسەنگی شەڕی پڕۆکسییەکان،  هەڵگیرسان و درێژەپێدان بە شەڕی پڕووکاندن،هەزار پێوەدانی زەردەواڵە بە هێرشی بەردەوام لەلایەن پرۆکسییەکان،  لەناوبردنی سەبر و ئیرادەی ئیسرائیل بە تێپەڕبوونی کات،  هێشتنەوەی ئیسرائیل لە دۆخێکی بەردەوامی پاسەوانی و ئامادەباشی،  زەبروەشاندنی بەردەوام لە سوپا و ئابووری و دۆخی دەروونیی...

ئۆپۆزسیۆنی ئێرانی، کوردستان، تۆتالیتاریزمی پێچەوانەکراو

کوردی- فارسی ئۆپۆزسیۆنی ئێرانی، کوردستان، تۆتالیتاریزمی پێچەوانەکراو تۆتالیتاریزمی پێچەوانەکراو هەمان شتەکانی تۆتالیتاریزم دەکات؛ بە ناوی یاسا، بە ناوی دیموکراسی، بە ناوی ئازادی. دەسەڵاتێکی خەیاڵی، ئەرکێکی پاساوهێنەرەوە درووست دەکات، دوژمنێک پێناسە دەکات کە دەسەڵاتی دینامیکی هەیە بەڵام شوێنەکەی ڕوون نییە، کۆت و بەند بۆ دیموکراسی و ئازادی دروست دەکات، بە وەهمی میدیای ئازاد بیرکردنەوەکان کۆنترۆڵ و...

دەربارەی ساختەکارەکانی ئەم ڕۆژانە/ دربارە شیادان این روزها

کوردی- فارسی دەربارەی ساختەکارەکانی ئەم ڕۆژانە/ دربارە شیادان این روزها لادان لە زانست بە قازانجی ئایدۆلۆژیا و تەماح، یان بۆ هێرشکردنە سەر سەرکەوتنێک دیاردەیەکی نوێ نییە و “حەقیقەتی درۆیینی جێگرەوە” و “هەواڵی ساختە” و “زانیاری ساختە” هەمیشە بۆ ڕەشکردن و فریودانی پاڵنەرەکان و تەمومژاویکردنی ڕاستییەکان بەکارهێنراون.  بەتایبەت ئەم بابەتە لە بواری سیاسەتدا زۆر فراوانە بۆ...

بەرپرسایەتی حیزبەکان لە نێوان فارشیزمی ئێرانی و خواستی نەتەوەیی گەل

کوردی- فارسی بەرپرسایەتی حیزبەکان لە نێوان فارشیزمی ئێرانی و خواستی نەتەوەیی گەل گۆڕانکاری لە هزری حیزبی، گۆڕانکاری لە ئامانجی حیزبی، گۆڕانکاری لە پرەنسیپەکانی حیزبی، گۆڕانکاری لە بەرنامەکانی حیزبی، گۆڕانکاری لە پرۆسەکان، و گۆڕانکاری لە جێبەجێکردن، گرنگترین و یەکەمین کردەوەی دەسبەجێیە بۆ لایەنە کوردستانییەکان بەرامبەر بە داواکارییەکانی نەتەوەی کوردستانی لە ڕۆژهەڵات و هەڵوێستی ڕوونی حاکمییەتی ئێرانی...

دوا بابەتەکان

شەترەنجی ڕۆژهەڵاتی ناوین و ئێمە

شەترەنجی ڕۆژهەڵاتی ناوین و ئێمەشەترەنجی ئێستای ڕۆژهەڵاتی ناوین، ململانێی چەندین لایەنە کە پێویستە مێتۆدەکان و یاساکانی یارییەکە، ناسین و خوێندنەوەی بۆ بکرێت.بێگومان لەم یارییە ئاڵۆز و پیچیدەدا، کوردستان وەک خاک و کورد وەکوو نەتەوە، پاڕامێترێکی سەرەکییە کە هەنووکە چیدیکە چاوپۆشی لێناکرێت؛ گێڕانەوەی سەربازێکی شەترەنج کە چۆناوچۆن، پێشڕەوی دەکات، هەموو وزەکانی شەڕ لەسەر تەختەی شەترەنج کۆدەکاتەوە...

ستراتژی خاک

ستراتژی خاککاتێک نەزمی سایکس- پیکۆیی نزیک لە کۆتاییە و هەر چوار دەوڵەت- نەتەوەی دەستکردی ئێران و تورکیا و عێراق و سووریا نەیانتوانیوە جگە لە دەوڵەت- نەتەوەی ناتەواو، قۆناغی تەواوبوون ببڕن و پرسی نەتەوەی کورد، نەک تەنیا کۆتایی نەهاتووە بەڵکوو ڕەوتی شوناسخوازی چالاکانە، لە هەڵکشاندایە و فۆڕمی تیۆری- مەعریفی لەخۆ گرتووە، لەم قۆناغەدا، ڕێنوما و ڕێنوێنی...

گریمانە و پرسیار؛ ڕۆژئاوا لە دووڕێیانی خاک و ئایدیۆلۆژی

گریمانە و پرسیار؛ ڕۆژئاوا لە دووڕێیانی خاک و ئایدیۆلۆژییەک: پێدەچێت ئەو یەکلاکردنەوەی پرسە نێوان بەرەی ڕۆژئاوا و بەرەی ڕووسیا و چین و ئێران، سووریا بەرەو جۆرێک باڵکانیزاسیۆن ببات.دوو: حەشدی عێراقی لە سووریا و بە گشتی سپای زەمینی پڕۆکسییەکانی ئێران کۆتایی پێبێتسێ: دوای هاتنی زۆرێک لە هێزەکانی حەشد بۆ سووریا، ئامریکا دەروازەی ئەبووکەمال داگیر بکات و...

بەراوردێک نێوان ئێران و یەکێتی سۆڤییەتی پێشوو؛ سیاسەتی ڕۆڵ بەک

بەراوردێک نێوان ئێران و یەکێتی سۆڤییەتی پێشوو؛ سیاسەتی ڕۆڵ بەکئەوەی کە دەبینرێت دژ بە پڕۆکسییەکانی ئێران، وێدەچێ مۆدێلی نوێکراو و بەڕۆژکراوەی “سیاسەتی ڕۆڵ بەک” (Rollback Policy) بێت کە شەڕی هیبریدیشی پێ زیاد کراوە.ئەم مۆدێلە گەرچی مێژوویەکی کۆنی هەیە بەڵام کاتی خۆی ڕۆناڵد ڕێگان سەرۆک کۆماری پێشووی ئامریکا دژ بە یەکێتی سۆڤییەتی پێشوو بەکاریهێنا:یەکێتی سۆڤییەتی پێشوو...

دەربارەی پرسی کوردستانی

کوردی- فارسیدەربارەی پرسی کوردستانیپێویستە پرسی سەرزەمینی کوردستان بەرەو پلەبەندییەکی ئەخلاقی و یاسایی بەرز بکرێتەوە.  لە بواری ئەخلاقیدا نابێت هیچ ڕێکخراو و کەسایەتییەکی سیاسی و ڕۆشنبیری ڕێگە بەخۆی بدات لە سەرزەمین و خاک وەکوو گشتییەت لابدات و لە بابەتی یاساییدا:بادەی پیرۆزی نەزم لە چوارچێوەی بنەمای سەروەری دەوڵەت- نەتەوەدا بۆ نەتەوەیەک کە بە زۆر داگیر کراوە، ڕەوا...