(اين منطقه از خاورميانه، حرکت خود به سوي “نهادينه شدن” و “دروني سازي” “دمکراسي” را با شتاب قابل قبول آغاز کرده است. حرکتي که شايد در نهايت، به يک نقطه ي شروع خوب براي تعريف يک “دمکراسي خاورميانه اي” و به الگويي براي گذار کشورهاي غيردمکراتيک منطقه به نظام هاي مردم سالار تبديل شود)
21سپتامبر 2013يکي از روزهاي درخشان براي ملتي است که اکنون مي توان به جرات ادعا کرد يکي از دمکراتيک ترين حوزه هاي سياسي در منطقه ي خاورميانه باشد. روزي که شايد بيش از يک موفقيت براي حزب پيروز و نامزدهاي راه يافته به پارلمان، يک پيروزي عمده براي “آزادي”، “دمکراسي” و “ملت کرد” در يک بخش از کردستان است.
اما چرا مي توان گفت انتخابات کردستان، نمود روشن يک انتخابات دموکراتيک در بالاترين سطوح است؟ ابتدا به بررسي يکي از نظريه ها در مورد ويژگي هاي انتخابات دمکراتيک مي پردازيم و در ادامه، با نشان دادن برخي شواهد قطعي، نشان خواهيم داد آنچه در انتخابات سپتامبر 2013 کردستان گذشت انتخاباتي است دمکراتيک و البته قابل اتکا و اعتماد که حتي مي تواند به نمونه اي بسيار خوب براي کشورهاي همسايه و منطقه تبديل و نيز الگويي فراگير و قابل تعميم براي حکومت ها و کشورهايي باشد که خود را براي گذار به دموکراسي آماده مي کنند و يا کوشندگان سياسي مخالف، در تلاش براي عبور از حاکميت هاي غيردمکراتيک کنوني و تعريف مدلي براي آينده ي کشور خود هستند
ويژگي هاي ي انتخابات دمکراتيک
يک انتخابات دموکراتيک، دستکم از 6 ويژگي برخوردار است:
-آزاد باشد (يعني افراد، گروه ها، نهادها و احزاب سياسي با گرايش هاي مختلف بدون ضرورت گذر از يک فيلترينگ خاص، بتوانند فعاليت و مشارکت کنند)
-سالم باشد(ننتيجه ي انتخابات با آرا ريخته شده به صندوق ها يکي باشد)
-عادلانه برگزار شود (شرايط و فرصت هاي برابر براي تبليغ به همه ي نامزدها داده شود)
-يک نهاد ناظر بيطرف از ابتدا تا انتها بر پروسه ي انتخابات نظارت کامل داشته باشد
-حق راي عمومي وجود داشته باشد
-انتخابات به صورت متناوب و منظم برگزار شود
اکنون به برخي از شواهد در انتخابات 21سپتامبر2013 اشاره مي کنيم که در آن، نامزدهاي تمامي احزاب کردستاني براي دستيابي به کرسي هاي پارلمان رقابت کردند.
پيش از ارائه ي شواهد، بايد به برخي آمار اشاره شود:
-سن قانوني حق راي، 18 سال تمام
-جمعيت تقريبي واجدان حق راي2700000تا2800000نفر
-تناوب انتخابات 4سال يک بار
-تعداد کرسي هاي پارلمان111راي (از اين تعداد، 11 کرسي مربوط و متعلق به اقليت هاي ملي و مذهبي ساکن کردستان نظير ترکمن ها، آسوري ها، کلداني ها و….است)
-به طور تقريبي، به ازاي هر18000نفر از جمعيت، يک کرسي تعريف مي شود (مهمترين استثنا در اين مورد، اقليت هاي ملي و مذهبي هستند که با هر تعداد راي، مي توانند نماينده ي اقليت متبوع خود شوند)
مشاهدات
-همگرایی و هماوایی همه نیروهای سياسي بر پايه ي قانون و حضور و مشار کت احزاب راست، چپ، ميانه و رفورم خواه
-فرا حزبی، فرا سازمانی و مدنی بودن پروسه ي انتخابات با رويکرد ملي انديشي (وحدت در عين کثرت)
-غلبه ي گفتمان های سیاسی دمکراتیک در ميان مام نيروها و نهادهاي
– انجام انتخابات به صورت کاملا آزاد و منصفانه براساس معیارها و موازین بین المللی
-تبديل شدن موضوع انتخابات به يک گفتگوی ملی و عدم احساس گسل ها و تنش های سياسي و اجتماعي
-تفاهم و توافق تمامي گروه ها و نهادهاي سياسي در جهت احترام به قانون، مداراي سياسي و پذيرش نتيجه ي انتخابات
– فقدان خشونت، تبليغ خشونت و برنامه ريزي سازمان يافته ي فراقانوني و غيرمشروع به منظور جذب آراي بيشتر
-فقدان هرگونه تبعیض جنسیتی، آييني و عقیدتی در قانون انتخابات
فقدان هرگونه انحصار گفتماني عليرغم دايره ي گسترده ي قدرت و نفوذ نزد دو حزب حاکم (اتحاديه ي ميهني و حزب دمکرات کردستان)
-انتخاب هيات مستقل نظارت بر انتخابات بدون قايل شدن هرگونه اختيارات قانوني يا دريچه هاي نفوذ براي تاثيرگذاري بر نتايج
-حضور گسترده ي هيات هاي سياسي و حقوقي از کشورهاي مختلف جهان به عنوان “ناظران انتخابات”
-برتري گفتماني شامل نظريه، تبيين، تحليل و تبليغ در تمامي مراحل پروسه اي که در نهايت به حضور مردم در پاي صندوق ها منجر شد
-وجود و احساس برنامه ريزي و انسجام در احزابي که مصمم به شرکت در انتخابات بودند
-موفقيت درخشان رهبران و نامزدهاي انتخاباتي در جلب افکار عمومي مردم
-آزادي روزنامه ها، مطبوعات و رسانه ها در نقد يا تبليغ يک جريان، فرد و يا يک نهاد خاص و به عبارتي”آزادي رسانه اي”
– تا ساعت نوشتن يادداشت، بيش از 70درصد از واجدان حق راي درانتخابات شرکت کرده اند
-پس از اعلام اوليه ي آرا، احزاب پيروز با حضور در خيابان ها و ميادين اصلي شهرها به جشن و پايکوبي پرداختند
-رهبران احزاب پيروز و احزابي که به موفقيت دست نيافته اند در نخستين ساعات اعلام اوليه ي نتايج، با حضور در تلويزيون و همچنين در خيابان ها، طرفداران خود را به رعايت نظم و حفظ آرامش و پرهيز از هرگونه “عدم رواداري” و احترام کامل به قانون فراخواندند
برخي کاستي ها
– استاندارد نبودن برخي مفاهیم
-مشاهده ي برخي بلندپروازي ها در برنامه ي رسمي برخي احزاب
-مشاهده ي برخي اغراق گويي ها در برنامه هاي تبليغاتي نامزدها
-عدم استفاده از روشهای مدرن در تيليغات و رسانه و استفاده ي نسبتا کم از شبکه هاي اجتماعي
-محروميت استان هاي کرکوک دياله و همچنين منطقه ي “شنگار” از انتخابات به دليل تداوم اختلافات دولت مرکزي با حکومت حريم (اين استان ها مجموعا بين 33تا38درصد جمعيت کردهاي ساکن در عراق را تشکيل مي دهند و با وجود تلاش هاي بسيار، به دليل موانع قانوني و همچنين اجرايي هنوز نتوانسته اند به حفرافياي حريم کردستان بپيوندند)
-مشاهده ي برخي رفتارهاي غيراخلاقي و توهين آميز سازماندهي شده از سوي برخي کانال هاي تلويزيوني تحت نفوذ احزاب عليه يکديگر
-عدم تمديد ساعت انتخابات براي راي دهندگاني که به هر دليل نتوانستند تا ساعت17روز21سپتامبر 2013راي خود را به صندوق بياندازند
-وقوع چند مورد بسيار کم از خشونت عليه خبرنگاران و شهروندان در مقاطعي خاص از پروسه ي انتخابات
براساس آنچه در ابتداي بحث به عنوان ويژگي هاي يک انتخابات دمکراتيک گفته شد مي توان به اين قناعت بسيار با اهميت دست يافت که “گذار به دموکراسي” منطقه ي “اقليم کردستان” در عراق، اکنون تحقق يافته است و با خروج دو حزب عمده ي “اتحاديه ي ميهني کردستان” و “حزب دمکرات کردستان” از “هم پيماني” 10 ساله، و مشارکت هريک از اين دو حزب در انتخابات به صورت مستقل و در قالب “ليست جداگانه”، اين منطقه از خاورميانه، حرکت خود به سوي “نهادينه شدن” و “دروني سازي” “دمکراسي” را با شتاب قابل قبول آغاز کرده است. حرکتي که شايد در نهايت، به يک نقطه ي شروع خوب براي تعريف يک “دمکراسي خاورميانه اي” و به الگويي براي گذار کشورهاي غيردمکراتيک منطقه به نظام هاي مردم سالار تبديل شود….
انتخابات پارلمانی حکومت حريم کردستان، نمايش يک انتخاب(ات) دموکراتيک
September 22, 2013
5 Mins Read
370
Views
