خاستگاه کوردها (8)
بر اساس یافته های کاوالی-سفورزا، کوردها و دیگر اقوام پیشا مدنیت هندواروپایی در خاورمیانه، به گسترش کشاورزی و همچنین توسعه و تنوع کشورهای با خاستگاه هندواروپایی یاری رسانده اند. با این حال، کاوالی-سفورزا به این پرسش پاسخ نداده اند که چگونه کوردها بر اساس ژنتیک قومی و زبان شناسی تاریخی را می توان به هندواروپایی ها گره زد.برای پاسخ به این پرسش مهم، تاکنون پژوهش قابل اتکایی به لحاط ژنتیکی منتشر نشده است.
اما با این وجود و از اواسط دهه ی 90 میلادی، دیگر نمی توان ژنتیک شناسان جمعیت را یافت که چون گذشته، از کوردها به عنوان اقوام ایرانی یا مهاجرانی از آسای مرکزی اشاره کنند. ژنتیک قومی اکنون دیگر به این قناعت رسیده است که کوردها بومی مناطقی از خاورمیانه هستند که جغرافیای کنونی کوردستان بزرگ است.
یک دلیل مهم این بود که کاوالی-سفورزا، در بررسی هاپلوگروپ J در کروموزوم Y گروه های قومی به یک نسبت حداکثری برخورد کرد.(به عنوان نمونه کوردها بیشترین اشتراک ژنتیک را در مقایسه با دیگر گروه های قومی داشتند و به همین نسبت، هر گروه قومی دارای بیشترین اشتراک با اعضای خود بود). آن دسته از هاپلگروپ J که بیشترین مقدار حجمی DNA را تشکیل می دهد در مورد کوردها تایید شده و به عنوان یک موضوع اثبات شده پذیرفته شده است.
اما در نخستین گام آن است که روشن شود هاپلوتایپ J در کدام سیر کروموزومy توسعه می یابد و ریشه ی ژنتیک آن از کجاست. بدین منظور، ژنتیک شناسی جمعیتی، اساسا دو رهیافت تجربی را به کار می برد که تا حد زیادی پذیرفته شده اند: نخست دیدگاه ر.سپنسر ,ویلز(R.Spencer Wells) که عمومی تر است و در “پروژه ی ژنوگرافیک. اطلس سفر انسانی” بدان پرداخته شده است. به باور او هاپلوگروپ J، ریشه در هلال حاصلخیز دارد:
“پدر هاپلوگروپ J، نسل M89 خاورمیانه ای بود. او بین15000تا 10000سال پیش در هلال حاصلخیز زاده شد. هلال حاصلخیز منطقه ای است که از دریای مدیترانه تا خلیج فارس کشیده شده و بین دجله و فرات قرار دارد. امروزه این سرزمین، مشتمل بر اسراییل، کرانه ی غربی، اردن، لبنان، سوریه و عراق است.”
اما در کنفرانس دانشگاه سانتا باربارا کالیفرنیا با حضور کسانی “پیتر.آ. اونترهیل”(Peter.A.Unterhill)، تیم تحقیقاتی “کاوالی-سفورزا” از دانشگاه استانفورد، و پروفسور “اورنلا سیمینو”(Ornella Semino) از دانشگاه “پاویا”(Pavia) ایتالیا، اونترهیل همراه با “روی کینگ”(Roy King) بدون نام بردن از ملت ها (و به تبع کوردها)، بررسی های خود درباره ی هاپلوگروپ J را گزارش کرد:
خط سیر J از Y-Chromosme در کناره های ساحلی شرق مدیترانه در طول آخرین دوره ی یخبندان تکوین پیدا کرد و درست پیش از خشک شدن زمین، به شرق آناتولی گسترش یافت. با ظهور کشاورزی در دوران نوسنگی، J2a-M410 به مرکز و جنوب آناتولی، کرت و و جنوب ایتالیا گسترش پیدا کرد و این در حالی بود که J2b-M12 به یونان و شبه جزیره ی بالکان گسترش یافت. J1-(dys388^13) به “لیون”(فرانسه) و شبه جزیره ی عربستان رفت و J1-(dys388=13) در رشته کوه های توروس/زاگرس (ترکیه و ایران) باقی ماند. بنابراین، خاستگاه هاپلوگروپ J کروموزوم Y، جنوب شرقی مدیترانه است. مردمان این منطقه به لحاظ ژنتیک-شناخت، از پایان عصر یخبندان و از حدود 20000سال پیش ظهور کرده اند و نیای اولیه ی آنها قبایلی مهاجرت کرده از شمال غرب آفریقا بودند.
از این مناطق در شرق مدیترانه-بر اساس نظرات اونترهیل و ژنتیک شناسی جمعیتی- کلان J در چندین موج زمانی و بین چندین گروه پراکنده شده است. نخست: بین 20850 و 9620 پیش از میلاد از جنوب شرقی مدیترانه به شرق مدیترانه. انسان اولیه از آن جا انقلاب کشاورزی را آغاز کرد، مزرعه ی مدرن را ساخت و سپس در قالب گروه های J1 و J2 (J2a, J2b)، اروپا را به زیر کشت برد.گروه های قومی J1-(dys 388^13) به صورت گسترده در سرزمین های عربی امروزی پراکنده شدند در حالی که J1(dys 3886=13) در رشته کوه های توروس/ زاگرس باقی مانده و این مناطق را سکونتگاه خود ساختند.
( پروسه ی جهش از J*12f2a^J1-M267 & J2-M172)
از این پژوهش چنین نتیجه می گیریم:
کوردها نزدیکی و خویشاوندی ژنتیک با سایر مردمان خاورمیانه را نشان می دهند اما با اروپایی ها فاصله دارند. ملتی با نسبت های بالای هاپلوگروپ y مانند کوردها ممکن است مردمان مدیترانه-خاورمیانه باشند، که تمدن آنها، شهرستانیت شبه جزیره ی سینا را به اروپا و آسیا پیوند داده است. برخی از این حاملان ژن J به کد وراثتی کوردها وارد شده اند و همچنان در فرزندان ملت کورد وجود دارند و کوردهایی وجود دارند که ژن های این اجداد را حمل می کنند.
منابع:
-Spencer Wells: The genographic project.Atlas of Human Journey. in: www3.nationalgeographic.com/genographic/atlas.html.
-Hurro-uratian Archeology, Lnguages, and Genes: A Y Chromosome Model of Northeastern Caucasian Language Spread. Roy King M.D., Ph.D. and Peter Unterhill Ph.D. The University of California Santa Barbara. Interdisciplinary conference. Languages and Genes, 2006 September 8-10, cited: HYPERLINK “HYPERLINK%20%22http://www.linguistics.ucsb.edu/prijects/Languages-and-Genes/plenary/AbstractKing.pdf%22www.linguistics.ucsb.edu/prijects/Languages-and-Genes/plenary/AbstractKing.pdf” HYPERLINK “HYPERLINK%20%
-Die Herkunft Der Kurden-, ferdinand Hennerbichler, Peter Lang,-2010
