شارلاتانیسم و شارلاتان مجازی

فارسی- کوردی
شارلاتانیسم و شارلاتان مجازی
شارلاتانیسم محصول یک انفعال جمعی است و شارلاتان، دروغ می گوید تا واقعیت را تحریف کند، پیچیدگی های نظری و شواهد تجربی را منحرف و با استفادە از اصطلاحات خود، آن را تحریف می کند.
شارلاتان ها هیچ حرفە واحدی ندارند و در تمام طبقات اجتماعی، می توان آنها را پیدا کرد.
در جایی کە فضول بە طور جدی، تمام جزییات را در نظر می گیرد شارلاتان بە خوبی از بی اهمیت بودن چیزی کە برای آن تبلیغ می کند آگاە است. اولی خودش را گول می زند و دومی دیگران را، بنابراین شارلاتان بدون دارو دستە، چیزی نیست.
هنر شارلاتانی محدود بە دادن وعدەهایی است کە عمل بە آنها غیر ممکن است و هیچ علم و هیچ سیاست و هیچ گفتگویی، او را متوقف نخواهد کرد.
شارلاتان حامل عفونت است و هر لحظە زهر بە جان مردم و جامعە می ریزد تا تخریب کند.
شارلاتان هموارە انگیزەهای تهاجمی نسبت بە مخاطبان دارد و با تحریک کنندگی و توهم توطئە، بدگمانی ایجاد می کند و خود را پیش می برد.
شارلاتان شبکەهای اجتماعی نیز ادامە همان انفعال است در جهان اینترنت؛ شارلاتان مجازی، آزار دهندە و کلاهبردار است، ادعا می کند کە دانش یا مهارت خاصی دارد در حالی کە ندارد، در مورد چیزی صحبت می کند کە صلاحیت آن را ندارد، تظاهر بە شخصیتی می کند کە ندارد، برچسپ سازی و برچسپ گڐاری می کند، و بە هیچ کس و هیچ چیز رحم نمی کند….
—-
شارلاتانیزم و شارلاتانی مەجازی
شارلاتانیزم بەرهەمی پاسیڤێیەتی بەکۆمەڵەو شارلاتانیش درۆ دەکات بۆ شێواندنی واقیع، ئاڵۆزییە تیۆریەکان و بەڵگە ئەزموونییەکان دەشێوێنێت و بە بەکارهێنانی چەمکەکانی خۆی، چەواشەی ڕاستییەکان دەکات.
شارلاتانەکان هیچ پیشەیەکی تایبەتیان نییەو لە هەموو چین و توێژە کۆمەڵایەتییەکان دەدۆزرێنەوە.
لەو شوێنانەی کە مرۆڤی دووڕوو بە جددی هەموو وردەکارییەکان لەبەرچاو دەگرێت، شارڵاتان، باش ئاگاداری بێ بایەخیی ئەو شتەیە کە بانگەشەی بۆ دەکات. یەکەمیان خۆی فریو دەدات و دووهەمیان خەڵک، بۆیە شارڵاتان بەبێ شوێنکەوتوو و دەسەبرا هیچ نییە.
هونەری شارڵاتانی سنووردارە بە بەڵێندانێک کە جێبەجێکردنی مەحاڵە و هیچ زانستێک و هیچ سیاسەتێک و هیچ گفتوگۆیەک ڕێگری لێناکات.
شارڵاتان هەڵگری هەوکردنەو هەموو ساتێک ژەهر دەڕێژێتە ژیانی مرۆڤ و کۆمەڵگا بۆ لەناوبردن و خراپەکاری و ساختەکاری.
شارڵاتان هەمیشە پاڵنەری شەڕانگێزی بەرامبەر بەردەنگ هەیەو گومان دروست دەکات و بە هاندان و وەهمی پیلانگێڕی، خۆی بەرەوپێش دەبات.
شارڵاتانی تۆڕە کۆمەڵایەتییەکانیش هەمان پاسیڤیەتی لە جیهانی ئینتەرنێتدا هەیە؛ شارڵاتانی مەجازی ئازاردەرو ساختەکارە، بانگەشەی ئەوە دەکات کە زانیاری یان لێهاتوویی تایبەتی هەیە لە کاتێکدا شتی وا بوونی نییە، باس لە شتێک دەکات کە شایستەی نییە بیکات، وا خۆی نیشان دەدات کە کەسێکە لە حاڵێکدا کە نییە، بەرچەسپ لێئەدات و ئەتیکێت ساز دەکاو بەزەیی نییە بە نیسبەت هەر کەسێک یان هەر شتێک…
بخوێنەوە:
The Enduring Power of the Charlatan, Claus Leggewie, 2022
Warning: Social Media Charlatans are everywhere, Claudia Sheridan, 2017