بیانیەی دانشگاهیان کردستان
منشور فراگیر حقوقی دانشگاهیان برای انقلاب ژن-ژیان-ئازادی
انقلاب ژن-ژیان-ئازادی نوید آغازی دوباره است؛ آغازی برای عبور از تبعیض و گذار بە برابری، آغازی برای نکوهش مرگ و ستایش زندگی، آغازی برای نفی تمامیت‌خواهی و تجلیل آزادی و دموکراسی. به عنوان جمعی از اساتید و پژوهشگران[1]، در این برهه‌ی تاریخی، همبستگی نیروهای انقلابی حول موازین مدرن سیاسی و حقوقی را ضرورتی اجتناب ناپذیر می‌بینیم. بیانیه‌ی پیش رو تلاشی است برای همگرایی بیشتر و تحقق همزیستی مسالمت‌آمیز در چارچوب سیاسی ایران پس از عبور از رژیم جمهوری اسلامی. همه‌ی برابری‌خواهان، آزادی‌خواهان و دموکراسی‌خواهان را فرا می‌خوانیم تا بر اساس اصول مندرج در این بیانیه، دست در دست هم، برای ساختن دنیایی نو تلاش کنیم[2]:
1. تعهد به برابری انسانها فارغ از جنسیت، زبان، دین، مذهب، عقیده، رنگ پوست، اتنیک، ملت، معلولیت، جایگاه و ثروت در مقابل قانون.
2. محافظت از کرامت انسانی در مقابل تحقیر، شیءانگاری، تنزل و انسانیت زدایی[3].
3. تعهد به مفاد لایحه بین‌المللی حقوق بشر[4] و اسناد بین‌المللی اصلی حقوق بشری سازمان ملل[5].
4. تعهد به مفاد کنوانسیون جهانی رفع تبعیض علیه زنان[6].
5. تلاش برای لغو تمامی قوانین تبعیض‌آمیز علیه زنان (همچون قوانین قضاوت، ارث، سقط جنین، طلاق و سفر) و تدوین سیاست‌های مبتنی بر تبعیض جبرانی (مانند تخصیص درصد خاصی از موقعیت‌ها برای زنان[7]) برای تسهیل پیشرفت و مشارکت فعال در رده‌های بالای مدیریتی سیاسی، اقتصادی و فرهنگی.
6. تعهد به منع تبعیض و حفاظت از حقوق جامعه‌ی LGBTQAI+[8].
7. تعهد به حق حیات (منع اعدام) و حق مصون ماندن از شکنجه و سایر رفتارها و مجازات‌های بیرحمانه و غیرانسانی.
8. تعهد به ١٧ آرمان توسعه‌ی پایدار سازمان ملل[9] از جمله آموزش با کیفیت، عادلانه و همه‌پذیر (سند آموزش یونسکو ٢٠٣٠[10])، برابری، حقوق بشر، عدالت، سلامت، رفاه، توسعه‌ی اقتصادی، توسعه‌ی انرژی پاک، اقدام درباره‌ی گرمایش زمین، مدیریت پایای محیط زیست، دسترسی به آب سالم و همکاری جهانی برای توسعه‌ی پایا.
9. تعهد به حفاظت از زیست‌بوم‌های طبیعی و حق حاکمیت مردم بر منابع طبیعی.
10. تعهد به تکثرگرایی فرهنگی: پذیرش و احترام به تنوع فرهنگی و مخالفت با سیاست‌های انکار و آسمیله‌کردن (اتنوساید و لینگویساید).
11. تعهد بە مفاد اعلامیه‌ی سازمان ملل در مورد حقوق مردم بومی[11].
12. پذیرش کثیرالمله[12] بودن کشور ایران.
13. تعهد به توسعه‌ی زبان‌های اول[13] از جمله حق آموزش به زبان اول[14] و پذیرش ساختارهای چند زبانه.
14. نفی ملی‌گرایی انحصارطلب و تاکید بر جامعه‌ی مدنی و حقوق شهروندی.
15. تعهد به تکثرگرایی سیاسی: پذیرش جریان‌های سیاسی متنوع و ایجاد مکانیزم‌های تضمینی برای رقابت آزادانه‌ی آنها.
16. تاکید بر سیاستگذاری مبتنی بر شواهد[15] و مخالفت با سیاستگذاری مبتنی بر ایدئولوژی، دین، اسطورە و شهود.
17. تاکید بر عدم دخالت دولت در باور مردم و جدایی نهاد دین از دولت (سکولاریسم).
18. تعهد به تکثرگرایی اعتقادی: مخالفت با تعیین دین رسمی و تعهد به آزادی‌های دینی، مذهبی و عقیدتی.
19. مخالفت با هرگونه امتیاز غیردموکراتیک همچون مقام‌های سیاسی مادام العمر.
20. تعهد به حاکمیت مردم بر تعیین سرنوشت سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی خود[16].
21. تعهد به استقلال قوا (مقننه، مجریه، قضائیه) و گذار[17] بە یک جمهوری غیرمتمرکز فدرالیستی[18] که لازمه‌ی نهادینه کردن دموکراسی در یک کشور پرجمعیت با شاخص تنوع فرهنگی بالا است[19].
22. مخالفت با نگاه‌های مرکزگرایانه، امنیتی و ایدئولوژیک بە عنوان موانع اصلی در راه توسعەی متوازن سیاسی، اقتصادی و آموزشی کشور و تاکید بر اتخاذ تمهیدات لازم برای جبران خسارت‌های ناشی از آن در مناطقی همچون بلوچستان، کردستان، لرستان، آذربایجان و اهواز.
23. تاکید بر عدالت و تشکیل دادگاه‌های مستقل با نظارت سازمان‌های بین المللی برای رسیدگی به جنایات حکومت مرکزی.
ژن ژیان ئازادی | زن زندگی آزادی
منشور فراگیر حقوقی دانشگاهیان برای انقلاب ژن-ژیان-ئازادی (متن خلاصە)
به عنوان جمعی از اساتید و پژوهشگران برابری‌خواه[20]، در این برهه‌ی تاریخی، همبستگی نیروهای انقلابی حول موازین مدرن سیاسی و حقوقی را ضرورتی اجتناب ناپذیر می‌بینیم. بیانیه‌ی پیش رو تلاشی است برای همگرایی بیشتر و تحقق همزیستی مسالمت‌آمیز در چارچوب سیاسی ایران پس از عبور از رژیم جمهوری اسلامی. همه‌ی آزادی‌خواهان و دموکراسی‌خواهان را فرا می‌خوانیم تا بر اساس اصول مندرج در این بیانیه، دست در دست هم، برای ساختن دنیایی نو تلاش کنیم[21]:
1. تعهد به مفاد لایحه بین‌المللی حقوق بشر[22] و اسناد بین‌المللی اصلی حقوق بشری سازمان ملل[23].
2. تعهد به مفاد کنوانسیون جهانی رفع تبعیض علیه زنان[24].
3. تعهد به منع تبعیض و حفاظت از حقوق جامعه‌ی LGBTQAI+[25].
4. تعهد به حق حیات (منع اعدام).
5. تعهد به ١٧ آرمان توسعه‌ی پایدار سازمان ملل[26].
6. تعهد به تکثرگرایی فرهنگی، سیاسی و اعتقادی.
7. پذیرش کثیرالمله[27] بودن کشور ایران.
8. تعهد به توسعه‌ی زبان‌های اول[28] از جمله حق آموزش به زبان اول[29].
9. تاکید بر سیاستگذاری مبتنی بر شواهد[30].
10. جدایی نهاد دین از دولت (سکولاریسم).
11. تعهد به حاکمیت مردم بر تعیین سرنوشت خود[31].
12. تعهد به استقلال قوا و گذار[32] بە یک جمهوری غیرمتمرکز فدرالیستی[33].
13. تاکید بر اتخاذ تمهیدات لازم برای ایجاد توازن سیاسی، اقتصادی و آموزشی کشور.
14. تاکید بر عدالت و تشکیل دادگاه‌های مستقل با نظارت سازمان‌های بین المللی برای رسیدگی به جنایات حکومت مرکزی.
ژن ژیان ئازادی | زن زندگی آزادی
مەنشووری حقوقیی لێکۆلەران بۆ شۆرشی ژن-ژیان-ئازادی
شۆڕشی ژینا مژەدبەخشی سەرەتایەکی نوێیە، سەرەتایەک بۆ بازدان بەسەر هەڵاواردن و هەنگاونان بەرەو یەکسانی، دەسپێکێک بۆ سەرکۆنەی مەرگ و باوەشکردنەوە بۆ ژیان، سەرهەڵدانێک بۆ ڕەتکردنەوەی پاوانخوازی و ڕێزلێنان لە ئازادی و دێموکراسی. وەکوو کۆمەڵێک مامۆستا و توێژەری یەکسانیخواز[34]، لەم قۆناغە مێژووییەدا، یەکگرتنی هێزە شۆڕشگێڕەکان لەسەر بنەما سیاسی و یاساییە مۆدێرنەکان بە پێویست دەزانین. ئەم مەنشوورەی بەردەستتان هەوڵێکە بۆ نزیکبوونەوەی زیاتر و بەدیهاتنی پێکەوەژیانی ئاشتیانە لە چوارچێوەی سیاسیی ئێران پاش تێپەڕین لە کۆماری ئیسلامی. داوا لە سەرجەم ئازادیخوازان و دێموکراسیخوازان دەکەین کە بەپێی ئەو بنەمایانەی لێرەدا هاتوون، دەست بدەینە دەستی یەک و بۆ بنیاتنانی داهاتوویەکی نوێ هەوڵ بدەین[35]:
1. پابەندبوون بە یەکسانیی مرۆڤ بەبێ جیاوازیی ڕەگەز، زمان، باوەڕ، ئایین، ئایینزا، ڕەنگی پێست، ئێتنیک، نەتەوە، کەمئەندامی، پێگە و سامان لەبەردەم یاسادا.
2. پاراستنی کەرامەتی مرۆڤ لە بەرامبەر سووکایەتیکردن، ئۆبژەییکردن، شکاندن و لە مرۆڤ خستن[36].
3. پابەندبوون بە خاڵەکانی جاڕنامەی جیهانی مافەکانی مرۆڤ[37] و بەڵگەنامە سەرەکییە نێونەتەوەییەکانی مافی مرۆڤی نەتەوە یەکگرتووەکان[38].
4. پابەندبوون بە خاڵەکانی پەیماننامەی جیهانیی نەهێشتنی هەڵاواردن دژی ژنان[39].
5. تێکۆشان بۆ هەڵوەشاندنەوەی هەموو یاساکانی هەڵاواردن دژی ژنان (وەک یاساکانی توانایی دادوەری، میراتگری، لەباربردن، تەڵاق و سەفەر) و داڕشتنی سیاسەت لەسەر بنەمای قەرەبووکردنەوە (بۆ نموونە دیاریکردنی لەسەدێکی تایبەت لە شوێنەکان بۆ ژنان[40]) بۆ ڕەخساندنی هەلی پێشکەوتن و بەشداریی چالاکانە لە ئاستە بەرزەکانی بەڕێوەبردنی سیاسی، ئابووری و کولتووری.
6. پابەندبوون بە قەدەغەی هەڵاواردن و پاراستنی مافەکانی کۆمەڵگەی LGBTQAI+[41].
7. پابەندبوون بە مافی ژیان (قەدەغەکردنی لەسێدارەدان) و مافی پارێزراوی لە بەرامبەر ئەشکەنجە و سزای دڕندانە و نامرۆڤانەی تر.
8. پابەندبوون بە ١٧ ئامانجی گەشەپێدانی سەقامگیری نەتەوە یەکگرتووەکان[42]، کە بریتین لە پەروەردەیەکی کوالیتیی بەرز، دادپەروەرانە و گشتگیر (بەڵگەنامەی پەروەردەی ٢٠٣٠ی یونسکۆ[43])، یەکسانی، مافی مرۆڤ، دادپەروەری، تەندروستی، خۆشبژێوی، گەشەپێدانی ئابووری، پەرەپێدانی وزەی پاک، کاری کردەیی لەسەر گەرمبوونی گۆی زەوی، بەڕێوەبردنی سەقامگیری ژینگە، دەستڕاگەیشتن بە ئاوی پاک و هاوکاریی جیهانی بۆ گەشەپێدانی سەقامگیر.
9. پابەندبوون بە پاراستنی ئیکۆسیستەمی سروشتی و سەروەری بەسەر سامانە سروشتییەکاندا.
10. پابەندبوون بە فرەیی کولتووری: قبوڵکردن و ڕێزگرتن لە فرەکولتووری، ڕاگرتنی سیاسەتەکانی ئینکار و تواندنەوە (ئێتنۆساید و زمانکوژی).
11. پابەندبوون بە خاڵەکانی جاڕنامەی نەتەوە یەکگرتووەکان سەبارەت بە مافەکانی خەڵکی خۆجێیی[44].
12. قبوڵکردنی فرەنەتەوەییبوونی وڵاتی ئێران[45].
13. پابەندبوون بە پەرەپێدانی زمانە یەکەمەکان[46]، لەوانەش مافی خوێندن بە زمانی یەکەم[47] و قبوڵکردنی پێکهاتە فرە زمانییەکان.
14. نکۆڵیکردن لە ناسیۆنالیزمی قۆرخکار و جەختکردنەوە لەسەر کۆمەڵگەی مەدەنی و مافی شارۆمەندی.
15. پابەندبوون بە فرەیی سیاسی: قبوڵکردنی ڕەوتە سیاسییە جیاوازەکان و دروستکردنی میکانیزمی گەرەنتی بۆ کێبڕکێی ئازادیان.
16. جەختکردنەوە لەسەر داڕشتنی سیاسەت بەپێی بەڵگە[48] و نکۆڵیکردن لەسەر داڕشتنی سیاسەت بەپێی ئایدیۆلۆژی، ئایین، ئەفسانە و حەدس .
17. جەختکردنەوە لەسەر دەستوەرنەدانی حکومەت لە بیروباوەڕی خەڵک و جیاکردنەوەی دامەزراوەی دین لە دەوڵەت (سێکۆلاریزم).
18. پابەندبوون بە فرەیی باوەڕ: نکۆلیکردن لە دەستنیشانکردنی ئایینی فەرمی، و پابەندبوون بە ئازادیی ئایینی و عەقیدەتی.
19. دژایەتیکردنی هەر ئیمتیازێکی نادیموکراتیک وەک دەسەڵاتی هەتاهەتایی.
20. پابەندبوون بە سەروەریی گەل بۆ دیاریکردنی چارەنووسی سیاسی، ئابووری، کۆمەڵایەتی و کولتووریی خۆیان[49].
21. پابەندبوون بە سەربەخۆیی دەسەڵاتەکان (یاسادانان، جێبەجێکردن، دادوەری) و هەنگاو[50] بۆ کۆمارێکی ناناوەندیی فیدراڵیدا[51]، کە پێویستە بۆ بەدامەزراوەییکردنی دیموکراسی لە وڵاتێک کە ژمارەی دانیشتووانی زۆرە و لە ڕووی کولتوورییەوە فرەچەشنە[52].
22. دژایەتیکردنی تێڕوانینی ناوەندگەرایی، ئەمنی و ئایدیۆلۆژیک وەک بەربەستی سەرەکی لە ڕێگەی گەشەسەندنی هاوسەنگی سیاسی، ئابووری و پەروەردەیی وڵات و جەختکردنەوە لەسەر گرتنەبەری ڕێوشوێنی پێویست بۆ قەرەبووکردنەوەی ئەو زیانانەی کە بەو هۆیانەوە لە ناوچەگەلێک وەک بەلووچستان، کوردستان، لوڕستان، ئازەربایجان و ئەهواز کەوتوون.
23. جەختکردنەوە لەسەر دادپەروەری و دامەزراندنی دادگای سەربەخۆ لە ژێر چاودێریی ڕێکخراوە نێونەتەوەییەکان بۆ مامەڵەکردن لەگەڵ تاوانەکانی دەسەڵاتی ناوەندی.
ژن ژیان ئازادی
قادین یاشام آزادلیق اینقیلابی اوچون آکادئمیکلرین هرطرفلی حقوقی نیظام نامه سی
یئنی باشلانگیج وعد ائتمئکده اولان قادین-یاشام-آزادلیق انقلابی; آیری-سئچکیلی‌یین عهده سیندن گلمیه و برابرلییه کئچیده، اؤلومو پیسلمیه وحیاتی تعریفلمیه، توتالیتاریزمی ردّ ائتمیه و آزادلیق و دئموکراسی نی قئید ائتمیه باشلانگیجدیر. بیز بیر قروپ آکادمیسین و آراشدیرماجیلار[53] اولاراق بو تاریخی مقامدا اینقیلابی قووّه لرین موعاصیر سییاسی-حوقوقی استانداردلار اطرافیندا هم رای لیغینی قاچیلماز ضرورت کیمی گؤروروک. آشاغیداکی بیانات ایران ایسلام جمهوریتی رئژیمیندن کئچدیکدن سونرا سیاسی چرچیوده داها چوخ یاخینلاشما وه دینج یاناشی یاشامانین رئالّاشماسی جهدیدیر. بیز بوتون برابرلیکچیلری، لیبئرالاری وه دئموکراتلاری بو بیاناتدا یئر آلان پرینسیپلره اساسلانان یئنی دونیا قورماق اوچون ال-اله وئریب ایش بیرلیغینا چاغیریریق[54]:
1. جینسیندن، دیلیندن، دینیندن، عقیده سیندن، دری رنگیندن، ائتنیک منسوبییّتیندن، میلّییّتیندن، معلولیتیندن ، وظیفه سیندن وه ثروتیندن آسیلی اولمایاراق اینسانلارین قانون قارشیسیندا برابرلیغیینه صادیقلیک
2. اینسان کرامتینین آلچالدیلمادان، اوبژکتیولشدیرمدن، وه اینسانلیقدان کنارلاشدیرمادان قورونماسی[55]
3. بئینلخالق اینسان حقوقلاری بیاننامه مودّعالارینا[56] وه بیرلشمیش میلّتلر تشکیلاتینین اینسان حقوقلارینا[57] دایر اساس سندلرینه صادیقلیک
4. قادینلارا قارشی آیری-سئچکیلی‌یین آرادان قالدیریلماسی حاقّیندا بئینلخالق کونوئنسییانین[58] مودّعالارینا صادیقلیک
5. قادینلارا قارشی بوتون آیری-سئچکیلیک قانونلارینی (موحاکیمه، میراث، آبورت، بوشانما وه سیاحت قانونلاری) لغو ائتمک وه یوکسک سوییه لی سییاسی،ایقتیصادی وه مدنی مدیریت رده لرینده ترقّی وه فعال ایشتیراکا کؤمک ائتمک اوچون تلافی ائدیجی آیری-سئچکیلییه اساسلانان سییاستلرین یازیلماسینا باشلانماسی (قادینلار اوچون معیّن فاییز موقعیّتلر آییرماق کیمی[59]).
6. آیری-سئچکیلی‌یین قاداغان ائدیلمسی وه +LGBTQAI[60] جامعه سینین حقوقلارینین قورونماسی اوزه ره تعهدلی اولماق
7. یاشاماق حقوقونا (اعدامین قاداغان ائدیلمسی) وه ایشگنجه وه دیگر قدّار وه غیری-اینسانی داورانیش وه جزالارا قارشی معاف اولماق حقوقونا صادیقلیک
8. بیرلشمیش میللتلر تشکیلاتینین ١٧ دایانیقلی توسعه هدفلرینه[61] صادیقلیک. او جوملدن: کئیفییّتلی، عدالتلی وه قاپسایان تحصیل (یونئسکونون۲۰۳۰ تحصیل سندی[62] ) ، برابرلیک، اینسان حقوقلاری، عدالت، سلامت، ریفاه، ایقتیصادی توسعه، تمیز ائنرژیلرین توسعه سی، قلوبال ایستیلشمه ایله باغلی فعالییّته داخیل اولماق، یاشام محیطینین داواملی ایداره اولونماسی، تمیز سویا ال چاتماسی وه داواملی توسعه اوچون قلوبال امکداشلیق
9. طبیعی اکوسیستملرین قورونماسی وه اینسانلارین طبیعی قایناقلار اوزرینده حاکمیت حقوقونو قوروماغا صادیقلیک
10. مدنی پلورالیزمه صادیقلیک: مدنی موختلیفلیغیی قبول ائتمک وه اونا حؤرمت ائتمک، اینکار وه آسّیمیلیا سیاستلرینه قارشی چیخماق (اتنوساید وه لینگویساید).
11. بیرلشمیش میللتلر تشکیلاتینین یئرلی خالقلارین حقوقلاری[63] حاقّیندا بیاننامه سینین مودّعالارینا صادیقلیک
12. ایرانین چوخ میللیتلی[64] اولدوغونون قبولو
13. بیرینجی دیللرین[65] توسعه سینه صادیقلیک، او جومله دن: بیرینجی دیلده تحصیل حقوقو[66] وه چوخدیللی یاپیلارین قبول
14. اینحصارچی میللتچیلیغین اینکار ائدیلمسی وه مدنی جامعه وه وطنداشلیق حقوقلارینین وورغولانماسی
15. سییاسی پلورالیزمه صادیقلیک: موختلیف سییاسی جریانلارین قبول ائدیلمسی وه اونلارین آزاد رقابتی اوچون تضمین مکانیزملرینین یارادیلماسی
16. دلیللره اساسلانان سییاستین قورولماسینا وه ایدئولوژی، دین، اسطوره وه شواهیده اساسلانان[67] سییاستین قورولماسینا قارشی اولماق
17. حؤکومتین اینسانلارین اینانجلارینا قاریشماماسینی وه دین نهادلارینین حاکیمییّتدن آیریلماسینی (سکولاریسمی) وورغولاماق
18. دینی پلورالیزمه سادیقلیک: رسمی دینین موعیّنلشدیریلمسینه قارشی چیخماق وه دین، مذهب وه ایدئولوژی آزادلیقلارا صادیقلیک
19. اؤمورلوک سییاسی وظیفه لر کیمی غئیری-دئموکراتیک ایمتییازلارا قارشی چیخماق
20. خالقین اؤز سییاسی، ایقتیصادی، سوسیال وه مدنی موقدّراتینی تعیین ائتمک اوچون حاکمیتینه صادیقلیک[68]
21. قوه لرین (قانونوئریجی، ایجرا ائدیجی، محکمه) موستقیللی‌یینه صادیقلیک وه یوکسک فرهنگ و مدنی موختلیفلیکه صاحب اولان[69]، وه اونا علاوه جمعیت نوفوسو یوکسک بیر اؤلکده دئموکراسینی حیاتا کئچیریلمه سی اوچون ضروری اولان مرکزلشدیریلممیش (غیرمتمرکز) فئدئرالیست[70] جمهورییته کئچید[71].
22. اؤلکنین تارازلی سییاسی، ایقتیصادی وه تحصیلی توسعه سی یولوندا اساس مانعلردن اولان مرکزچی، امنیتچی وه ایدئولوژیک باخیشلارا قارشی چیخماق وه بلوچستان، کوردوستان، لوریستان، آزربایجان و اهواز کیمی بؤلگه لرده دیمیش ضررلرین اؤدنیلمه سی اوچون لازیمی تدبیرلرین گؤرولمسینی وورغولاماق
23. عدالتلی محاکیمه یه اؤنم وئریلمسی وه مرکزی حؤکومتین جینایتلری ایله مشغول اولماق اوچون بئینلخالق تشکیلاتلارین نظارتی آلتیندا موستقیل محکمه لرین قورولماسی
قادین یاشام آزادلیق|ژن ژیان ئازادی
Statement of scholars for the Women-life-freedom movement in Iran
The Women-Life-Freedom movement in Iran heralds a new beginning, a beginning to challenge discrimination and move towards equality. A beginning to condemn death and embrace life. An uprising of those who reject authoritarianism and celebrate freedom and democracy.
In this historical moment, we[72] see the solidarity of revolutionary forces around modern political and legal standards as an inevitable necessity. The following statement is an attempt for greater convergence and the realization of peaceful coexistence within a new political framework for Iran after the transition from the unreformable regime of the Islamic Republic. We call on all freedom-seekers and supporters of democracy and equality to collaborate in creating a new beginning that adheres to contemporary political and legal standards, as follows[73]:
1. Commitment to the equality of human beings regardless of gender, language, belief, religion, skin color, ethnicity, nationality, disability, status or wealth in front of the law.
2. Protecting human dignity against humiliation, objectification, degradation, and dehumanization[74].
3. Adhering to the articles of the International Bill of Human Rights[75] and the Core International Human Rights Instruments of the United Nations[76].
4. Adhering to the articles of the Convention on the Elimination of All Forms of Discrimination against Women[77].
5. Commitment to eliminating all laws that discriminate against women, including laws related to divorce, inheritance, testimony, travel, abortion, etc., and implementing policies that provide affirmative action (e.g., introducing gender quotas[78]) to support their advancement and active involvement in high-level political, economic, and cultural leadership roles.
6. Commitment to prohibiting discrimination and protecting the rights of the LGBTQAI+ community[79].
7. Commitment to the right to life and protection from torture and other inhumane forms of punishment.
8. Commitment to the 17 Sustainable Development Goals set by the United Nations[80], including inclusive and equitable quality education (UNESCO Education 2030 initiative[81]), equality, human rights, justice, health, welfare, economic development, clean energy development, action on global warming, sustainable environmental management, access to clean water, and global cooperation for sustainable development.
9. Commitment to the preservation of natural ecosystems and control over natural resources.
10. Cultural pluralism: embracing and respecting cultural diversity, halting policies of denial and assimilation (ethnocide and linguicide).
11. Commitment to the provisions of the United Nations Declaration on the Rights of Indigenous Peoples[82].
12. Recognition of Iran as a multinational state[83].
13. Formal acceptance, respect, and promotion of native languages[84], including the right to education in one’s first language[85] and support for multilingual structures.
14. Rejection of exclusive nationalism and emphasis on civil society and citizen rights.
15. Political pluralism: toleration of different political ideologies and establishing mechanisms to ensure their free competition.
16. Emphasis on evidence-based policymaking[86].
17. Ensuring that the government does not interfere with people’s beliefs and separating religion from government institutions (secularism).
18. Belief pluralism: opposition to the endorsement of any state religion and commitment to religious and non-religious freedoms.
19. Opposition to any undemocratic privileges such as prerogative powers.
20. Commitment to the right of the people to determine their political, economic, social, and cultural destiny[87].
21. Commitment to the separation of powers (legislative, executive, judicial) and transition[88] to a decentralized federal republic[89], which is necessary to institutionalize democracy in a populous country with a high cultural diversity index[90].
22. Rejection of centralist, security-oriented, and ideology-driven policies as the main obstacles in the way of balanced political, economic, and educational development of the country and taking necessary measures to compensate for the losses of regions such as Balochistan, Kurdistan, Luristan, Azerbaijan, Ahvaz, etc.
23. Emphasis on justice and establishing independent courts under the supervision of international organizations to deal with crimes of the central government.
Jin Jiyan Azadî | Women Life Freedom
Eine neue Rechtsordnung für den Iran (ein Vorschlag Akademiker: innen)
Die Jin-Jiyan-Azadi-Revolution steht für einen Neuanfang. Der Anfang, Diskriminierung zu überwinden und zur Gleichheit überzugehen, der Anfang, den Tod zu verurteilen und das Leben zu preisen, der Anfang, den Totalitarismus abzulehnen und Freiheit und Demokratie zu feiern. Als Gruppe Forscher: innen[91], müssen wir in diesem historischen Moment die Solidarität aller revolutionären Kräfte nutzen, um moderne, politische und rechtliche Standards im Iran zu schaffen. Die folgende Erklärung soll den rechtlichen Grundrahmen für die Zeit nach der Jin-Jiyan-Azadi-Revolution bilden. Das Ziel ist die friedliche Koexistenz aller Menschen im Iran. Wir rufen dazu auf, dass alle Freiheitssuchenden und Demokrat: innen, Hand in Hand arbeiten, um eine neue Welt aufzubauen, die auf den in dieser Erklärung enthaltenen Prinzipien, basiert[92]:
1. Einsatz für die Gleichberechtigung der Menschen, unabhängig von Geschlecht, Sprache, Religion, Weltanschauung, Hautfarbe, ethnischer Zugehörigkeit, Nationalität, Behinderung, Stellung und Vermögen, vor dem Gesetz.
2. Schutz der Menschenwürde vor Erniedrigung, Objektivierung und Entmenschlichung[93].
3. Bekenntnis zu den Bestimmungen der internationalen Menschenrechtscharta[94] und den Menschenrechtsabkommen der Vereinten Nationen[95].
4. Bekenntnis zu den Bestimmungen des Übereinkommens zur Beseitigung jeder Form von Diskriminierung der Frau[96].
5. Bemühungen zur Abschaffung aller diskriminierenden Gesetze gegenüber Frauen (wie Urteils-, Erbschafts-, Abtreibungs-, Scheidungs- und Reisegesetze) und zur Formulierung von Richtlinien, die auf aktive Förderungsmaßnahme abzielen (z.B. die Einführung einer Frauenquote[97]), um Fortschritte und Teilnahme auf hoher politischer, wirtschaftlicher und kultureller Ebene zu erleichtern.
6. Engagement für das Verbot von Diskriminierung und dem Schutz der Rechte der LGBTQAI+ Gemeinschaft[98].
7. Bekenntnis zum Recht auf Leben (Hinrichtungsverbot) und dem Recht auf Schutz vor Folter und anderen grausamen und unmenschlichen Verhaltensweisen und Strafen.
8. Bekenntnis zu den 17 Zielen für nachhaltige Entwicklung der Vereinten Nationen[99], einschließlich hochwertiger, gerechter und integrativer Bildung (UNESCO-Bildungsdokument 2030[100]), Gleichberechtigung, Menschenrechte, Gerechtigkeit, Gesundheit, Wohlbefinden, wirtschaftliche Entwicklung, Entwicklung sauberer Energie, Maßnahmen zur Bekämpfung der globalen Erwärmung, Erhaltung des ökologischen Gleichgewichts, Zugang zu sauberem Wasser und globale Zusammenarbeit für nachhaltige Entwicklung.
9. Bekenntnis zum Schutz natürlicher Ökosysteme und das Recht auf Bewahrung der natürlichen Ressourcen.
10. Bekenntnis zum kulturellen Pluralismus: Akzeptieren und Respektieren kultureller Vielfalt und Widerstand gegen politische Verleugnung und Assimilation (Ethnozid und Linguizid).
11. Bekenntnis zu den Bestimmungen der Erklärung der Vereinten Nationen über die Rechte indigener Völker[101].
12. Akzeptanz der Multinationalität[102] des Iran.
13. Engagement für die Entwicklung der Erstsprachen[103], einschließlich des Rechts auf Bildung in der Erstsprache[104] und der Akzeptanz mehrsprachiger Strukturen.
14. Ablehnung des monopolistischen Nationalismus und Betonung der Zivilgesellschaft und der Bürgerrechte.
15. Bekenntnis zum politischen Pluralismus: Akzeptanz unterschiedlicher politischer Strömungen und Schaffung von Garantiemechanismen für deren freien Wettbewerb.
16. Rechtsprechung auf der Grundlage von Beweisen[105] und Ablehnung der Rechtsprechung auf der Grundlage von Ideologie, Religion, Mythos und Intuition.
17. Nichteinmischung der Regierung in den Glauben der Menschen und die Trennung von Staat und Religion (Säkularismus).
18. Bekenntnis zum religiösen Pluralismus: Widerstand gegen die Festlegung der Staatsreligion und Bekenntnis zu religiösen und weltanschaulichen Freiheiten.
19. Widerstand gegen alle nicht-demokratischen Privilegien wie politische Ämter auf Lebenszeit.
20. Bekenntnis zur Souveränität des Volkes zur Bestimmung seines politischen, wirtschaftlichen, sozialen und kulturellen Schicksals[106].
21. Bekenntnis zur Unabhängigkeit der Gewalten (Legislative, Exekutive, Judikative) und den Übergang[107] zu einer dezentralen Bundesrepublik[108], die notwendig ist, um die Demokratie in einem bevölkerungsreichen Land mit einer hohen kulturellen Vielfalt zu institutionalisieren[109].
22. Gegen die zentralistischen, sicherheitspolitischen und ideologischen Ansichten des alten Regimes, die als Haupthindernisse auf dem Weg zu einer ausgewogenen politischen, wirtschaftlichen und bildungspolitischen Entwicklung des Landes stehen. Die Ergreifung von Schadensersatzmaßnahmen in Regionen wie Belutschistan, Kurdistan, Luristan, Aserbaidschan und Ahvaz, um die Schäden auszugleichen, die durch die zentralistische Politik des alten Regimes entstanden sind.
23. Bildung unabhängiger Gerichte unter der Aufsicht internationaler Organisationen zur Aufarbeitung der Verbrechen der Zentralregierung.
Jin Jiyan Azadî | Frau, Leben, Freiheit
[1] این پروژه توسط دانشگاهیان کرد کلید زده شدە است.
[2] همپوشانی بندها صرفا به دلیل تاکید بیشتر است.
[3] Kaufmann, Paulus, et al., eds. Humiliation, degradation, dehumanization: human dignity violated. Vol. 24. Springer Science & Business Media, 2010.
[4] International Bill of Human Rights, The United Nations, accessed 01 Feb. 2023, <https://www.ohchr.org/en/what-are-human-rights/international-bill-human-rights/>.
[5] The Core International Human Rights Instruments, The United Nations, accessed 01 Feb. 2023, <https://www.ohchr.org/en/core-international-human-rights-instruments-and-their-monitoring-bodies/>.
[6] Convention on the Elimination of All Forms of Discrimination against Women, The United Nations, accessed 01 Feb. 2023, <https://www.ohchr.org/sites/default/files/Documents/ProfessionalInterest/cedaw.pdf/>.
[7] Pande, Rohini; Ford, Deanna. 2012. Gender Quotas and Female Leadership. © World Bank. < https://openknowledge.worldbank.org/handle/10986/9120./>
[8] Born Free and Equal, The United Nations, accessed 01 Feb. 2023, <https://www.ohchr.org/en/publications/special-issue-publications/born-free-and-equal-sexual-orientation-gender-identity-and/>.
[9] The Sustainable Development Goals, The United Nations, accessed 01 Feb. 2023, <https://www.un.org/sustainabledevelopment/sustainable-development-goals//>.
[10] Education 2030, Unesco, accessed 01 Feb. 2023, <https://unesdoc.unesco.org/ark:/48223/pf0000245656/>.
[11] UN Declaration on the Rights of Indigenous Peoples, The United Nations, accessed 01 Feb. 2023, <https://www.ohchr.org/en/indigenous-peoples/un-declaration-rights-indigenous-peoples/>.
[12] Dieckhoff, Alain. Nationalism and the multination state (2017).
[13] Declaration on the Rights of Persons Belonging to National or Ethnic, Religious and Linguistic Minorities, The United Nations, accessed 01 Feb. 2023, <https://www.ohchr.org/en/instruments-mechanisms/instruments/declaration-rights-persons-belonging-national-or-ethnic/>.
[14] Why mother language-based education is essential, UNESCO, accessed 01 Feb. 2023, <https://www.unesco.org/en/articles/why-mother-language-based-education-essential/>.
[15] Davies HT, Nutley SM, editors. What works? Evidence-based policy and practice in public services, Bristol University Press, Policy Press, 2000.
[16] International Covenant on Civil and Political Rights, The United Nations, accessed 01 Feb. 2023, <https://www.ohchr.org/en/instruments-mechanisms/instruments/international-covenant-civil-and-political-rights/>
International Covenant on Economic, Social and Cultural Rights, The United Nations, accessed 01 Feb. 2023, <https://www.ohchr.org/en/instruments-mechanisms/instruments/international-covenant-economic-social-and-cultural-rights/>
[17] Implementing Federalism, accessed 01 Feb. 2023, <https://www.idea.int/sites/default/files/publications/implementing-federalism.pdf/>.
[18] Amoretti, Ugo M., and Nancy Gina Bermeo, editors. Federalism and territorial cleavages. JHU Press, 2004.
He, Baogang, Brian Galligan, and Takashi Inoguchi, editors. Federalism in Asia. Edward Elgar Publishing, 2009.
[19] Colomer JM. Equilibrium institutions: the federal-proportional trade-off. Public Choice. 2014 Mar;158(3):559-76.
[20] این پروژه توسط دانشگاهیان کرد کلید زده شدە است.
[21] همپوشانی بندها صرفا به دلیل تاکید بیشتر است.
[22] International Bill of Human Rights, The United Nations, accessed 01 Feb. 2023, <https://www.ohchr.org/en/what-are-human-rights/international-bill-human-rights/>.
[23] The Core International Human Rights Instruments, The United Nations, accessed 01 Feb. 2023, <https://www.ohchr.org/en/core-international-human-rights-instruments-and-their-monitoring-bodies/>.
[24] Convention on the Elimination of All Forms of Discrimination against Women, The United Nations, accessed 01 Feb. 2023, <https://www.ohchr.org/sites/default/files/Documents/ProfessionalInterest/cedaw.pdf/>.
[25] Born Free and Equal, The United Nations, accessed 01 Feb. 2023, <https://www.ohchr.org/en/publications/special-issue-publications/born-free-and-equal-sexual-orientation-gender-identity-and/>.
[26] The Sustainable Development Goals, The United Nations, accessed 01 Feb. 2023, <https://www.un.org/sustainabledevelopment/sustainable-development-goals//>.
[27] Dieckhoff, Alain. Nationalism and the multination state (2017).
[28] Declaration on the Rights of Persons Belonging to National or Ethnic, Religious and Linguistic Minorities, The United Nations, accessed 01 Feb. 2023, <https://www.ohchr.org/en/instruments-mechanisms/instruments/declaration-rights-persons-belonging-national-or-ethnic/>.
[29] Why mother language-based education is essential, UNESCO, accessed 01 Feb. 2023, <https://www.unesco.org/en/articles/why-mother-language-based-education-essential/>.
[30] Davies HT, Nutley SM, editors. What works? Evidence-based policy and practice in public services, Bristol University Press, Policy Press, 2000.
[31] International Covenant on Civil and Political Rights, The United Nations, accessed 01 Feb. 2023, <https://www.ohchr.org/en/instruments-mechanisms/instruments/international-covenant-civil-and-political-rights/>
International Covenant on Economic, Social and Cultural Rights, The United Nations, accessed 01 Feb. 2023, <https://www.ohchr.org/en/instruments-mechanisms/instruments/international-covenant-economic-social-and-cultural-rights/>
[32] Implementing Federalism, accessed 01 Feb. 2023, <https://www.idea.int/sites/default/files/publications/implementing-federalism.pdf/>.
[33] Amoretti, Ugo M., and Nancy Gina Bermeo, editors. Federalism and territorial cleavages. JHU Press, 2004.
He, Baogang, Brian Galligan, and Takashi Inoguchi, editors. Federalism in Asia. Edward Elgar Publishing, 2009.
Colomer JM. Equilibrium institutions: the federal-proportional trade-off. Public Choice. 2014 Mar;158(3):559-76.
[34] ئەم پرۆژەیە بە دەستپێشخەری لێکۆلەرانی کوردەوە دەستی پێکردووە.
[35] سەریەککەوتنی بەندەکان، تەنیا لەبەر جەختی زیاترە.
[36] Kaufmann, Paulus, et al., eds. Humiliation, degradation, dehumanization: human dignity violated. Vol. 24. Springer Science & Business Media, 2010.
[37] https://www.ohchr.org/en/what-are-human-rights/international-bill-human-rights
[38] https://www.ohchr.org/en/core-international-human-rights-instruments-and-their-monitoring-bodies
[39] https://www.ohchr.org/sites/default/files/Documents/ProfessionalInterest/cedaw.pdf
[40] Pande, Rohini; Ford, Deanna. 2012. Gender Quotas and Female Leadership. © World Bank. < https://openknowledge.worldbank.org/handle/10986/9120./>
[41] https://www.ohchr.org/en/publications/special-issue-publications/born-free-and-equal-sexual-orientation-gender-identity-and
[42] https://www.un.org/sustainabledevelopment/sustainable-development-goals/
[43] https://unesdoc.unesco.org/ark:/48223/pf0000245656
[44] https://www.ohchr.org/en/indigenous-peoples/un-declaration-rights-indigenous-peoples
[45] https://en.wikipedia.org/wiki/Multinational_state
[46] https://undocs.org/Home/Mobile?FinalSymbol=A%2FRES%2F47%2F135
[47] https://www.unesco.org/en/articles/why-mother-language-based-education-essential
[48] Davies HT, Nutley SM, editors. What works? Evidence-based policy and practice in public services. Policy Press; 2000 Jul 19.
[49] https://www.ohchr.org/en/instruments-mechanisms/instruments/international-covenant-civil-and-political-rights
[50] https://www.idea.int/sites/default/files/publications/implementing-federalism.pdf
[51] Amoretti, Ugo M., and Nancy Gina Bermeo, eds. Federalism and territorial cleavages. JHU Press, 2004.
He, Baogang, Brian Galligan, and Takashi Inoguchi, eds. Federalism in Asia. Edward Elgar Publishing, 2009.
[52] Colomer JM. Equilibrium institutions: the federal-proportional trade-off. Public Choice. 2014 Mar;158(3):559-76.
[53] بو پروژه کورد آکادئمیکلر طرفیندن باشلاتیلیبدیر.
[54] مودّعالارین اوست-اوسته دوشمه سی ساده جه داها چوخ وورغولاماق اوچوندور.
[55] Kaufmann, Paulus, et al., eds. Humiliation, degradation, dehumanization: human dignity violated. Vol. 24. Springer Science & Business Media, 2010.
[56] International Bill of Human Rights, The United Nations, accessed 01 Feb. 2023, <https://www.ohchr.org/en/what-are-human-rights/international-bill-human-rights>.
[57] The Core International Human Rights Instruments, The United Nations, accessed 01 Feb. 2023, <https://www.ohchr.org/en/core-international-human-rights-instruments-and-their-monitoring-bodies>.
[58] Convention on the Elimination of All Forms of Discrimination against Women, The United Nations, accessed 01 Feb. 2023, <https://www.ohchr.org/sites/default/files/Documents/ProfessionalInterest/cedaw.pdf>.
[59] Pande, Rohini; Ford, Deanna. 2012. Gender Quotas and Female Leadership. © World Bank, <https://openknowledge.worldbank.org/handle/10986/9120./>
[60] Born Free and Equal, The United Nations, accessed 01 Feb. 2023, <https://www.ohchr.org/en/publications/special-issue-publications/born-free-and-equal-sexual-orientation-gender-identity-and>.
[61] The Sustainable Development Goals, The United Nations, accessed 01 Feb. 2023, <https://www.un.org/sustainabledevelopment/sustainable-development-goals/>.
[62] Education 2030, Unesco, accessed 01 Feb. 2023, <https://unesdoc.unesco.org/ark:/48223/pf0000245656>.
[63] UN Declaration on the Rights of Indigenous Peoples, The United Nations, accessed 01 Feb. 2023, <https://www.ohchr.org/en/indigenous-peoples/un-declaration-rights-indigenous-peoples>.
[64] Dieckhoff, Alain. Nationalism and the multination state (2017).
[65] Declaration on the Rights of Persons Belonging to National or Ethnic, Religious and Linguistic Minorities, The United Nations, accessed 01 Feb. 2023, <https://www.ohchr.org/en/instruments-mechanisms/instruments/declaration-rights-persons-belonging-national-or-ethnic>.
[66] Why mother language-based education is essential, UNESCO, accessed 01 Feb. 2023, <https://www.unesco.org/en/articles/why-mother-language-based-education-essential>.
[67] Davies HT, Nutley SM, editors. What works? Evidence-based policy and practice in public services, Bristol University Press, Policy Press, 2000.
[68] International Covenant on Civil and Political Rights, The United Nations, accessed 01 Feb. 2023, <https://www.ohchr.org/en/instruments-mechanisms/instruments/international-covenant-civil-and-political-rights>
International Covenant on Economic, Social and Cultural Rights, The United Nations, accessed 01 Feb. 2023, <https://www.ohchr.org/en/instruments-mechanisms/instruments/international-covenant-economic-social-and-cultural-rights>
[69] Colomer JM. Equilibrium institutions: the federal-proportional trade-off. Public Choice. 2014 Mar;158(3):559-76.
[70] Amoretti, Ugo M., and Nancy Gina Bermeo, editors. Federalism and territorial cleavages. JHU Press, 2004.
He, Baogang, Brian Galligan, and Takashi Inoguchi, editors. Federalism in Asia. Edward Elgar Publishing, 2009.
[71] Implementing Federalism, accessed 01 Feb. 2023, <https://www.idea.int/sites/default/files/publications/implementing-federalism.pdf>.
[72] This project is initiated by a group of Kurdish scholars.
[73] Overlap of the provisions is only meant for more emphasis.
[74] Kaufmann, Paulus, et al., eds. Humiliation, degradation, dehumanization: human dignity violated. Vol. 24. Springer Science & Business Media, 2010.
[75] https://www.ohchr.org/en/what-are-human-rights/international-bill-human-rights
[76] https://www.ohchr.org/en/core-international-human-rights-instruments-and-their-monitoring-bodies
[77] https://www.ohchr.org/sites/default/files/Documents/ProfessionalInterest/cedaw.pdf
[78] Pande, Rohini; Ford, Deanna. 2012. Gender Quotas and Female Leadership. © World Bank. < https://openknowledge.worldbank.org/handle/10986/9120./>
[79] https://www.ohchr.org/en/publications/special-issue-publications/born-free-and-equal-sexual-orientation-gender-identity-and
[80] https://www.un.org/sustainabledevelopment/sustainable-development-goals/
[81] https://unesdoc.unesco.org/ark:/48223/pf0000245656
[82] https://www.ohchr.org/en/indigenous-peoples/un-declaration-rights-indigenous-peoples
[83] https://en.wikipedia.org/wiki/Multinational_state
[84] https://undocs.org/Home/Mobile?FinalSymbol=A%2FRES%2F47%2F135
[85] https://www.unesco.org/en/articles/why-mother-language-based-education-essential
[86] Davies HT, Nutley SM, editors. What works? Evidence-based policy and practice in public services. Policy Press; 2000 Jul 19.
[87] https://www.ohchr.org/en/instruments-mechanisms/instruments/international-covenant-civil-and-political-rights
[88] https://www.idea.int/sites/default/files/publications/implementing-federalism.pdf
[89] Amoretti, Ugo M., and Nancy Gina Bermeo, eds. Federalism and territorial cleavages. JHU Press, 2004.
He, Baogang, Brian Galligan, and Takashi Inoguchi, eds. Federalism in Asia. Edward Elgar Publishing, 2009.
[90] Colomer JM. Equilibrium institutions: the federal-proportional trade-off. Public Choice. 2014 Mar;158(3):559-76.
[91] Dieses Projekt wurde von kurdischen Akademikern initiiert.
[92] Die Überlappung von Klauseln dient lediglich der stärkeren Betonung.
[93] Kaufmann, Paulus, et al., eds. Humiliation, degradation, dehumanization: human dignity violated. Vol. 24. Springer Science & Business Media, 2010.
[94] https://www.ohchr.org/en/what-are-human-rights/international-bill-human-rights
[95] https://www.ohchr.org/en/core-international-human-rights-instruments-and-their-monitoring-bodies
[96] https://www.ohchr.org/sites/default/files/Documents/ProfessionalInterest/cedaw.pdf
[97] Pande, Rohini; Ford, Deanna. 2012. Gender Quotas and Female Leadership. © World Bank. < https://openknowledge.worldbank.org/handle/10986/9120./>
[98] https://www.ohchr.org/en/publications/special-issue-publications/born-free-and-equal-sexual-orientation-gender-identity-and
[99] https://www.un.org/sustainabledevelopment/sustainable-development-goals/
[100] https://unesdoc.unesco.org/ark:/48223/pf0000245656
[101] https://www.ohchr.org/en/indigenous-peoples/un-declaration-rights-indigenous-peoples
[102] Dieckhoff, Alain. “Nationalism and the multination state.” (2017).
[103] https://undocs.org/Home/Mobile?FinalSymbol=A%2FRES%2F47%2F135
[104] https://www.unesco.org/en/articles/why-mother-language-based-education-essential
[105] Davies HT, Nutley SM, editors. What works? Evidence-based policy and practice in public services. Policy Press; 2000 Jul 19.
[106] https://www.ohchr.org/en/instruments-mechanisms/instruments/international-covenant-civil-and-political-rights (Article 1)
[107] https://www.idea.int/sites/default/files/publications/implementing-federalism.pdf
[108] Amoretti, Ugo M., and Nancy Gina Bermeo, eds. Federalism and territorial cleavages. JHU Press, 2004.
He, Baogang, Brian Galligan, and Takashi Inoguchi, eds. Federalism in Asia. Edward Elgar Publishing, 2009.
[109] Colomer JM. Equilibrium institutions: the federal-proportional trade-off. Public Choice. 2014 Mar;158(3):559-76.
ناسیونالیسم و آسیب های جمعی
دو روی سکە رسانە فارشیست و نازیست
