کابوس خاورمیانه، بومرنگ بنیادگرایی
روایت های دستکاری شدە از اسلام، تبدیل شدن بە نیروی نیابتی قدرت های منطقەای، محرومیت اقتصادی و اجتماعی مردم در خاورمیانە، گسل های فعال شدە ملی و مذهبی، چالش مرزهای دستکرد، و آرمانخواهی آخرالزمانی، این بخش از جهان را بە گاهوارەی بنیادگرایی و خشونت تبدیل کردە است.
در این میان، نکته مهم، بهره جویی ایران و ترکیه از نیروهای بنیادگرا، با هدف پیگیری خواست های افزون طلبانه در منطقه است که اتفاقا به دلیل جزمگرایی ایدئولوژیک و بقای نگاه قبیلگی در ساختار حاکمیت این کشورها، نوعی جناس ناقص میان بنیادگراها و این حاکمیت ها به وجود آورده است.
برای هریک از ایران و ترکیه که سده هاست در یک رقابت منطقه ای قرار دارند، زور غلبه مطلق بر یکدیگر را ندارند، با اکراه، مجبور به پذیرش برخی قواعد حقوقی بین المللی شده اند، مدعی رهبری جهان سنی و شیعه هستند و آرمانگرایی سرزمینی هم دارند برهم زدن قواعد بین المللی و همزمان بازی رقیب از طریق نیروهای بنیادگرا، نیز به دست آوردن بهانه های لازم برای عبور از مرزها، یک فرصت بی نظیر به مثابه سکوی پرش به سوی رویاهای توسعه طلبانه است و در برخورد با جامعه جهانی نیز بعضا تا مرحله باج خواهی نیز پیش رفته است. آنچه در یک دهه گذشته تاکنون دیده شده است می تواند تاییدی بر این ادعاها باشد.
اما چند مساله وجود دارد:
نخست آنکه نیروهای بنیادگرا اساسا زمان پریش هستند و به همین دلیل، معمولا آسیب پذیرند.
دوم: در صورت دستیابی به منابع قدرت و ثروت، امکان گریز دارند و می توانند به شمشیر دو دم تغییر ماهیت دهند.
سوم: با بی اعتنایی به مرزها، تقدس را از مرزهای بین المللی زدوده اند و در میان مدت، هر دو کشور ایران و ترکیه را با تهدید جدی بی اعتباری مرزها روبرو خواهند ساخت.
چهارم: جنگ های نیابتی تا ابد، نخواهند توانست پشت پرده ذهن های توسعه طلبانه هر دو کشور را پوشش دهند و با برافتادن پرده ها، رویارویی سقوط برای هر دو کشور، قطعیت پیدا خواهد کرد.
پنجم: رشد فزاینده هویت گرایی ملی در منطقه با محوریت کوردها، بومرنگ بنیادگرایی را در کنار سایر انرژی های انباشته، به ایران و ترکیه بازخواهد گرداند.
کابوس خاورمیانه، بومرنگ بنیادگرایی
August 20, 2021
2 Mins Read
681
Views