کرد ایرانی، هویت دوگانه متعارض
ترکیب یک هویت ملی و یک هویت سیاسی تحت نام کرد ایرانی که بخش دوم آن به طور داوطلبانه قابل رد کردن نیست و به لحاظ ارزش و وضعیت، بازتاب دهنده تجارب عذاب آوری است توانسته است در یک بازه زمانی نسبتا طولانی یکصد ساله، آثار جانبی منفی بر نگرشها و رفتار ملت کورد ایجاد کند اگرچه نیز توانسته است برای اقلیتی، نوعی از رفاه -به تعبیر سود- یا نوعی عامل آرامبخش برای گریز و تداوم زندگی در “منطقه ی امن” به بار آورده باشد. مهمترین مساله در روانشناسی در مورد هویت های چندگانه، “تناسب هویت” است که می تواند راهی برای دستیابی به حمایت اجتماعی و تاثیر مثبت بر افراد باشد اما در نقطه ی مقابل، هویت های نامتناسب و یا متناقض، ابتدا ناهماهنگی و پریشانی به وجود می آورند، سبب تهدیدهای موقعیتی برای هویت اصلی می شوند، و در یک دوره زمان بندی بلندمدت، می توانند حتی به اختلال های شخصی قطبی نیز تبدیل شوند. اهمیت مساله هنگامی بیشتر می شود که این هویت متناقض (یا متعارض) تحت تاثیر رویکردهای سیاسی، به یک گروه القا و تحمیل شود. در این چنین موقعیتی، “مبهم بودن درباره ارزیابی خود”، اولین نشانه است و در ادامه به نشانه های دیگری چون ناسازگاری، بی هنجاری، و اختلال خواهد انجامید. حتی روابط بین فردی نیز به خاطر این مساله به خطر خواهد افتاد، انحراف از گروه، بیشتر محتمل خواهد شد و عنصر وفاداری، می تواند به راحتی، جای خود را به مشی منفعت نگرانه بدهد. (به غلط عنوان انعطاف گرانه بدان داده می شود). همچنین امکان بسیج اجتماعی به شدت کاهش پیدا می کند. این گونه افراد (نمونه ی کردهای ایرانی یا ایرانی های کرد) در یک موقعیت سیاسی، سرانجام به “دروازه های هویت” تبدیل و نقش پل یا مانع را بازی خواهند کرد. بدیهی است که پیامد این مساله در مواجهه با یک نظام تمامیت خواه، که محصول تکرار شونده “استبداد ایرانی” و “ذهنیت برتری طلبانه” است برای کوردها، چشم انداز هویت متعارض و متناقض “کرد ایرانی” یا “ایرانی کرد” را به یک فرآیند آسیب زا هدایت خواهد کرد. ****
به طور معمول، چهار استراتژی برای مدیریت هویت پیشنهاد می شود: “آشتی”، “عقب نشینی”، “تجدید آرایش” و “تأمل”.
به نظر می رسد (و البته ضروری است) نسل جدید کوردها با آسیب شناسی هریک از استراتژی های آشتی، عقب نشینی، ضمن بررسی تهدیدها و فرصت های تامل که احتمالا در آینده، به صورت یک امکان انتخاب در برابر ملت کورد قرار خواهد گرفت به صورت چند بعدی و در حوزه های گوناگون به استراتژی “تجدید آرایش” بپردازند.
پ.ن: بیشتر بخوانید:
Multiple Identities Management: Effects on (of) Identification, Attitudes, Behavior and Well-Being