یک اصل ساده، یک دام بزرگ
نیروی مرکزگریز، نیروی مرکز گرا
همه ی ما کم و بیش، درباره ی نیروی مرکز گریز چیزهایی می دانیم. نیروی مرکز گریز از مرکز، یک شیئی را از مرکز دور می کند. نیروی مرکزگرا نیز همچنانکه از نام آن پیدا است شیئی را به طرف مرکز می کشاند. البته این، ساده ترین تعریف است. اما نکته ی مهمی که وجود دارد و موضوع بحث ما است محاسبه ی نیروی مرکزگرا است. در فیزیک، نیروی مرکزگرا تابع وزن سرعت، و شعاع است. با بزرگتر کردن شعاع، بیشتر کردن وزن، و با کاهش سرعت، به سهولت می توان، بر نیروی گریز از مرکز غلبه کرد. به عنوان مثال، در مورد یک موتور سوار پیست، با کاهش سرعت، با افزایش وزن، و با بزرگ کردن پیست، می توان احتمال گریز از مرکز را کاهش داد. ****
حالا به مورد کوردستان توجه کنید: نیروی گریز از مرکز کوردها در دو سال گذشته به بالاترین میزان خود رسیده است. کوردها خودشان معادلات متناظر با خواست های خود را تعریف می کنند، اقدام های آنان، نوروز را به یک نمایش کاملا سیاسی تبدیل می کند، به رفراندوم جنوب کوردستان، واکنش نشان می دهند، زلزله را به عنوان یک ررویداد طبیعی، به انسجامی تمام عیار تغییر می دهند، در واکنش به تجاوز و اعدام، اعتصاب ملی برگزار می کنند و فاجعه ی زیست محیطی را به یک امکان برای اقدام مدنی و اعتراض جمعی ارتقا می دهند. آنها گزینه ی دفاع مشروع را هم دارند.
کوردها نسبت به آنچه در خارج تعریف شده ی خود، قرارداد کرده اند حساسیت چندانی نشان نمی دهند، و این در تعریف بر اساس نظرگاه ایرانی، مرکز است. ****
اکنون دیگر چه در میان حاکمیت فعلی ایرانی و چه در میان اپوزیسیونی که مدعی حاکمیت بر آینده ی ایران است به ندرت می توان، جریانی پیدا کرد که معترف به گریز از مرکز کوردستانی و نگران آن نباشد.
و اما برای خنثی کردن این گریز، چه باید کرد؟
راهکار ساده است: نیروی مرکز گرا
مولفه ها کدام ها هستند؟
وزن، سرعت، شعاع .
وزن را سنگین کنید، سرعت را کاهش دهید، شعاع را بزرگ کنید. ****
اپوزیسیون ایرانی، امروز در حال انجام این فرمول ساده است: رهبران احزاب کوردستانی را به شدت درگیر ائتلاف های آنچنانی نموده و آنها را در برابر بار سنگین ایران، قرار داده است، سرعت آنها را در تصمیم گیری ها با قرار دادن در دام “ایرانیت” و انحراف از کوردستان محوری، کاهش داده است و با افزایش شعاع به گستره ی ایران، نیروی گریز از مرکز آنها را هدف کرده است. یک بازی ساده بر اساس یک اصل ساده در علم فیزیک و یک دام البته بزرگ.
به همین سادگی….