سەبارەت بە بەرگری سەرتاسەری کوردستان لە ۲٨گەلاوێژ و پڕۆسەی تا ئێستا

کوردی- English
سەبارەت بە بەرگری سەرتاسەری کوردستان لە ۲٨گەلاوێژ و پڕۆسەی تا ئێستا
یەک: بەرخۆدانی سەرتاسەری خەڵکی کوردستان بەرانبەر بە فەتوای جیهادی خومەینی کردەوەیەکی بەرانبەر بوو بۆ پێناسەکردنەوەی شوناسی سیاسی، فەرهەنگی و مێژوویی کورد لە دژی حکوومەتێک کە خوازیاری یەکڕیزی بوو لەسەر بنەمای نەهێشتنی فرەچەشنی. بەم بەرەنگاربوونەوە، خەڵکی کوردستان بەرگریان لە جیهانژین و یادەوەری مێژوویی و ئازادی و خواستە ڕەواکانیان کرد؛ بابەتێک کە بە وردی دەکەوێتە چوارچێوەی “بەرخۆدانی چالاکانە وەک بنیاتنانەوەی ناسنامە”.
دوو: کۆمەڵگای ژێر دەسەڵات ئامرازەکانی خۆی بەکارهێنا بۆ تێکدانی نەزمی دامەزراو و ئاشکراکردنی توندوتیژی شاراوە. فەتوای جیهادی خومەینی نوێنەرایەتی ئەوپەڕی توندوتیژی ڕەوای دەکرد، بەڵام بەرگری کوردستان ئالنگاری ئەو دەسەڵاتەی کرد و شەرعییەتی ئەو دەسەڵاتەی خستە ژێر پرسیارەوە و جەستە و ڕۆحی کۆمەڵایەتی کردە دژە دەسەڵات.
سێ: ئەم بەرخۆدانە هەروەها کاردانەوەیەکی کارا بوو بەرانبەر بە “سەپاندنی ژێردەستەیی” و لە چەندین فۆرماسیۆنی تایبەتی چەکداری، شوناسخوازانە، مەدەنی، فەرهەنگی و ئایدیۆلۆژیکدا ڕوویدا.
چوار: بەرخۆدانێکی ئۆرگانیکی پشتبەستوو بە سەرچاوە ناوخۆییەکان، پەیوەندییە کۆمەڵایەتییە نەریتییەکان و بەهاکانی شوناس و بەها ئایدیۆلۆژییەکان بوو بەبێ پشتبەستن بە دەسەڵاتە دەرەکییەکان، کە ئالنگاری هاوسەنگی هێزی ناوخۆیی کرد و لە دژایەتی قۆرخکاریی دەسەڵات، داوای ئامادەبوونی یەکسان لە نەزمی سیاسی و کۆتاییهێنان بە ئەویدی پەراوێزخراو ڕوویدا.
پەنج: کوردستان یەکەم سازماندانی بەرگری بوو کە بەرخۆدانی ڕێکخست لە دژی سیستمی پاوانخواز، کە هەم بوو بە ڕەمزی سەرکوت و هەم هێمای تیرۆریسمی نێودەوڵەتی و ئێستا بووگە بە هەڕەشەیەکی جددی بۆ نەزمی جیهانی.
شەش: خۆڕاگریی کوردستان ئێستا بە سەر داخوازییە مەدەنی و فەرهەنگی و ئایدۆلۆژییەکان تێپەڕیوە، داخوازییەکانی یەکسانی ناوەند بەرانبەر بە پەراوێز، وەهمی چاکسازیی ناوەند، و خواستی دیموکراتیزەکردنی تارانی هێدی هێدی وەلاناوە و چووەتە نێو قۆناغی بەهێزکردنی ڕوانگەی داگیرکەری ئێران، گەشەسەندنی بنەمای ناسنامەتەوەری و گەشەکردنی خودئاگایی نەتەوەیی نەوەی نوێ، و هەنگاوی هەڵگرتووە بەرەو چوارچێوەکانی سەربەخۆییخوازی مۆدێرن و کردەی نەتەوەیی چالاکانە.
پیرۆزە ڕۆژی بەرەنگاری نەتەوەیی کوردستان!

وێنە: خەرمانانی ٥٨، ڕۆژنامەکانی ئێران

On the Kurdish National Resistance of August 1979 and Its Ongoing Trajectory

1. The nationwide resistance of the people of Kurdistan against Khomeini’s fatwa for jihad was a reciprocal action aimed at redefining the political, cultural, and historical identity of the Kurds in opposition to a regime that sought unity through the erasure of diversity. Through this resistance, the people of Kurdistan defended their lifeworld, historical memory, freedom, and demands—an act that fits precisely within the framework of “resistance as identity reconstruction.”
2. The dominated society utilized its own tools to disrupt the established order and expose hidden violence. Khomeini’s fatwa for jihad represented the peak of so-called legitimate violence, but the Kurdish resistance challenged that power, questioned its legitimacy, and transformed the social body into a force of counter-power.
3. This resistance was also an active reaction to the “imposition of subjugation” and manifested itself in several distinct forms: armed, identity-based, civil, cultural, and ideological.
4. It was an organic resistance relying on internal resources, traditional social ties, identity values, and ideological beliefs—without dependence on external powers. It disrupted the internal balance of power, challenged monopolization, and demanded equal participation in the political order, as well as an end to marginalization and othering.
5. The Kurds were the first to organize resistance against the totalitarian system—one that has become a symbol of repression, international terrorism, and a serious challenge to the current global order.
6. The resistance of Kurdistan has now moved beyond civil, cultural, and ideological demands. It has rejected the illusion of reforming the central government, the idea of democratizing Tehran, and instead has embraced a framework that recognizes Iran’s Occupational approach. The resistance is now advancing toward identity-based development, the growth of national self-awareness in the new generation, and stepping into a modern, independence-oriented, and actively nationalistic phase.
   Happy Kurdistan National Resistance Day!
   Photo: Iranian newspapers, August 1979.