عوامل مقاومت سازمان ها (و احزاب) در برابر تغییر

عوامل مقاومت سازمان ها (و احزاب) در برابر تغییر

چه کسانی در برابر تحول در سازمان ها (و احزاب) مقاومت می کنند

رویکردهای مقاومت در برابر تغییر در سازمان ها (و احزاب) کدام ها هستند

در یک سازمان، مقاومت در برابر تغییر یک حالت دفاعی است و اعضایی که در برابر تغییر مقاومت می کنند معمولا چهار  رویکرد در برابر تغییر اختیار می کنند:

مانع تغییر شوند

تغییر را به تاخیر اندازند

تغییر را نگه دارند

یا تغییر را جایگزین نمایند

مقاومت در برابر تغییر دلایل گوناگونی دارد:

عوامل عقلایی

عوامل غیر‌عقلایی

عوامل سیاسی

عوامل مدیریتی

عوامل روانی

عوامل اقتصادی

در مورد عوامل عقلایی می توان گفت برخی ارزیابی ها می تواند به پیش بینی نتایج متفاوتی بینجامد به گونه ای که این تفاوت ها تردیدهایی در مورد ارزشمند بودن تغییر در ذهن اعضا ایجاد و منجر به مقاومت و ایستادگی در برابر تغییر گردد.

اما در مورد عوامل غیرعقلایی می توان به مواردی اشاره نمود که در آن، اعضا و مدیران، بدون هیچ دلایل قانع کننده و تنها به دلیل هراس از تغییر، در مقابل تحول و دگرگونی در سازمان مقاومت می کنند. بسیار اتفاق می افتد که شکل گیری یک موقعیت صمیمی مشترک در سازمان توسط گروهی از اعضا، پیوندهای خارج سازمانی، عادت کردن به قدرت با منشاء پست سازمانی و…می توانند در شکل گیری عوامل غیرعقلایی مقاومت در برابر تغییر موثر باشند.

مقاومت در برابر تغییر سازمانی با منشاء عوامل سیاسی  می‌تواند ناشی از رقابت ها بر سر قدرت، تشکیل گروه های فشار در بازه ی زمانی طولانی، دشمنی و رقابت ناسالم در برابر مبتکر تغییر باشد.

در مورد عوامل مدیریتی می توان به سبک نا‌مناسب مدیریتی و یا ضعف مدیریتی اشاره نمود که  می‌تواند موجب مقاومت شود.

در مورد عوامل روانی نکته ی مهمی که می توان بدان اشاره نمود قرار گرفتن اعضا و سازمان ها در “منطقه ی آرامش” است. سازمانی که سالیان طولانی در یک موقعیت ثابت قرار گرفته و  ساختار و عملکرد آن در روزمرگی  تثبیت شده است به لحاط روانی در منطقه آرامش قرار گرفته و تمایلی به تغییر و خروج از وضعیت موجود خود ندارد.

در مورد عوامل اقتصادی  تاکید خاص من بر فرصت های غیرمشروع و برخی ویژه خواری ها در یک سازمان بر اثر طولانی شدن موقعیت  و منصب سازمانی در سازمان ها است. در بسیاری از سازمان ها این وضعیت میتواند به پیامدهای وخیمی منجر شود و برخی افراد با طولانی شدن موقعیت سازمانی خود در یک پست خاص، از این موقعیت ها برای تبدیل آن به امتیازاتی برای خود و اطرافیان خود و ایجاد تعهد و وفاداری های خاص غیرسازمانی استفاده و در نتیجه به بزرگترین مقاومت کنندگان در برابر تغییر در سازمان تبدیل شوند.

****

با توجه به آنچه گفته شد مقاومت در برابر تغییر سازمانی به عومال متعددی وابسته است و هریک از این عوامل، می توانند به تنهایی یا در کنار یکدیگر وضعیت پیچیده ای به وجود آورند که به مقاومت یک سازمان و یا حزب در برابر تغییر و تحول منجر شوند.

همچنین کسانی که در برابر دگرگونی و تغییر مقاومت می کنند می توانند متاثر از هریک از عوامل عوامل عقلایی، غیر‌عقلایی، سیاسی، مدیریتی، عوامل روانی، و عوامل اقتصادی یا آمیحته ای از این دلایل، به مقاومت در برابر تغییر در سازمان و یا حزب برخاسته و در مقاومت خود یکی از چهار رویکرد ممانعت از تغییر، به تاخیر انداختن تغییر،نگه داشتن تغییر و جایگزین کردن تغییر را  برگزینند.

منبع: درسنامه های مدیریت