ما انقلاب نمی کنیم انقلاب ما را می سازد

ما انقلاب نمی کنیم انقلاب ما را می سازد
“چارلز کورتزمان” در مقالەای کە دو دهە پیش دربارە انقلاب ایران با عنوان “آیا درک، توضیح را تحلیل می برد؟” نوشتە است به شش نکتە اشارە می کند:
مکانیسم های علت و معلولی و در واقع همە تبیین ها بر حالات درونی خاصی از افراد دلالت دارند؛
تجربە انقلاب، تحت سلطە سردرگمی است؛
افراد درگیر در انقلاب ها عمدتا در پاسخ بە بهترین حدس های خود در مورد نحوە عمل دیگران عمل می کنند. این حدس ها و پاسخ ها می توانند بە سرعت و بە طرز چشمگیری تغییر کنند بە گونەای کە شرکت کنندگان و ناظران نتوانند پیش بینی
کنند؛
توضیح مستلزم پیش بینی عطف بما سبق است؛
تجربە انقلابی با سردرگمی مشخص می شود و درک، توضیح را رد می کند.
نکتە مهمی کە می خواهم بدان اشارە کنم و معمولا بە از دست رفتن فرصت های انقلابی منجر می شود در این شش نکتە پنهان است و در انقلاب ژینا دیدە می شود:
اینکە تغییر کیفی را با کمیت ها می سنجند، تبیین کیفی نقش بسیار کمتری در سازوکارهای علت و معمولی دارد، بازتعریف فهم در جنبەهای حیاتی رویکرد تفسیری غایب و فهم پیشینی همچنان غالب است، جمع آوری و ارزیابی از حالات درونی انقلاب کنندگان کنونی، کم ارزش است، درک کنونی از بی نظمی کنونی یا نظم مورد نظر آیندە، متناسب با فهم و درک نسل اینجا و اکنونی نیست، درک عمیق بە این معنا کە “نە تنها دانستن اینکە اشیاء و پدیدەهای دیروز چگونە رفتار کردەاند بلکە اشیاء و پدیدەها در شرایط فرضی جدید چگونە رفتار و عمل خواهند کرد” غایب است، فقر ویرانگر نظریە، تبیین و فهم اینجا و اکنونی، تلاش برای آمیختن مشکلات پیش رو با مفاهیم عاشقانە در رویارویی با سوژە و ڐهن، تز خوش بینانە برای توضیح حقایق، نگاه بە آیندە از دریچە تنگ گڐشتە، و مصادرە انقلاب آیندگی با تزهای شکست خوردە پیشینی، رسیدن بە تعادل با دستگاە حاکم و سپس تغییر تعادل بە سود انقلاب را برای ورود بە مرحلە نهایی انقلاب، سرگشتە و از دسترس دور می کند. پیچیدگی عاملیت و رهبری فکری کە در آشفتگی سیاسی انڤلاب پیدا می شود و نقشە راە را روزانە می کند “دانتون” را بە این جملە مشهور می رساند کە “ما انقلاب نکردیم، انقلاب، ما را ساخت”.
تا زمانی کە بە رهبران جدید -نسل جدید جوانان و زنان- اجازە دادە نشود و فهم پیشینی -و نە حاکمیت ورشکستە- همچنان توضیح دهد و برنامە بدهد درب همچنان بر این پاشنە خواهد چرخید مگر آنکە دست بیرونی و پارامترهای برونزا، این تعادل را بە سود انقلاب، تغییر دهند.
واقعیت، بە شدت وحشیانە است و با این عقلیت و با این نیزەهای چوبی از فهم پیشینی، سرنوشت، بە سختی تغییر خواهد کرد….
نگاه کنید به:
Charlz Kurzman, Can Understanding undermine Explanation? The confused Experience of Revolution, Sage Journal, 2004

Thomas Wild, Revolutions, The Hannah Arendt Center for Politics and Humanities, 2013