جهان مجازی، جهان واقعی، تعامل دو جهانی، ملت بدون دولت، استقلال
یک: ﮔﻠﻨﺮ ﻋﻘﻴﺪه دارد ﻛﻪ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺑﻪ گونه ای پیش می رود که آنچنان که انسان ها یک بینی و دو گوش دارند باید از ملیت خاصی نیز برخوردار باشند.
دو: اتوا معتقد است سرزمین سازی در آینده نیز تداوم خواهد یافت ولی این سرزمین سازی با نوع قبلی آن تفاوت خواهد داشت. اﻳﻦ ﺳﺮزﻣﻴﻦ ﺳﺎزي از دﻳﺎﻟﻜﺘﻴﻚ دو ﺗﺰ و آﻧﺘﻲﺗﺰ ﻳﻌﻨﻲ ﺳﺮزﻣﻴﻦ زداﻳﻲ و ﺑﺎز ﺳﺮزﻣﻴﻦ ﺳﺎزي اﻳﺠﺎد ﺷﺪه اﺳﺖ.
سه: کسانی ﭼﻮن ﻛﺎﺳﺘﻠﺰ، دﻳﻮﻳﺪ ﻫﻠﺪ، آﻧﺘﻮﻧﻲ ﻣﻚ ﮔﺮو، ﺟﻴﻤﺰ روزﻧﺎ، ﺟﻮزف ﻧﺎي و راﺑﺮت ﻛﻮﻫﻦ بر این باورند که ﻓﺮاﻳﻨﺪ ﺟﻬﺎﻧﻲ ﺷﺪن ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎي اﺿﻤﺤﻼل ﺣﻜﻮﻣﺖﻫﺎ ﻧﻴﺴﺖ ﺑﻠﻜﻪ ﻛﺎرﻛﺮد ﺟﺪﻳﺪي را ﺑﻪ آن ﻣﻲ اﻓﺰاﻳﺪ .ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﭘﺪﻳﺪه ﻫﺎي ﺳﻴﺎﺳﻲ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻣﻠﺖ، ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ، ﻫﻮﻳﺖ، ﻗﻠﻤﺮو ﺳﺮزﻣﻴﻨﻲ، اﻗﻠﻴﺖ، ﺑﻮم و …از ﺑﻴﻦ ﻧﺨﻮاﻫﺪ رﻓﺖ ﺑﻠﻜﻪ ﻛﺎرﻛﺮد و ﻣﻔﻬﻮم آن ﺗﺤﻮل ﺧﻮاﻫﺪ ﻳﺎﻓﺖ.
چهار: ﻓﺸﺮدﮔﻲ زﻣﺎن- ﻓﻀﺎ به معنای ﻛﺎﻫﺶ زﻣﺎن و ﻛﻮﭼﻚ ﺷﺪن ﻓﻀﺎ ﻛﻪ ﺑﺎ آﻏﺎز ﻓﺮآﻳﻨﺪ ﻓﺸﺮدﮔﻲ زﻣﺎن- ﻓﻀا، به عنوان نطفه ی اولیه ی جهانی شدن شناخته شده است نتوانست از اهمیت ملت ها کم کند.
پنج: اینترنت ﺑﺎﻋﺚ ﻓﺮوﭘﺎﺷﻲ ﻣﺮزﻫﺎي ﺳﻨﺘﻲ ﺷﺪه اﺳﺖ. فضای سایبری سبب ایجاد نوع جدیدی از سرزمین های اجتماعی شده است که ما آن را “جامعه ی مجازی” می نامیم.
شش: اﻳﻦ ﺷﻜﻞﮔﻴﺮي ﻫﺎي ﺟﻮاﻣﻊ ﻣﺠﺎزي در بسیاری ﻣﻮارد اﺛﺮات، ﺧﻮد را در ﻓﻀﺎي ﺳﺮزﻣﻴﻨﻲ واﻗﻌﻲ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺣﺮﻛﺖ ﻫﺎي اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﺑﺮاي اﻋﺘﻼي ﻫﻮﻳﺖ ﻫﺎي ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ و ﺳﻴﺎﺳﻲ ﻧﻴﺰ ﻧﺸﺎن داده اﺳﺖ.
هفت: “حرکت” یا “نقش آفرینی” مایه ی اصلی پدید آورنده ی “ﮔﺮوه اﻧﺴﺎﻧﻲ ﻳﻜﭙﺎره ﺷﺪه ی سیاسی” (ملت) در محیط جغرافیایی ویژه ی آن گروه یعنی “سرزمین” است. ﺣﺮﻛﺘﻲ ﻛﻪ ﺑﺮ ﭘﺎﻳﻪ ﻋﻨﺎﺻﺮ اﺻﻠﻲ ﺗﺸﻜﻴﻞ دﻫﻨﺪه ﻳﻚ ﻣﻠﺖ و ﮔﺮوه اﻧﺴﺎﻧﻲ ﻳﻌﻨﻲ ﻫﻮﻳﺖ ﺗﺎرﻳﺨﻲ ﻣﺸﺘﺮك، ﻓﺮﻫﻨﮓ و آداب و رﺳﻮم، ﻣﺬﻫﺐ، زﺑﺎن، ﻧﮋاد و ﻳﺎ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻣﻠﻲ ﻣﺸﺘﺮك و ﺳﺎﻳﺮ ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﺸﺘﺮك ﻣﻴﺎن ﮔﺮوﻫﻲ از ﻣﺮدم ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ وﺳﻴﻠﻪ اﻧﻘﻼب در ﻓﻨﺎوري اﻃﻼﻋﺎت از ﻓﻀﺎي واﻗﻌﻲ ﺑﻪ ﻓﻀﺎي ﻣﺠﺎزي اﻧﺘﻘﺎل ﻳﺎﻓﺘﻪ، ﺗﻘﻮﻳﺖ و ﺗﺴﺮﻳﻊ ﺷﺪه اﺳﺖ.
هشت: ژان ﮔﺎﺗﻤﻦ ﺟﺪاﻳﻲ ﻫﺎي ﺳﻴﺎﺳﻲ در ﮔﺮوه ﻫﺎي اﻧﺴﺎﻧﻲ را ﺑﺮرﺳﻲ ﻛﺮده و ﺣﺮﻛﺖ معنوی را در محیط انسانی شناسایی کرد که ﺑﺎ ﻇﺮاﻓﺖ ﺧﺎﺻﻲ، افراد را در یک گروه انسانی گردهم می آورد و آﻧﻬﺎ را از دﻳﮕﺮ ﮔﺮوهﻫﺎ ﺟﺪا و ﺑﻪ ﻳﻚ ﻣﻠﺖ ﻳﻜﭙﺎرﭼﻪ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ.
نه: اﮔﺮ ﻧﻴﺮوي ﭘﺪﻳﺪآورﻧﺪه آﻏﺎزﻳﻦ ﻣﻠﺖ در ﮔﺬﺷﺘﻪﻫﺎي دور ﻧﺎﺷﻲ از ﺣﺲ ﺑﺮﺗﺮيﺧﻮاﻫﻲ ﻧﻈﺎﻣﻲ و ﮔﺴﺘﺮشﺧﻮاﻫﻲ ﺟﻐﺮاﻓﻴﺎﻳﻲ ﻗﺪرتﻫﺎ ﺑﻮد، در دﻧﻴﺎي ﻣﺪرن، اﻳﻦ ﻋﻮاﻣﻞ اوﻟﻴﻪ ﺟﺎي ﺧﻮد را ﺑﻪ ﻧﻴﺮوﻳﻲ داده اﺳﺖ ﻛﻪ در اﻧﺪﻳﺸﻪ ﻣﺮدﻣﺎن ﺳﺎﻛﻦ در ﭘﻬﻨﻪ ﺟﻐﺮاﻓﻴﺎﻳﻲ ﻣﺸﺨﺺ ﺷﺪه در ﻣﺮزﻫﺎي وﻳﮋه ﺟﺎي دارد و از اﻧﮕﻴﺰهﻫﺎ و ﭘﻴﻮﻧﺪﻫﺎي ﻣﻌﻨﻮي آﻧﺎن ﺑﺮ ﻣﻲﺧﻴﺰد .ﭘﻴﻮﻧﺪﻫﺎي ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﻣﻮﺟﻮد ﻣﺎﻧﻨﺪ دﻳﻦ ﻣﺸﺘﺮك، زﺑﺎن ﻣﺸﺘﺮك، ادﺑﻴﺎت ﻣﺸﺘﺮك و …ﭘﻴﻮﻧﺪﻫﺎي ﻣﻌﻨﻮي اﺳﺘﻮاري ﻣﻴﺎن ﻣﺮدﻣﺎن ﺳﺎﻛﻦ در آن ﭘﻬﻨﻪ ﺟﻐﺮاﻓﻴﺎﻳﻲ وﻳﮋه ﺑﻪ وﺟﻮد ﻣﻲ آورد، ﭼﺸﻢ اﻧﺪاز ﺳﻴﺎﺳﻲ وﻳﮋه ﻣﻠﺖ را ﺑﻪ آﻧﺎن ارزاﻧﻲ ﻣﻲدارد و آﻧﺎن را از ﮔﺮوه ﻫﺎي اﻧﺴﺎﻧﻲ ﺳﺎﻛﻦ در ﭘﻬﻨﻪﻫﺎي ﺟﻐﺮاﻓﻴﺎﻳﻲ دﻳﮕﺮ ﻣﺘﻤﺎﻳﺰ ﻣﻲﺳﺎزد و ﺷﺨﺼﻴﺖ و ﻫﻮﻳﺖ وﻳﮋه اي ﺑﻪ آﻧﺎن ﻣﻲﺑﺨﺸﺪ .ﺟﺪاﮔﺎﻧﻪ و ﻣﺘﻤﺎﻳﺰ ﺑﻮدن ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ دﻳﮕﺮان، اﺻﻠﻲ ﻛﻬﻦ اﺳﺖ و رﻳﺸﻪ در ژرﻓﺎي معنویات دارد.
ده: ﺑﺎ ﺑﺮ اﻓﺘﺎدن و ﻓﺮوﭘﺎﺷﻲ ﻣﻔﺎﻫﻴﻢ پیشین و پیدایش ارتباطات راه دور و انفورماتیک، اﻳﻦ اﺟﺘﻤﺎﻋﺎت ﻣﺠﺎزي شهروندان است که “حکومت- دولت ها”ی مدرن را به وجود می آورند.
یازده: در فضای مجازی، “فضا-مکان” تبدیل به “فضای جریان ها” (Space of Flows) می شود و تشکیل “فضاهای هم زمان” را امکانپذیر می سازد.
دوازده: برای بازنمایی مفهموم ملت در جهان مجازی، باید ﻋﻨﺎﺻﺮ ﺗﺸﻜﻴﻞ دﻫﻨﺪه ی ﻣﻔﻬﻮم ﻣﻠﺖ را ﺑﻪ دو ﺑﺨﺶ زﻳﺮﺑﻨﺎﻳﻲ – واﻗﻌﻲ و روﺑﻨﺎﻳﻲ- ﻣﺠﺎزي ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻛﺮد ﻛﻪ ﻓﻀﺎي ﻣﺠﺎزي یا اﻳﻨﺘﺮﻧﺖ اﻳﻦ ﻛﺎر را از ﻃﺮﻳﻖ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺑﺨﺶ زﻳﺮﺑﻨﺎﻳﻲ- واﻗﻌﻲ ﺑﻪ ﺑﺨﺶ روﺑﻨﺎﻳﻲ- ﻣﺠﺎزي و اﻧﺘﻘﺎل ﺑﺪون ﻣﺤﺪودﻳﺖ ﻫﺎي ﻣﻜﺎﻧﻲ- ﻓﻀﺎﻳﻲ، زﻣﺎﻧﻲ و ﺟﻐﺮاﻓﻴﺎﻳﻲ اﻳﻦ ﺑﺨﺶ ﻣﺠﺎزي ﻛﻪ ﻫﻤﺎن ﺑﺨﺶ ﻫﻮﻳﺘﻲ ﻋﻨﺎﺻﺮ و ﻋﻮاﻣﻞ واﻗﻌﻲ ﺗﺸﻜﻴﻞ دﻫﻨﺪه ی ﻣﻔﻬﻮم ﻣﻠﺖ ﭼﻮن ﻫﻮﻳﺖ ﺗﺎرﻳﺨﻲ ﻣﺸﺘﺮك، ﺳﺮزﻣﻴﻦ ﻣﺸﺘﺮك، زﺑﺎن، ﺣﻜﻮﻣﺖ، ﻣﺬﻫﺐ و ﻗﻮﻣﻴﺖ ﻣﺸﺘﺮك ﺑﻪ اﻧﺴﺎن ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ، ﺑﻪ اﻧﺠﺎم ﻣﻲرﺳﺎﻧﺪ.
سیزده: جهان اول یعنی جهان واقعی دارای ویژگی های جغرافیا و زمان و محسوس بودن و محدود بودن است و جهان دوم، بی مکان، فرازمان، بدون محدودیت، قابل دسترس و نامحسوس است. این دوجهان می توانند تبدیل به “دوقلوهای به هم چسپیده” شوند و یک “تعامل دوجهانی” به وجود آورند.
چهارده: این تعامل دوجهانی برای ملت های بدون دولت ﺗﻘﻮﻳﺖ ﺧﻮدآﮔﺎﻫﻲ ﻫﺎ و ﻫﻮﻳﺖ ﻫﺎي ﻓﺮدي و جمعی در قالب افراد تشکیل دهنده ی یک گروه ملی، تحرکات و فعالیت های آنها را در حوزه های سیاسی، فرهنگی، اجتماعی و… کانونی کرده و به تقویت و نیز جریان سازی عناصر هویتی با هدف سرزمین سازی سیاسی و نیز مرزبندی های مجدد منجر خواهد شد.
پانزده: عصر اطلاعات، دولت ها را از اصول تعریف شده ی “وستفالی” دورتر کرده است، مرزهای کشورها استحکام گذشته را از دست داده اند، ابزارهای نظامی کارایی پیشین خود را در حفظ چارچوب های سخت از دست داده اند، هویت های ملی، امکان به اشتراک گذاری میان اعضای خود را بیشتر یافته اند و ملت های بدون دولت می توانند نشان دهند کدام سطح هویتی، استحقاق برخورداری از حاکمیت را دارند.
شانزده: ملت کورد می تواند با تعامل دوجهانی -جهان مجازی و جهان واقعی- هویت سیاسی خود را عینیت ببخشد.
منبع: ﺑﺎزﻧﻤﺎﻳﻲ ﻣﻔﻬﻮم ﻣﻠﺖ در ﻓﻀﺎي ﻣﺠﺎزي، دکتر محمد رضا حافظ نیا و دیگران، 1388
