شلە زرد رضا خانی با طعم دارچینی زن، زندگی، آزادی؛ تنها تئوری حماقت بونهوفر می تواند توضیح بدهد

شلە زرد رضاخانی با طعم دارچینی زن، زندگی، آزادی؛ تنها نظریه حماقت بونهوفر می تواند توضیح دهد
دیتریش بونهوفر می‌نویسد: “برای خیر، حماقت، دشمنی خطرناک‌تر است تا شر”. او به ماهیت شر فکر کرد اما به این نتیجه رسید که این خود شر نیست که خطرناک ترین دشمن خیر است بلکه حماقت است.
او بر این باور بود کە شر، بذرهای نابودی خود را به همراه دارد. برای جلوگیری از سوء نیت عمدی، همیشه می توانید موانعی برای جلوگیری از گسترش آن ایجاد کنید اما در برابر حماقت، شما بی دفاع هستید….
در برابر حماقت، ما هیچ دفاعی نداریم. تقریبا هیج چیزی نمی تواند به حماقت دست بزند. استدلال هیچ فایده ای ندارد.
حقایقی که با تعصبات شخصی در تضاد هستند را می توان به سادگی باور نکرد، در واقع، احمق می تواند با انتقاد از آنها مقابله کند، و اگر غیرقابل انکار باشد می تواند آنها را به عنوان استثناهای بی اهمیت کنار بزند. بنابراین، احمق، به‌عنوان متمایز از رذل، کاملاً از خود راضی است.
احمق ها می توانند به راحتی خطرناک شوند زیرا تهاجمی کردن آنها کار زیادی نمی خواهد. به همین دلیل است کە احتیاط بیشتری نسبت به موارد مخرب لازم است. هرگز نباید تلاش کرد فرد احمق را با دلیل، متقاعد کرد، این کار بیهوده و خطرناک است.
ایده هایی که بونهوفر به یادگار گذاشتە است در هر دوران، کاربرد دارد زیرا حماقت ناپدید نشده است جاودانه است
٭٭٭٭
در زندان بونهوفر شروع به تفکر کرد که چگونه کشور شاعران و متفکران، به جمعی از ترسوها کلاهبرداران و جنایتکاران تبدیل شده است. در نهایت او به این نتیجه رسید. که ریشه مشکل، بدخواهی نیست بلکه حماقت است.
٭٭٭٭
از نگاە این تئوری، حماقت در اصل یک نقص فکری نیست بلکه یک نقص اخلاقی است. انسانهایی هستند که از نظر فکری، به طرز چشمگیری چابک و در عین حال احمق هستند و دیگرانی هستند که از نظر فکری کسل کننده هستند اما هر چیزی هستند جز احمق.
حماقت، یک نقص مادرزادی نیست، در شرایط خاص، انسان ها احمق می شوند -یا بهتر بگوییم- بە خودشان اجازە می دهند احمق شوند، آلودە بە حماقت می شوند.
٭٭٭٭
این واقعیت که فرد احمق اغلب لجباز است نباید ما را از این واقعیت که او مستقل نیست دور کند. در گفتگو با او عملاً احساس می شود که اصلاً با او به عنوان یک شخص سروکار ندارید بلکه با شعارها، حرفهای گیرا و امثال اینها سر و کار داریم که او را تصاحب کرده است.
٭٭٭٭
او تحت یک طلسم است، کور شده است، مورد سوء استفاده قرار می گیرد و در وجودش مورد سوء استفاده قرار می گیرد. بدین ترتیب شخص احمق با تبدیل شدن به ابزاری بی فکر، قادر به انجام هر شری نیز خواهد بود، ناتوان از دیدن اینکه آن شر است و……
گفتگو با یک احمق مانند تلاش برای شطرنج با کبوتر است مهره ها را بر زمین می زند، روی تخته می کوبد، سپس به جمع کبوتران باز می گردد تا ادعا کند پیروز شده است…
مبارزه با تمامیتخواه از مبارزه با احمق آسان تر است……
نگاه کنید به:
Bonheofeer’s Theory of Stupidity, Jonas Koblin, 2021

Bonhoeffer’s “theory of stupidity”: We have more to fear from stupid people than evil ones, Jonny Thomson, 2023