ڕوانگە

کوردی- فارسی

چۆن دۆن کیشۆت کاریگەری لەسەر مۆدێرنیتە هەبووە، پرسیارێکی گرنگە لە مێژووی گۆڕانکاری لە نەریتەوە بۆ مۆدێرنیتە. ڕەنگە گرنگترین فاکتەریش داڕمانی ئەخلاقی ئۆرتۆدۆکسی نەوەیەک بێت کە چیتر ناتوانێت بە کەرەستە کۆنەکان لە ئاڵۆزییەکانی جیهانی نوێ تێبگات و بەدوای چارەسەرکردنی داهاتوودا بگەڕێت و ئەکتەرەکانیشی، کە نەیانتوانی جیهانی مۆدێرن بخەنە سەر شانۆ، هێشتا بەدوای ئاوەدانکردنەوەی جیهاندا دەگەڕێن، بە پشتبەستن بە پێوەرەکانی پێشوو کۆن.

سەرهەڵدانی هۆشیاری مێژوویی، عەقڵانیەت، پەرەسەندنی دامەزراوەکان، گرژییەکان و ئالنگارییەکان، ململانێی شوناس و دادپەروەری، چیتر ڕێگە نادات نەزمی دەستکردی پێشوو بە زنجیرە گەورە چەسپاوەکانەوە ئەزموونەکانی پێشوو دووبارە بکاتەوە.

بۆ ئەوەی لە دونیای نوێدا بژین، پێویستە ڕابڕدوو بەقوربانی بکرێت و لێکدانەوەیەکی نوێ پێشکەش کرێت کە ببێتە هۆی فۆرمێکی نوێی ڕزگاری.

بەسە چاوێک بخشێنین بە کۆد و ئاماژەکانی ئێرانی گاڵتەجاڕانە و دووانە ئەخلاقیەکان، مشتومڕە بێماناکان، زۆرجار ناتەبایی بێ بەها لە قسەکردندا و تێربوونی عەقڵی خاکی لە ڕووبەڕووبوونەوەی بارودۆخی ئێستا و پلانەکانی داهاتووی بیر و کردەی ئێرانی، بۆ ئەوەی بزانین کە ئەوە نەزانی خۆبەخشانەو ئیرادییەو سەرەڕۆیانەیە کە هێشتا هەوڵدەدات بە نێزەکانی چێوی نەریت، بەرەنگاریی ئاسیاوی ناسنامە خۆئاگاکان بێتەوە.

ڕووبەڕووبوونەوەی ناسنامەخوازی کورد لەگەڵ شێتی و سیحر و کڵاوی ڕەشی ئێرانی، شەڕێکی نێوان نەریت و مۆدێرنیتەشە:

هەوڵی بێهودەی ئێران بۆ بەرهەمهێنانەوەی زنجیرە جێگیرەکانی ئارکیتایپەکان و کردەی کورد بۆ بنیاتنانی جیهانێکی نوێ…..

—-

دن کیشوت چگونە بر مدرنیتە اثر گڐاشت یک پرسش مهم در تاریخ تحول از سنت بە مدرنیتە است. شاید اصلی ترین وجە، اخلاق فروپاشیدە ارتدکسی نسلی کە باشد کە دیگر نمی تواند با ابزارهای کهن، پیچیدگی های جهان جدید را دریابد و بە دنبال چارەگشایی آیندە برود و بازیگران آن، ناتوان از راە اندازی دنیای مدرن، روی صحنە، همچنان بە دنبال بازسازی جهان کهن بر اساس معیارهای پیشینی هستند.

ظهور آگاهی تاریخی، عقلانیت، تکامل نهادها، تنش ها، تقابل هویتی، و عدالت، دیگر اجازە نمی دهند نظم ساختگی پیشین با زنجیرەهای ثابت بزرگ، تجربەهای قبلی را تکرار کنند.

برای زندە ماندن در جهان جدید، باید گڐشتە را قربانی و تفسیر جدیدی ارائە کرد کە منجر بە شکل جدیدی از رهایی شود.

کافی است بە کدهای مضحک و ارجاعات ایرانی و دوگانە های اخلاقی، جنجال های پوچ، ناهماهنگی های غالبا بی ارزش در گفتار و اشباع عقل خاکی در رویارویی با وضعیت کنونی و طرحوارەهای آیندە اندیشە و عمل ایرانی نگاە کنیم تا متوجە شویم نادانی داوطلبانە و البتە گستاخانە، همچنان در تلاش است با نیزە های بادی سنت، بە جنگ آسیاب های بادی هویت های خودآگاە شدە برود.

تقابل هویتخواهی کوردها با جنون و افسون و کلاە سیاە ایرانی، نبرد سنت و مدرنیتە نیز هست:

کوشش بیهودە ایرانی برای بازتولید زنجیرەهای ثابت کهن الگوها و اقدام کوردها برای برساخت جهان جدید…..