ڕوانگەشیکاری

ﻣﻔﻬﻮم ﺗﺮورﯾﺴﻢ دوﻟﺘﯽ در راﺑﻄﻪ ﺑﺎ اﯾﺮان

بێهزاد خۆشحاڵی
بێهزاد خۆشحاڵی
September 6, 2022 40 Mins Read
127 Views
ﻣﻔﻬﻮم ﺗﺮورﯾﺴﻢ دوﻟﺘﯽ در راﺑﻄﻪ ﺑﺎ اﯾﺮان
دروازه
اﯾﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺑﻪ ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻣﻔﻬﻮم ﺗﺮورﯾﺴﻢ دوﻟﺘﯽ در ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ ﺳﯿﺎﺳﺖ ﺟﻤﻬﻮری اﺳﻼﻣﯽ اﯾﺮان ﻣﯽ ﭘﺮدازد. ﻧﻮﯾﺴﻨﺪه از ﮔﻮﻧﻪ ﺷﻨﺎﺳﯽ ﮐﻪ ﺗﻮﺳﻂ داﻧﺸﻤﻨﺪ ﻋﻠﻮم ﺳﯿﺎﺳﯽ آﻣﺮﯾﮑﺎﯾﯽ “ﮔﺎس ﻣﺎرﺗﯿﻦ” ﺗﻮﺿﯿﺢ داده ﺷﺪه اﺳﺖ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﮐﻨﺪ. ﺣﻤﺎﯾﺖ ﻫﺎ و ﮐﻤﮏ ﻫﺎی داﺧﻠﯽ و ﺑﯿﻦ اﻟﻤﻠﻠﯽ اﯾﺮان ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﯽ ﻗﺮار ﻣﯽ ﮔﯿﺮد. ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺑﻪ اﯾﻦ ﻧﺘﯿﺠﻪ ﻣﯽ رﺳﺪ ﮐﻪ اﯾﺮان در ﻃﯿﻒ وﺳﯿﻌﯽ از ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﻫﺎی ﺗﺮورﯾﺴﺘﯽ درﮔﯿﺮ اﺳﺖ. ﺑﺎ اﯾﻦ ﺣﺎل، اﺷﮑﺎل ﺧﺎص ﺗﺮورﯾﺴﻢ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻣﺴﺘﻘﻞ و در دوره ﻫﺎی زﻣﺎﻧﯽ ﻣﺨﺘﻠﻒ اﻧﺠﺎم ﻣﯽﺷﻮد. ﻓﻌﺎل ﺗﺮﯾﻦ دوره ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ دﻫﻪ ١٩٨٠ و ﮐﻤﺘﺮﯾﻦ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﺗﺮورﯾﺴﺘﯽ اﯾﺮان در ﻧﯿﻤﻪ دوم دﻫﻪ ٩٠ اﺳﺖ.
ﮐﻠﻤﺎت ﮐﻠﯿﺪی: اﯾﺮان; ﺗﺮورﯾﺴﻢ دوﻟﺘﯽ، ﻗﺘﻞ ﻫﺪﻓﻤﻨﺪ، ﺧﺎورﻣﯿﺎﻧﻪ، ﺣﻤﺎﯾﺖ از ﺗﺮورﯾﺴﻢ
ﺗﻘﺪﯾﻢ: اﯾﻦ ﻣﺘﻦ ﺑﻪ ﻟﻄﻒ ﭘﺮوژه ﺗﺤﻘﯿﻘﺎﺗﯽ داﻧﺸﮑﺪه ﻋﻠﻮم اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ داﻧﺸﮕﺎه “ﻣﺎﺳﺎرﯾﮏ” نوشته شده است.
ﻣﻘﺪﻣﻪ
از دﯾﺪﮔﺎه ﻋﻠﻤﯽ، ﻣﻔﻬﻮم ﺗﺮورﯾﺴﻢ دوﻟﺘﯽ ﺑﺎ ﻣﺸﮑﻼت ﻣﻌﻨﺎﯾﯽ، ﻣﻔﻬﻮﻣﯽ، ﮔﻮنه ﺷﻨﺎﺧﺘﯽ و اﯾﺪﺋﻮﻟﻮژﯾﮏ ﻣﺘﻌﺪدی ﻫﻤﺮاه اﺳﺖ ﮐﻪ ﺗﻮﺻﯿﻒ اﯾﻦ ﭘﺪﯾﺪه را ﺑﺴﯿﺎر دﺷﻮار میﺳﺎزد. ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ اﯾﺠﺎد ﯾﮏ ﺗﻌﺮﯾﻒ از تروریسم دولتی ﮐﺎﻣﻼً ﭘﺬﯾﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه بلکه به ﻋﻨﻮان ﻣﺒﻨﺎﯾﯽ ﺿﺮوری ﺑﺮای ﺗﺤﻘﯿﻘﺎت ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ ﭘﯿﭽﯿﺪه اﺳﺖ. ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﻣﻮﺿﻮع ﺟﻤﻊ آوری داده ﻫﺎی ﻣﺮﺗﺒﻂ و ﺣﻤﺎﯾﺖ از رواﺑﻂ ﻋﻠﯽ ﺧﺎص ﺑﺎ ﺷﻮاﻫﺪ وﺟﻮد دارد. ﺑﺎ اﯾﻦ ﺣﺎل، ﻣﺸﮑﻼت ذﮐﺮ ﺷﺪه ﻟﺰوﻣﺎ ﺑﻪ اﯾﻦ ﻣﻌﻨﯽ ﻧﯿﺴﺖ ﮐﻪ ﺗﺤﻘﯿﻖ ﻧﺒﺎﯾﺪ اﻧﺠﺎم ﺷﻮد، ﻧﺒﺎﯾﺪ اﻗﺪام ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪ ﺷﻨﺎﺳﯽ ﮐﺮد ﯾﺎ اﯾﻦ اﺻﻄﻼح ﻧﺒﺎﯾﺪ در ﻣﻮارد ﺧﺎص ﺑﻪ ﮐﺎر رود. ﻫﺪف اﯾﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻣﻔﻬﻮم ﺗﺮورﯾﺴﻢ دوﻟﺘﯽ، ﺗﺒﯿﯿﻦ ﻣﺸﮑﻼت ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺗﻌﺮﯾﻒ اﺻﻄﻼﺣﺎت ﮐﻠﯿﺪی آن، اﯾﺠﺎد ﮔﻮﻧﻪﺷﻨﺎﺳﯽ و ﺟﻤﻊ آوری دادهﻫﺎ اﺳﺖ. در اداﻣﻪ، ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﺟﻤﻬﻮری اﺳﻼﻣﯽ اﯾﺮان ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻧﻤﻮﻧﻪ، اﻣﮑﺎﻧﺎﺗﯽ را ﺑﺮای ﺗﺤﻘﯿﻘﺎت ﺑﯿﺸﺘﺮ ﻧﺸﺎن می دﻫﺪ.
****
ﺗﺮورﯾﺴﻢ و ﺣﻤﺎﯾﺘﯽ ﮐﻪ در اﯾﺮان ﭘﯿﺪا ﻣﯽ ﮐﻨﺪ از زﻣﺎن ﻣﻮﺳﻮم ﺑﻪ “اﻧﻘﻼب اﺳﻼﻣﯽ” در ﺳﺎل ١٩٧٩ ﺑﻪ ﻣﻮﺿﻮﻋﯽ ﻣﺤﺒﻮب ﺑﺮای ﺑﺤﺚ در ﻣﯿﺎن ﮐﺎرﺷﻨﺎﺳﺎن اﻣﻨﯿﺘﯽ، داﻧﺸﻤﻨﺪان ﻋﻠﻮم اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ و رﺳﺎﻧﻪ ﻫﺎ ﺗﺒﺪﯾﻞ ﺷﺪه اﺳﺖ. اﯾﺮان اﻏﻠﺐ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻓﻌﺎل ﺗﺮﯾﻦ ﮐﺸﻮر تروریسم دولتی ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ؛ دوﻟﺖ ﺣﺎﻣﯽ و ﻣﺮﺗﮑﺐ اﻗﺪاﻣﺎت ﺗﺮورﯾﺴﺘﯽ ﻋﻠﯿﻪ ﻣﺤﯿﻂ اﻃﺮاف ﺧﻮد و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ در داﺧﻞ ﻣﺮزﻫﺎی ﺧﻮد اﺳﺖ ﮐﻪ ﺗﺄﺛﯿﺮ ﻣﺴﺘﻘﯿﻤﯽ ﺑﺮ ﺗﻼش ﻫﺎی ﺑﯿﻦ اﻟﻤﻠﻠﯽ ﺑﺮای ﺗﺮوﯾﺞ دارد.
ﮔﻔﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد ﮐﻪ اﻧﮕﯿﺰه ﻫﺎی اﺻﻠﯽ آن ﺗﺴﻠﻂ ﺑﺮ ﻣﻨﻄﻘﻪ، اﺟﺘﻨﺎب از راه ﺣﻞ ﻣﺴﺎﻟﻤﺖ آﻣﯿﺰ ﺑﺮای درﮔﯿﺮی اﻋﺮاب و اﺳﺮاﺋﯿﻞ و ﺣﻔﻆ ﺛﺒﺎت رژﯾﻢ ﺧﻮد اﺳﺖ. رژﯾﻢ اﯾﺮان ﻣﺸﺎﺑﻪ دﯾﮕﺮ رژﯾﻢﻫﺎی اﺳﺘﺒﺪادی در ﻃﯽ ﯾﮏ دوره زﻣﺎﻧﯽ دﺳﺘﺨﻮش ﺗﻐﯿﯿﺮات ﻣﻬﻤﯽ ﺷﺪه و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺗﻐﯿﯿﺮاﺗﯽ در راﺑﻄﻪ ﺑﺎ ﻣﺸﺎرﮐﺖ آن در ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﻫﺎی ﺗﺮورﯾﺴﺘﯽ اﯾﺠﺎد ﺷﺪه اﺳﺖ.
ﺷﺎﯾﺪ ﺑﯿﺸﺘﺮﯾﻦ دﺧﺎﻟﺖ در دﻫﻪ ١٩٨٠ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﺷﺪ زﻣﺎﻧﯽ ﮐﻪ رژﯾﻢ وﻻﯾﺖ ﻓﻘﯿﻪ ﺷﮑﻞ ﮔﺮﻓﺖ و ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﺷﻮر و ﻫﯿﺠﺎن اﻧﻘﻼﺑﯽ، و اﻋﺘﻘﺎد اﺳﻼﻣﯽ در ﺣﺪ ﺗﻌﺼﺐ و ﺳﺮﮐﻮب ﻣﺨﺎﻟﻔﺎن ﺳﯿﺎﺳﯽ و ﻧﻤﺎﯾﻨﺪﮔﺎن رژﯾﻢ ﺳﺎﺑﻖ، ﺧﻮد را ﺗﺜﺒﯿﺖ و اﺳﺘﺤﮑﺎم ﺑﺨﺸﯿﺪ. ﺑﺨﺶ ﻣﻬﻤﯽ از اﯾﻦ ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﻋﺒﺎرت ﺑﻮد از ﺻﺪور اﯾﺪﺋﻮﻟﻮژی اﻧﻘﻼب و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﻧﻈﺎم وﻻﯾﺖ ﻓﻘﯿﻪ ﺑﻪ ﺧﺎرج و ﺗﻼش ﺑﺮای ﺗﺒﺪﯾﻞ ﺳﻠﻄﻨﺖﻫﺎی ﻋﺮﺑﯽدر ﺧﺎورﻣﯿﺎﻧﻪ ﺑﻪ ﺟﻤﻬﻮر ﻫﺎی اﺳﻼﻣﯽ. اﯾﻦ ﺗﻼش ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺗﻮﺳﻂ ﮔﺮوه ﻫﺎی ﺷﯿﻌﻪ اﻧﺠﺎم می ﺷﺪ.
در ﻫﻤﺎن زﻣﺎن، اﯾﺮان ﺑﺎ ﯾﮏ ﺗﻬﺪﯾﺪ ﺑﺰرگ از ﺧﺎرج روﺑﺮو ﺑﻮد؛ ﮐﺸﻮر ﻣﻮرد ﺣﻤﻠﻪ ﻋﺮاق ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ و ﺟﻨﮓ ﻃﺎﻗﺖ ﻓﺮﺳﺎ و وﯾﺮاﻧﮕﺮ، ﻫﺸﺖ ﺳﺎل ﺗﻤﺎم ﻃﻮل ﮐﺸﯿﺪ. در ﻃﻮل ﺟﻨﮓ، اﯾﺮان ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﻋﻠﯿﻪ رژﯾﻢ ﺻﺪام ﺣﺴﯿﻦ، ﺑﻠﮑﻪ ﻋﻠﯿﻪ ﺳﺎﯾﺮ ﮐﺸﻮرﻫﺎی ﻣﻨﻄﻘﻪ ﮐﻪ از آن ﺣﻤﺎﯾﺖ ﻣﯽ ﮐﺮدﻧﺪ ﻧﯿﺰ ﺟﻨﮕﯿﺪ.
ﺗﺎ ﻗﺒﻞ از ﺟﻨﮓ ﺧﻠﯿﺞ ﻓﺎرس،(١٩٩١-١٩٩٠) اﻗﺪاﻣﺎت ﺗﺮورﯾﺴﺘﯽ و ﺧﺮاﺑﮑﺎری در ﮐﻮﯾﺖ، ﺑﺤﺮﯾﻦ و ﺳﺎﯾﺮ ﮐﺸﻮرﻫﺎ اﻧﺠﺎم ﻣﯽ ﺷﺪ.
ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ اﯾﻦ روﯾﺪادﻫﺎ در ﭼﺎرﭼﻮب ﯾﮏ درﮔﯿﺮی ﻧﻈﺎﻣﯽ ﻇﺎﻟﻤﺎﻧﻪ و ﺗﺸﺪﯾﺪ ﺷﺪه ﻧﮕﺎه ﮐﺮد ﮐﻪ ﺗﻌﺪادی از اﻗﺪاﻣﺎت ﺑﯿﺶ از ﺣﺪ افراطی را ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه داﺷﺖ -ﻣﺎﻧﻨﺪ اﺳﺘﻔﺎده از ﺳﻼح ﻫﺎی ﺷﯿﻤﯿﺎﯾﯽ ﻋﻠﯿﻪ اﯾﺮان و اﺳﺘﻔﺎده اﯾﺮان از ﮐﻮدﮐﺎن ﺳﺮﺑﺎز – و کشتارهای سنگین و بمباران مدنی. ﭘﺲ از ﺟﻨﮓ، رواﺑﻂ اﯾﺮان ﺑﺎ ﺳﺎﯾﺮ ﮐﺸﻮرﻫﺎی ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺑﻪ ﺗﺪرﯾﺞ ﺑﻪ ﺣﺎﻟﺖ ﻋﺎدی ﺑﺎزﮔﺸﺖ.
در آﻏﺎز دﻫﻪ ١٩٩٠ ﭘﺲ از مرگ آﯾﺖ ﷲ ﺧﻤﯿﻨﯽ، رﻫﺒﺮ اﯾﺪﺋﻮﻟﻮژﯾﮏ اﻧﻘﻼب، ﺷﻮر و ﻫﯿﺠﺎن اﻧﻘﻼﺑﯽ دﻫﻪ ﻗﺒﻞ ﺧﺎﻣﻮش ﺷﺪ و ﺟﺎی ﺧﻮد را ﺑﻪ ﻋﻤﻠﮕﺮاﯾﯽ ﻣﺤﺾ داد ﮐﻪ ﻫﻢ در ﺳﯿﺎﺳﺖ ﺧﺎرﺟﯽ اﯾﺮان و ﻫﻢ در ﺣﻤﺎﯾﺖ از ﺗﺮورﯾﺴﻢ، ﺧﻮد را ﻧﺸﺎن ﻣﯽ داد. . اوﺿﺎع در داﺧﻞ ﮐﺸﻮر آرام ﺷﺪ ﮐﻪ آن ﻋﻤﺪﺗﺎً ﺑﻪ دﻟﯿﻞ ﺟﺎﻧﺸﯿﻨﯽ ﺳﯿﺪ ﻋﻠﯽ ﺧﺎﻣﻨﻪ ای ﻣﯿﺎﻧﻪ رو در ﻣﻘﺎم رﻫﺒﺮی و ﺗﮑﻨﻮﮐﺮات ﻋﻤﻠﮕﺮا اﮐﺒﺮ ﻫﺎﺷﻤﯽ رﻓﺴﻨﺠﺎﻧﯽ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﭼﻬﺎرﻣﯿﻦ رﺋﯿﺲ ﺟﻤﻬﻮر ﮐﺸﻮر ﺑﻮد.
ﮔﺬﺷﺘﻪ از ﻣﺮگ ﺧﻤﯿﻨﯽ، اوﺿﺎع ﺳﯿﺎﺳﯽ ﺑﯿﻦ اﻟﻤﻠﻠﯽ ﻧﯿﺰ ﺑﺮ روی ﭼﺮﺧﺶ اﯾﺮان ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﻋﻤﻞ ﮔﺮاﯾﯽ ﺗﺄﺛﯿﺮ داﺷﺖ.
ﺟﻨﮓ ﻃﻮﻻﻧﯽ و ﻃﺎﻗﺖ ﻓﺮﺳﺎ ﺑﺎ ﻋﺮاق ﺑﻪ ﭘﺎﯾﺎن رﺳﯿﺪه ﺑﻮد و ﺑﺮای اﯾﺮان ﺣﯿﺎﺗﯽ ﺑﻮد ﮐﻪ از ﻏﺮب ﺣﻤﺎﯾﺖ ﮐﻨﺪ ﺗﺎ ﮐﺸﻮر را از ﻧﻈﺮ اﻗﺘﺼﺎدی اﺣﯿﺎ ﮐﻨﺪ. ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ، اﺗﺤﺎد ﺟﻤﺎﻫﯿﺮ ﺷﻮروی ﺑﻪ ﭼﻨﺪ ﮐﺸﻮر ﺗﺠﺰﯾﻪ ﺷﺪه ﺑﻮد و اﯾﺮان ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺎ ﻫﺮ دوﻟﺖ ﺟﺪﯾﺪ ﺑﻪ ﻃﻮر ﺟﺪاﮔﺎﻧﻪ -ﺑﻪ وﯾﮋه در ﻗﻔﻘﺎز و آﺳﯿﺎی ﻣﺮﮐﺰی -ﺑﺮﺧﻮرد ﻣﯽ ﮐﺮد. ﺣﻤﻠﻪ ﻋﺮاق ﺑﻪ ﮐﻮﯾﺖ در ﺳﺎل ١٩٩٠ و ﭘﺲ از آن مداخله ائتلاف ﺑﯿﻦ اﻟﻤﻠﻠﯽ، سبب ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻬﯽ در ﻣﻮازﻧﻪ ﻗﺪرت ﺳﯿﺎﺳﯽ در ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺧﻠﯿﺞ ﻓﺎرس ﺷﺪ و در ﻧﺘﯿﺠﻪ ﺗﻼشﻫﺎی اﯾﺮان ﺑﺮای ﺻﺪور اﻧﻘﻼب و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺣﻤﺎﯾﺖ از ﺗﺮورﯾﺴﻢ را ﺗﻀﻌﯿﻒ ﮐﺮد. “راﺑﺮت ﺑﺎﺋﺮ”، اﯾﻦ ﺗﻐﯿﯿﺮ در اﯾﺮان را ﺗﺒﺪﯾﻞ ﯾﮏ ﺷﻮرﺷﯽ اﻧﻘﻼﺑﯽ ﺑﻪ ﯾﮏ ﻓﺗﺢ ﻧﺎﭘﻠﺌﻮﻧﯽ ﺗﻮﺻﯿﻒ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ. ﮐﺸﻮری ﮐﻪ از ﺻﺪور ﻗﯿﺎم ﺑﻪ رﻫﺒﺮی ﺷﯿﻌﯿﺎن ﺣﻤﺎﯾﺖ ﻣﯽ ﮐﺮد ﺑﻪ ﮐﺸﻮری ﺗﺒﺪﯾﻞ ﺷﺪ ﮐﻪ دﯾﮕﺮ ﻫﺪﻓﺶ ﺗﺨﺮﯾﺐ ﺷﻬﺮﻫﺎی ﺧﺎرﺟﯽ و ﺣﻤﺎﯾﺖ از ﻧﺎآراﻣﯽ ﻫﺎی ﻣﺮدﻣﯽ ﻧﺒﻮد. اﻫﺪاف ﺟﺪﯾﺪ آن ﺑﺮﻗﺮاری ﻧﻈﻢ، ﻓﺘﺢ ﺳﺮزﻣﯿﻦ ﻫﺎی ﺟﺪﯾﺪ و ﮔﺴﺘﺮش ﻧﻔﻮذ ﺧﻮد ﺑﻮد. ﺑﺎ اﯾﻦ ﺣﺎل، اﺷﺘﺒﺎه اﺳﺖ اگر ﺑﮕﻮﯾﯿﻢ ﺣﻤﺎﯾﺖ اﯾﺮان از ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﻫﺎی ﺗﺮورﯾﺴﺘﯽ در ﻣﺴﯿﺮ ﺧﻮد ﻣﺘﻮﻗﻒ ﺷﺪ. ﺑﻪ ﻃﻮر دﻗﯿﻖ ﺗﺮ، ﺷﺪت اﯾﻦ ﺣﻤﺎﯾﺖ ﺑﺴﯿﺎر ﮐﻤﺘﺮ از دﻫﻪ ١٩٨٠ ﺑﻮد. ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ، ﺣﻤﺎﯾﺖ از ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﻫﺎی ﺗﺮورﯾﺴﺘﯽ ﺑﺴﯿﺎر ﮐﻤﺘﺮ ﺑﻪ ﭼﺸﻢ ﻣﯽآﻣﺪ.
****
اﺻﻄﻼﺣﺎت و ﻣﻔﺎﻫﯿﻢ ﮐﻠﯿﺪی
ﺗﺮورﯾﺴﻢ
ﺑﺮای ﻣﻌﺮﻓﯽ و اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﻔﻬﻮم ﺗﺮورﯾﺴﻢ دوﻟﺘﯽ، اﺑﺘﺪا ﻻزم اﺳﺖ ﺗﻌﺮﯾﻔﯽ از ﺗﺮورﯾﺴﻢ اراﺋﻪ ﺷﻮد. اﯾﻦ ﻋﻤﺪﺗﺎً ﺑﻪ اﯾﻦ دﻟﯿﻞ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﺸﮑﻼت و اﺑﻬﺎﻣﺎﺗﯽ ﮐﻪ در ﺗﻌﺮﯾﻒ ﻣﻔﻬﻮم ﺗﺮورﯾﺴﻢ ﺑﺎ آن ﻣﻮاﺟﻪ ﻣﯽﺷﻮﯾﻢ ﻣﺸﺎﺑﻪ ﻣﻮاردی اﺳﺖ ﮐﻪ در اداﻣﻪ در ﻫﻨﮕﺎم ﺗﻼش ﺑﺮای ﺗﻌﺮﯾﻒ ﺗﺮورﯾﺴﻢ دوﻟﺘﯽ ﺑﺎ آن ﻣﻮاﺟﻪ می ﺷﻮﯾﻢ. ﺑﺎ وﺟﻮد ﺗﻼشﻫﺎی داﻧﺸﻤﻨﺪان ﻋﻠﻮم اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ، ﮐﺎرﺷﻨﺎﺳﺎن اﻣﻨﯿﺘﯽ و ﻧﻬﺎدﻫﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ در ﺳﺮاﺳﺮ ﺟﻬﺎن، ﻫﻨﻮز در ﻣﻮرد ﺗﻌﺮﯾﻒ دﻗﯿﻖ ﺗﺮورﯾﺴﻢ اﺗﻔﺎق ﻧﻈﺮ وﺟﻮد ﻧﺪارد. ﺑﻪ ﺑﯿﺎن ﺳﺎده، ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﯽ رﺳﺪ ﻫﺮ ﻣﺤﻘﻖ ﯾﺎ ﻣﺘﺨﺼﺼﯽ ﺗﻌﺮﯾﻒ خاص ﺧﻮد را دارد.
اﯾﻦ وﺿﻌﯿﺖ ﺑﺎ ﺗﻌﺪاد زﯾﺎدی از ﮔﻮﻧﻪﺷﻨﺎسیﻫﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ ﮐﻪ ﻣﮑﻤﻞ، در راستا ﯾﺎ در ﺗﻀﺎد با ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ ﻫﺴﺘﻨﺪ، ﭘﯿﭽﯿﺪهﺗﺮ ﻣﯽﺷﻮد.
از آﻧﺠﺎﯾﯽ ﮐﻪ اﯾﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺑﺮ ﺑﺨﺶ ﺑﺴﯿﺎر ﺑﺎرﯾﮑﯽ از ﯾﮏ ﭘﺪﯾﺪه ﻧﺴﺒﺘﺎً ﮔﺴﺘﺮده و ﻣﺘﻨﻮع ﺗﻤﺮﮐﺰ دارد و ﻫﺪف اﯾﻦ ﺗﺤﻘﯿﻖ ﭘﺮداﺧﺘﻦ ﺑﻪ ﻣﻮﺿﻮع ﭘﯿﭽﯿﺪه ﺗﻌﺮﯾﻒ ﺗﺮورﯾﺴﻢ ﻏﯿﺮدوﻟﺘﯽ ﻧﯿﺴﺖ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﯽرﺳﺪ ﺑﻬﺘﺮﯾﻦ ﺗﻌﺮﯾﻔﯽ اﻧﺘﺨﺎب ﺷﻮد ﮐﻪ ﮐﻠﯽ تر و ﮐﻤﺘﺮ ﺑﺤﺚ ﺑﺮاﻧﮕﯿﺰ باشد.
ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ، ﺑﺮای ﻧﯿﺎزﻫﺎی اﯾﻦ ﺗﺤﻘﯿﻖ، ﻣﺎ ﻗﺼﺪ دارﯾﻢ ﺗﻌﺮﯾﻒ “سترمیسکا” را اﻧﺘﺨﺎب ﮐﻨﯿﻢ ﮐﻪ ﺗﺮورﯾﺴﻢ را ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﯾﮏ اﺳﺘﻔﺎده آﺷﮑﺎرا ﺑﺎ اﻧﮕﯿﺰه ﺳﯿﺎﺳﯽ و ﺳﯿﺴﺘﻤﺎﺗﯿﮏ از ﺧﺸﻮﻧﺖ تعریف می کند که اﺛﺮات ﻓﯿﺰﯾﮑﯽ آن، اﯾﺠﺎد ﺗﺄﺛﯿﺮ ﺑﺴﯿﺎر ﻓﺮاﺗﺮ از ﺧﺸﻮﻧﺖ بر قربانیان هنگام حمله است.
ﺑﻪ دﻧﺒﺎل اﯾﻦ ﺗﻌﺮﯾﻒ، دو ﺷﺮط اﺻﻠﯽ وﺟﻮد دارد ﮐﻪ ﺑﺎﯾﺪ رﻋﺎﯾﺖ ﺷﻮد ﺗﺎ ﺑﺘﻮاﻧﯿﻢ ﻓﻌﺎﻟیتﻫﺎ، اﺑﺰارﻫﺎ، ﺗﻼشﻫﺎ ﯾﺎ اﺳﺘﺮاﺗﮋ ﻫﺎی ﺧﺎﺻﯽ را ﻣﺎﻫﯿﺖ ﺗﺮورﯾﺴﺘﯽ ﺗﻮﺻﯿﻒ ﮐﻨﯿﻢ:
ﺷﺮط اول اﻧﮕﯿﺰه ﺳﯿﺎﺳﯽ ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎی وﺳﯿﻊ ﮐﻠﻤﻪ اﺳﺖ. اﯾﻦ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻃﺒﯿﻌﯽ ﺷﺎﻣﻞ اﻧﮕﯿﺰه ﻫﺎیی از ﺟﻤﻠﻪ ﻣﺬﻫﺒﯽ و اﯾﺪﺋﻮﻟﻮژﯾﮏ می شود؛
ﺷﺮط دوم در ﺗﺄﺛﯿﺮ ﮔﺴﺘﺮده ﻋﻤﻞ ﺗﺮورﯾﺴﺘﯽ ﺗﺠﺴﻢ ﯾﺎﻓﺘﻪ اﺳﺖ، ﺷﺮاﯾﻄﯽ ﮐﻪ ﻓﺮاﺗﺮ از ﻗﺮﺑﺎﻧﯿﺎن و ﻧﺎﻇﺮان ﻓﻮری اﺳﺖ.
ﺑﺮای ﮐﻨﮑﺎش در ﺧﺼﻮص وﯾﮋﮔﯽ ﻫﺎی ﺗﺮورﯾﺴﻢ اﯾﺮان، ﺗﻌﺮﯾﻒ ﻗﺮﺑﺎﻧﯿﺎن ﯾﮏ ﺣﻤﻠﻪ ﺗﺮورﯾﺴﺘﯽ ﻧﯿﺰ ﻣﻬﻢ اﺳﺖ. اﯾﻦ ﺟﺰﺋﯿﺎت ﺧﺎص ﺑﺮای ﻣﺘﺨﺼﺼﺎن ﺑﺴﯿﺎر ﻣﻬﻢ اﺳﺖ.
ﺑﺮ اﺳﺎس ﺑﺮﺧﯽ ﺗﻌﺎرﯾﻒ، ﺗﺮورﯾﺴﻢ -ﺑﺮای اﯾﻨﮑﻪ ﺑﻪ اﯾﻦ ﻧﺎم ﺧﻮاﻧﺪه ﺷﻮد ﺑﺎﯾﺪ ﺟﻤﻌﯿﺖ ﻏﯿﺮﻧﻈﺎﻣﯽ ﺑﯽ ﮔﻨﺎه را ﻫﺪف ﻗﺮار دﻫﺪ. ﭼﻨﯿﻦ ﻫﺪفﮔﯿﺮی ﻧﺒﺎﯾﺪ اﻧﺘﺨﺎﺑﯽ ﺑﺎﺷﺪ و ﻗﺮﺑﺎﻧﯿﺎن ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﻫﯿﭻ ﮔﻮﻧﻪ آزادی اﻧﺘﺨﺎﺑﯽ در راﺑﻄﻪ ﺑﺎ ﻣﮑﺎن اﻧﺠﺎم ﺣﻤﻠﻪ ﯾﺎ ﻧﺤﻮه اﺟﺮای آن ﻧﺪاﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ. اﯾﻦ ﻓﺮﺿﯿﻪ ﺑﺮﺧﯽ از ﻣﺤﻘﻘﺎن را ﻗﺎدر ﻣﯽ ﺳﺎزد ﺗﺎ ﺣﻤﻼت ﻋﻠﯿﻪ ﯾﮏ ﻧﯿﺮوی ﻧﻈﺎﻣﯽ ﻣﺘﺠﺎوز ﯾﺎ اﺷﻐﺎﻟﮕﺮ را ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺗﺮورﯾﺴﻢ رد ﮐﻨﻨﺪ. ﺑﺎ اﯾﻦ ﺣﺎل، اﯾﻦ دﯾﺪﮔﺎه ﺑﻪ دﻻﯾﻞ ﻣﺘﻌﺪدی ﻣﺸﮑﻞ ﺳﺎز اﺳﺖ. اﮔﺮ ﻫﺪف اﺻﻠﯽ ﺣﻤﻠﻪ، ﺗﻀﻌﯿﻒ ﻧﯿﺮوﻫﺎی ﻣﺴﻠﺢ ﺣﺮﯾﻒ، ﺗﺨﺮﯾﺐ ﺗﺠﻬﯿﺰات ﻧﻈﺎﻣﯽ ﯾﺎ ﺑﻪ ﺧﻄﺮ اﻧﺪاﺧﺘﻦ ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ ﻫﺎی ﻧﻈﺎﻣﯽ آن ﺑﺎﺷﺪ، ﭼﻨﯿﻦ اﻗﺪاﻣﯽ ﺣﺘﯽ در ﮔﺴﺘﺮده ﺗﺮﯾﻦ ﺗﻌﺎرﯾﻒ ﺗﺮورﯾﺴﻢ نخواهد گنجید.
ﺑﺎ اﯾﻦ ﺣﺎل، اﮔﺮ ﻫﺪف اﺻﻠﯽ ﺣﻤﻠﻪ، ﻧﻤﺎﯾﺶ ﻧﯿﺮو، ارﻋﺎب ﻧﯿﺮوی اﺷﻐﺎﻟﮕﺮ ﯾﺎ ﻣﻬﺎﺟﻢ و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺳﺎﮐﻨﺎن ﮐﺸﻮر ﻣﺒﺪأ آن ﺑﺎﺷﺪ و ﺑﺎﻋﺚ ﺷﻮد ﻧﯿﺮوﻫﺎی ﻣﺴﻠﺢ از ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺧﺎرج ﺷﻮﻧﺪ وﺿﻌﯿﺖ ﮐﺎﻣﻼً ﻣﺘﻔﺎوت ﻣﯽ ﺷﻮد.
ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺑﺎرز اﯾﻦ ﻧﻮع ﺗﺮورﯾﺴﻢ ﮐﻪ ﺗﺄﺳﯿﺴﺎت ﻧﻈﺎﻣﯽ را ﻫﺪف ﻗﺮار ﻣﯽ دﻫﺪ ﻣﯽ ﺗﻮان از ﺣﻤﻠﻪ اﻧﺘﺤﺎری دوﮔﺎﻧﻪ در ﻟﺒﻨﺎن در ﺗﺎﺑﺴﺘﺎن ١٩٨٣ ﻧﺎم ﺑﺮد. اﯾﻦ ﺣﻤﻠﻪ ﯾﮏ ﭘﺎدﮔﺎن ارﺗﺶ آﻣﺮﯾﮑﺎ (٢٤٢ کشته) و ﯾﮏ ﭘﺎﯾﮕﺎه ﻧﻈﺎﻣﯽ ﻓﺮاﻧﺴﻪ (٥٨ کشته) را ﻫﺪف ﻗﺮار داد. ﻣﺴﺌﻮﻟﯿﺖ این تهاجم را ﺷﺎﺧﻪ ﻧﻈﺎﻣﯽ ﺣﺰبﷲ ﺑﺮﻋﻬﺪه ﮔﺮﻓﺖ ﮐﻪ ﺧﻮد را ﺟﻬﺎد اﺳﻼﻣﯽ ﻣﯽﻧﺎﻣﯿﺪ و ﺗﻮﺳﻂ ﺷﺎﺧﻪای از ﻧﯿﺮوﻫﺎی وﯾﮋه اﯾﺮان، سپاه ﻗﺪس، اﯾﺠﺎد، ﺳﺎزﻣﺎﻧﺪﻫﯽ و ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ میﺷﺪ. ﻫﺪف آﺷﮑﺎر، ﺗﺮﺳﺎﻧﺪن ﻧﯿﺮوﻫﺎی ﻣﺴﻠﺢ اﯾﺎﻻت ﻣﺘﺤﺪه و ﻓﺮاﻧﺴﻪ و دﺳﺘﮑﺎری اﻓﮑﺎر ﻋﻤﻮﻣﯽ در ﮐﺸﻮرﻫﺎی ﺧﻮد ﺑﻮد ﮐﻪ ﺑﺎﻋﺚ ﺷﺪ ﻧﯿﺮوﻫﺎ از ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺧﺎرج ﺷﻮﻧﺪ ﮐﻪ در واﻗﻊ ﭼﻨﺪ ﻣﺎه ﺑﻌﺪ اﺗﻔﺎق اﻓﺘﺎد. ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ، ﺣﻤﻼت ﺑﻪ ﺗﻌﺮﯾﻒ “ﺳﺘﺮﻣﯿﺸﮑﺎ” از ﺗﺮورﯾﺴﻢ ﺟﺎﻣﻪ ﻋﻤﻞ ﭘﻮﺷﺎﻧﺪ. آﻧﻬﺎ اﻧﮕﯿﺰه ﺳﯿﺎﺳﯽ داﺷﺘﻨﺪ و ﺗﺄﺛﯿﺮ رواﻧﯽ آﻧﻬﺎ ﻫﻢ در ﻧﯿﺮوﻫﺎی ﻣﺴﻠﺢ و ﻫﻢ در اﻓﮑﺎر ﻋﻤﻮﻣﯽ در ﮐﺸﻮرﻫﺎی ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ اﺣﺴﺎس ﻣﯽ ﺷﺪ. اﯾﻦ واﻗﻌﯿﺖ ﮐﻪ ﻗﺮﺑﺎﻧﯿﺎن ﻧﻈﺎﻣﯽ ﺑﻮدﻧﺪ –ﻧﻪ ﻏﯿﺮﻧﻈﺎﻣﯽ –اﻫﻤﯿﺖ ﺑﺴﯿﺎر ﮐﻤﯽ داﺷﺖ.
ﭼﻨﺪ ﺗﻤﺎﯾﺰ ﺑﺮای ﺗﺤﻘﯿﻘﺎت ﺑﯿﺸﺘﺮ ﻣﺎ ﺣﯿﺎﺗﯽ اﺳﺖ. ﻻزم اﺳﺖ ﺑﯿﻦ ﺗﺮورﯾﺴﻢ ﺧﺮاﺑﮑﺎراﻧﻪ و ﺗﺮورﯾﺴﻢ ﺳﺮﮐﻮﺑﮕﺮ، ﺗﺮورﯾﺴﻢ دوﻟﺘﯽ و ﺗﺮورﯾﺴﻢ ﻏﯿﺮدوﻟﺘﯽ و در ﻧﻬﺎﯾﺖ، ﺗﺮورﯾﺴﻢ داﺧﻠﯽ و ﺗﺮورﯾﺴﻢ ﺑﯿﻦ اﻟﻤﻠﻠﯽ ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﻗﻠﻤﺮوی ﮐﻪ در آن ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﻫﺎی ﺗﺮورﯾﺴﺘﯽ اﻧﺠﺎم ﻣﯽ ﺷﻮد ﺗﻤﺎﯾﺰ ﻗﺎﺋﻞ ﺷﺪ.
“ﺗﺮورﯾﺴﻢ ﺑﺮاﻧﺪاز’ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان “ﺗﺮورﯾﺴﻢ از ﭘﺎﯾﯿﻦ ﺑﻪ ﺑﺎﻻ” ﮐﻪ ﻗﺪرت ﺣﺎﮐﻤﻪ ﻫﺪف ﻗﺮار ﻣﯽﮔﯿﺮد ﺗﻌﺮﯾﻒ ﻣﯽ ﺷﻮد. از ﺳﻮی دﯾﮕﺮ، اﻗﺪاﻣﺎت ﺳﺮﮐﻮﺑﮕﺮاﻧﻪ ﺗﺮورﯾﺴﺘﯽ ﺗﻮﺳﻂ دوﻟﺖ اﻧﺠﺎم ﻣﯽ ﺷﻮد. اﯾﻦ دﺳﺘﻪ ﺑﻨﺪی ﻫﺎ ﺑﻪ ﻃﻮر دﻗﯿﻖ ﻣﺸﺨﺺ ﻧﺸﺪه اﻧﺪ و اﻏﻠﺐ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ در ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ ﻣﺤﻮ ﺷﻮﻧﺪ. ﺗﺮورﯾﺴﻢ ﺳﺮﮐﻮﺑﮕﺮ اﻏﻠﺐ ﺑﺎ ﺗﺮورﯾﺴﻢ دوﻟﺘﯽ اﺷﺘﺒﺎه ﻣﯽ ﺷﻮد و ﺑﺮای ﭘﯿﭽﯿﺪه ﺗﺮ ﮐﺮدن اوﺿﺎع، دوﻟﺖ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ از ﺧﺸﻮﻧﺖ ﺧﺮاﺑﮑﺎراﻧﻪ ﻋﻠﯿﻪ دﺷﻤﻨﺎن ﺧﻮد، ﺑﻪ وﯾﮋه در ﺧﺎرج از ﮐﺸﻮر یا از ﺗﺮورﯾﺴﻢ ﻏﯿﺮدوﻟﺘﯽ، اﻋﻢ از داﺧﻠﯽ و ﺑﯿﻦ اﻟﻤﻠﻠﯽ، ﺳﺮﮐﻮﺑﮕﺮ ﯾﺎ ﺧﺮاﺑﮑﺎراﻧﻪ ﺣﻤﺎﯾﺖ ﮐﻨﺪ.
ﺗﺮورﯾﺴﻢ دوﻟﺘﯽ
اﺟﺎزه دﻫﯿﺪ اﮐﻨﻮن ﺑﻪ ﻃﻮر ﺧﺎص ﺑﺮ ﻣﻔﻬﻮم ﺗﺮورﯾﺴﻢ دوﻟﺘﯽ ﺗﻤﺮﮐﺰ ﮐﻨﯿﻢ. ﻫﻤﺎﻧﻄﻮر ﮐﻪ در ﺑﺎﻻ ﮔﻔﺘﻪ ﺷﺪ ﻣﺸﮑﻞ اﺻﻠﯽ در اﯾﻦ واﻗﻌﯿﺖ ﻧﻬﻔﺘﻪ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻫﯿﭻ اﺟﻤﺎع ﻋﻤﻮﻣﯽ در ﻣﻮرد ﺗﻌﺮﯾﻒ آﻧﭽﻪ ﮐﻪ ﺗﺮورﯾﺴﻢ دوﻟﺘﯽ، ﻣﺮﺗﮑﺐ ﺷﺪه یا ﺗﻮﺳﻂ ﺳﺎﺧﺘﺎرﻫﺎی دوﻟﺘﯽ انجام شده است وجود ندارد.
ﻣﻔﻬﻮم ﺗﺮورﯾﺴﻢ دوﻟﺘﯽ ﺣﺘﯽ در ﺣﻘﻮق ﺑﯿﻦ اﻟﻤﻠﻞ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﯾﮏ ﻋﻤﻞ ﻏﯿﺮﻗﺎﻧﻮﻧﯽ ﺗﺪوﯾﻦ ﻧﺸﺪه اﺳﺖ. ﺑﺎ اﯾﻦ ﺣﺎل، اﻗﺪاﻣﺎﺗﯽ ﮐﻪ در رده ﺗﺮورﯾﺴﻢ دوﻟﺘﯽ ﻗﺮار ﻣﯽ ﮔﯿﺮﻧﺪ ﻧﻘﺾ ﻗﻮاﻧﯿﻦ ﺑﯿﻦ اﻟﻤﻠﻠﯽ اﺳﺖ. ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺜﺎل، ﻫﺪف ﻗﺮار دادن ﻏﯿﺮﻧﻈﺎﻣﯿﺎن، ﭼﻪ در زﻣﺎن ﺻﻠﺢ ﯾﺎ ﺟﻨﮓ، اﺻﻮﻟﯽ را ﮐﻪ در ﻣﻌﺎﻫﺪات ﺑﯿﻦ اﻟﻤﻠﻠﯽ در ﻣﻮرد ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ ﮔﻨﺠﺎﻧﺪه ﺷﺪه اﺳﺖ ﻧﻘﺾ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ. ﻋﻼوه ﺑﺮ اﯾﻦ، ﺣﻤﻠﻪ ﺑﻪ ﺟﻨﮕﺠﻮﯾﺎن ﯾﮏ اﻗﺪام ﻗﺎﻧﻮﻧﯽ در زﻣﺎن درﮔﯿﺮی اﺳﺖ اﻣﺎ ﺑﺮﺧﯽ از اﻗﺪاﻣﺎت ﻣﻤﻨﻮع اﺳﺖ. ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺜﺎل، ﮐﺸﺘﻦ اﺳﺮا و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﻗﺮار دادن آﻧﻬﺎ در ﻣﻌﺮض ﺷﮑﻨﺠﻪ، رﻓﺘﺎر ﺗﺤﻘﯿﺮآﻣﯿﺰ و ﻣﺠﺎزات بین اﻟﻤﻠﻠﯽ را ﺑﺎ ﭘﯿﮕﯿﺮی اﯾﻦ ﻓﺮض اﺳﺘﻨﺒﺎط میﮐﻨﺪ ﮐﻪ ﮐﺸﻮرﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ از اﯾﻦ ﻃﺮﯾﻖ ﮐﻨﻮاﻧﺴﯿﻮنﻫﺎی ﺑﯿن المللی را ﻧﻘﺾ میﮐﻨﻨﺪ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ در واﻗﻊ ﺑﻪ ﺗﺮورﯾﺴﻢ دوﻟﺘﯽ ﻣﺘﻬﻢ ﺷﻮﻧﺪ.
“ری ﮐﻠﯿﻦ” و “ﯾﻮﻧﺎ اﻟﮑﺴﺎﻧﺪر”، ﮐﻪ از اﺻﻄﻼح “ﺗﺮورﯾﺴﻢ ﺣﻤﺎﯾﺖ ﺷﺪه ﺗﻮﺳﻂ دوﻟﺖ” اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ آن را ﺑﻪ ﻋﻨﻮان اﺳﺘﻔﺎده آﮔﺎﻫﺎﻧﻪ از ﺧﺸﻮﻧﺖ (ﯾﺎ ﺗﻬﺪﯾﺪ ﺑﻪ ﺧﺸﻮﻧﺖ) ﺗﻮﺳﻂ ﯾﮏ دوﻟﺖ ﻣﺴﺘﻘﻞ ﯾﺎ “ﮔﺮوه ﻫﺎی زﯾﺮ ﻣﻠﯿﺘﯽ” ﺗﻌﺮﯾﻒ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ که ﻣﻮرد ﺗﺎﯾﯿﺪ و ﺣﻤﺎﯾﺖ دوﻟﺖ ﺑﺮای دﺳﺘﯿﺎﺑﯽ ﺑﻪ اﻫﺪاف اﺳﺘﺮاﺗﮋﯾﮏ ﯾﺎ ﺳﯿﺎﺳﯽ از ﻃﺮﯾﻖ ارﻋﺎب ﺟﻤﻌﯿﺖ ﻫﺪف ﺑﻪ ﺟﺎیﺗﻠﻔﺎت ﻓﻮری ﻧﻈﺎﻣﯽ ﯾﺎ ﻏﯿﺮﻧﻈﺎﻣﯽ( ﭼﻪ واﻗﻌﯽ و ﭼﻪ در ﻣﻌﺮض ﺗﻬﺪﯾﺪ) هستند. ﭼﻨﯿﻦ اﺳﺘﻔﺎده آﮔﺎﻫﺎﻧﻪ از ﺧﺸﻮﻧﺖ ﺑﺎﯾﺪ ﻧﻘﺾ ﻗﺎﻧﻮن ﺑﺎﺷﺪ.
اﯾﻦ ﺗﻌﺮﯾﻒ ﻧﺴﺒﺘﺎً اﺳﺎﺳﯽ و ﻧﺴﺒﺘﺎً ﮔﺴﺘﺮده ﺷﺎﻣﻞ ﺳﻪ ﺷﺮط ﺑﺮای ﯾﮏ ﻋﻤﻞ ﺗﺮورﯾﺴﻢ دوﻟﺘﯽ اﺳﺖ. اﯾﻦ ﻋﻤﻞ ﺑﺎﯾﺪ ﺗﻮﺳﻂ ﯾﮏ دوﻟﺖ ﯾﺎ ﮔﺮوهﻫﺎی واﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ دوﻟﺖ ﯾﺎ ﺗﺤﺖ ﺣﻤﺎﯾﺖ دوﻟﺖ، اﻧﺠﺎم ﺷﻮد، ﺑﺎﯾﺪ اﻧﮕﯿﺰه ﺳﯿﺎﺳﯽ داشته باشد و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﻫﺪف آن، ﺗﺮﺳﺎﻧﺪن و ﮔﺴﺘﺮش ﺗﺮس در ﺑﯿﻦ ﺟﻤﻌﯿﺖ ﻫﺪف و کشتار رقمی ﺑﺴﯿﺎر ﺑﯿﺸﺘﺮ از ﻗﺮﺑﺎﻧﯿﺎن ﻓﻮری و ﺷﺎﻫﺪان ﺑﺎﺷﺪ.
به ﮔﻔﺘﻪ “ﺑﻠﯿﮑﻠﯽ”، از ﺳﻮی دﯾﮕﺮ، ﺗﻌﺮﯾﻒ ﺗﺮورﯾﺴﻢ دوﻟﺘﯽ ﺑﺎﯾﺪ ﺷﺎﻣﻞ چند ﻓﺮض اﺳﺎﺳﯽ ﺑﺎﺷﺪ. اوﻻً، ﺑﺎﯾﺪ ﯾﮏ ﻋﻤﻞ ﺧﺸﻮﻧﺖ آﻣﯿﺰ آﮔﺎﻫﺎﻧﻪ ﯾﺎ ﺗﻬﺪﯾﺪ ﺑﻪ ﭼﻨﯿﻦ ﺧﺸﻮﻧﺘﯽﻋﻠﯿﻪ اﻓﺮادی وﺟﻮد داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ دوﻟﺖ ﻣﻮﻇﻒ اﺳﺖ از آﻧﻬﺎ ﻣﺤﺎﻓﻈﺖ ﮐﻨﺪ. ﺛﺎﻧﯿﺎً، اﯾﻦ ﻋﻤﻞ ﺑﺎﯾﺪ ﺗﻮﺳﻂ ﮔﺮوه ﻫﺎی ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ دوﻟﺖ ﯾﺎ ﺗﺤﺖ ﺣﻤﺎﯾﺖ دوﻟﺖ از ﺟﻤﻠﻪ واﺣﺪﻫﺎی اﻣﻨﯿﺘﯽ ﺧﺼﻮﺻﯽ و ﮔﺮوه ﻫﺎی ﺷﺒﻪ ﻧﻈﺎﻣﯽ اﻧﺠﺎم ﺷﻮد. در ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺑﻌﺪ، اﯾﻦ ﻋﻤﻞ (ﯾﺎ ﺗﻬﺪﯾﺪ) ﺑﺎ ﻫﺪف ﺑﺮاﻧﮕﯿﺨﺘﻦ ﺗﺮس در ﺑﺨﺶ ﻫﺪﻓﯽ از ﺟﻤﻌﯿﺖ، ﮐﻪ ﺑﺎ ﻗﺮﺑﺎﻧﯽ ﯾﺎ ﻗﺮﺑﺎﻧﯿﺎن ﻫﻤﺬات ﭘﻨﺪاری ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ، اﻧﺠﺎم ﻣﯽ ﺷﻮد.
ﺑﻪ ﻣﻮﺟﺐ اﯾﻦ ﻋﻤﻞ، ﺑﺨﺶ ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ از ﺟﻤﻌﯿﺖ ﻣﺠﺒﻮر ﺑﻪ ﺗﻐﯿﯿﺮ رﻓﺘﺎر ﺧﻮد ﺑﻪ ﺷﯿﻮه ای ﺧﺎص ﻣﯽ ﺷﻮد. ﻧﮑﺘﻪ آﺧﺮ، ﺗﻌﺮﯾﻒ “ﮐﻠﯿﻦ” و “اﻟﮑﺴﺎﻧﺪر” را ﯾﮏ ﻗﺪم ﺟﻠﻮﺗﺮ میﺑﺮد و ادﻋﺎ ﻣﯽﮐﻨﺪ ﮐﻪ اﻧﮕﯿﺰه اﺳﺎﺳﯽ در اﯾﺠﺎد ﺗﺮس در ﺟﻤﻌﯿﺖ، ﺗﻐﯿﯿﺮ در رﻓﺘﺎر آﻧﻬﺎ اﺳﺖ. ﺑﺎ اﯾﻦ ﺣﺎل، ﻓﺮض اول ﻣﺸﮑﻞ ﺳﺎز اﺳﺖ زﯾﺮا ﺗﺮورﯾﺴﻢ دوﻟﺘﯽ را ﺑﻪ داﺧﻞ ﻣﺮزﻫﺎی ﮐﺸﻮر ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ ﻣﺤﺪود ﻣﯽ ﮐﻨﺪ.
ﺑﺮای ﻣﺜﺎل، اﻗﺪاﻣﺎت ﺧﺮاﺑﮑﺎراﻧﻪ ای ﮐﻪ در ﺧﺎرج از ﮐﺸﻮر اﻧﺠﺎم ﻣﯽ ﺷﻮد در اﯾﻦ ﺗﻌﺮﯾﻒ از ﺗﺮورﯾﺴﻢ دوﻟﺘﯽ ﻗﺮار ﻧﻤﯽ ﮔﯿﺮﻧﺪ زﯾﺮا دوﻟﺖ ﻣﻮﻇﻒ ﺑﻪ ﺣﻤﺎﯾﺖ از ﺷﻬﺮوﻧﺪان ﺧﺎرﺟﯽ ﯾﺎ ﻧﯿﺮوﻫﺎی ﻧﻈﺎﻣﯽ ﻧﯿﺴﺖ.
“ﻣﺎرﺗﯿﻦ” ﻧﯿﺰ ﺗﻌﺮﯾﻔﯽ از ﺗﺮورﯾﺴﻢ دوﻟﺘﯽ اراﺋﻪ ﻣﯽ دﻫﺪ ﻫﺮﭼﻨﺪ ﮐﻪ تعریف او ﮐﻤﯽ ﮐﻮﺗﺎه ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﯽ رﺳﺪ. ﺑﻪ ﻧﻈﺮ او، ﺗﺮورﯾﺴﻢ دوﻟﺘﯽ –ﮐﻪ “ﺗﺮورﯾﺴﻢ از ﺑﺎﻻ” ﻧﯿﺰ ﻧﺎﻣﯿﺪه می ﺷﻮد ﻧﻮﻋﯽ ﺗﺮورﯾﺴﻢ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺗﻮﺳﻂ دوﻟﺖﻫﺎ، ﺳﺎزﻣﺎنﻫﺎی ﺷﺒﻪ دوﻟﺘﯽ و ﭘﺮﺳﻨﻞ، ﻋﻠﯿﻪ دﺷﻤﻨﺎن ﻣﺤﺴﻮس اﻧﺠﺎم میﺷﻮد و ﺑﺎ ﺳﯿﺎﺳﺖ ﻫﺎی ﺳﺮﮐﻮب، ﺧﺸﻮﻧﺖ و ارﻋﺎب ﻫﻤﺮاه اﺳﺖ.
ﻣﺎرﺗﯿﻦ در تعریف خود، ﺧﺸﻮﻧﺖ و ﺳﺮﮐﻮب دﺷﻤﻨﺎﻧﯽ را ﻫﺪف ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ ﮐﻪ دوﻟﺖ آﻧﻬﺎ را ﺗﻬﺪﯾﺪی ﻋﻠﯿﻪ ﻣﻨﺎﻓﻊ اﻣﻨﯿﺘﯽ ﺧﻮد می داند و در ﮔﻮﻧﻪ ﺷﻨﺎﺳﯽ ﺧﻮد از ﭘﺪﯾﺪه، شکل ﭘﯿﭽﯿﺪه ﺗﺮی از اﯾﻦ ﻣﻮﺿﻮع اراﺋﻪ ﻣﯽ دﻫﺪ.
ﺗﺤﻘﯿﻘﺎت در اﯾﻦ زﻣﯿﻨﻪ ﻣﺸﮑﻼت زﯾﺎدی را ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه دارد. ﺟمع آوری دادهﻫﺎی ﻣﺮﺗﺒﻂ در ﻣﯿﺎن ﻣﻮﺿﻮﻋﺎت ﺟﺪیﺗﺮی ﻗﺮار میﮔﯿﺮد ﮐﻪ ﭼﻨﯿﻦ ﺗﺤﻘﯿﻘﺎﺗﯽ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ آن ﺗﻮﺟﻪ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ. ﺗﺮورﯾﺴﻢ -ﮐﻪ یک ﻣﻮﺿﻮع ﭘﺮﺑﺎر ﺳﯿﺎﺳﯽ اﺳﺖ- ﺑﻪ راﺣﺘﯽ ﻗﺮﺑﺎﻧﯽ ﺳﻮﮔﯿﺮی اﯾﺪﺋﻮﻟﻮژﯾﮏ، اﻧﮕﯿﺰه ﻫﺎی ﻣﺘﻔﺎوت ﮐﺴﺎﻧﯽ ﮐﻪ اﻗﺪاﻣﺎت اﻣﻨﯿﺘﯽ را اﻧﺠﺎم ﻣﯽ دﻫﻨﺪ، و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺟﻬﺖ ﮔﯿﺮی ﻫﺎی ﺳﯿﺎﺳﯽ ﻣﺘﻔﺎوت ﮐﺴﺎﻧﯽ ﮐﻪ داده ﻫﺎ را اراﺋﻪ ﻣﯽ دﻫﻨﺪ می شود. آﻧﭽﻪ را ﮐﻪ ﮐﺴﯽ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻣﺴﻠﺤﺎﻧﻪ در ﺑﺮاﺑﺮ ﯾﮏ ﻧﯿﺮوی اﺷﻐﺎﻟﮕﺮ ﺗﻮﺻﯿﻒ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﺗﻮﺳﻂ ﺷﺨﺺ دﯾﮕﺮی ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﯾﮏ اﻗﺪام ﺗﺮورﯾﺴﺘﯽ ﺗﻮﺻﯿﻒ ﺷﻮد. ﯾﮏ ﺣﻤﻠﻪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﯾﺰی ﺷﺪه ﺗﻮﺳﻂ دﺷﻤﻦ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﯾﮏ ﻋﻤﻞ ﺟﻨﺎﯾﺘﮑﺎراﻧﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﯾﮏ رواﻧﺸﻨﺎس ﺗﻮﺻﯿﻒ ﺷﻮد و ﺑﺎﻟﻌﮑﺲ.
ﻣﻮﺿﻮع ﺗﺮورﯾﺴﻢ دوﻟﺘﯽ ﺑﺎ اﯾﻦ واﻗﻌﯿﺖ ﭘﯿﭽﯿﺪه ﺗﺮ ﻣﯽ ﺷﻮد ﮐﻪ در ﺣﺎﻟﯽ ﮐﻪ ﮔﺮوه ﻫﺎی ﺗﺮورﯾﺴﺘﯽ ﺧﺮاﺑﮑﺎر ﻣﻌﻤﻮﻟﯽ ﺗﻤﺎﯾﻞ دارﻧﺪ ﻣﺴوﻮﻟﯿﺖ اﻗﺪاﻣﺎت ﺧﻮد را ﺑﭙﺬﯾﺮﻧﺪ از ﺳﻮی دﯾﮕﺮ دوﻟﺖ ﺗﻤﺎﯾﻞ دارد ﺗﺎ ردﭘﺎی ﺧﻮد را ﺑﭙﻮﺷﺎﻧﺪ. زﻣﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﯾﮏ ﺣﻤﻠﻪ ﺗﺮورﯾﺴﺘﯽ اﺗﻔﺎق ﻣﯽ اﻓﺘﺪ ﺗﻌﯿﯿﻦ اﯾﻨﮑﻪ آﯾﺎ اﯾﻦ ﯾﮏ اﻗﺪام ﺗﺮورﯾﺴﺘﯽ دوﻟﺘﯽ ﺑﻮده ﯾﺎ ﺧﯿﺮ ﺑﺴﯿﺎر دﺷﻮار اﺳﺖ.
ﮐﺎﻣﻼً ﻣﻌﻤﻮل اﺳﺖ ﮐﻪ ﮐﺸﻮرﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﻣﺘﻬﻢ ﺑﻪ ﺣﻤﺎﯾﺖ از ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﻫﺎی ﺗﺮورﯾﺴﺘﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﺑﻪ ﺷﺪت ﻣﺴوﻮﻟﯿﺖ را اﻧﮑﺎر می ﮐﻨﻨﺪ و ﺑﻪ دﺳﺖ آوردن اﻃﻼﻋﺎت ﺑﯽ ﻃﺮﻓﺎﻧﻪ از ﻣﻨﺎﺑﻊ اوﻟﯿﻪ ﻧﺴﺒﺘﺎً دﺷﻮار اﺳت.
ﺣﺘﯽ در ﻣﻮاردی ﮐﻪ ﻣﺮﺗﮑﺐ ﺑﺪون ﻫﯿﭻ ﺷﮑﯽ ﺑﺎ ﯾﮏ ﺳﺎﺧﺘﺎر دوﻟﺘﯽ ﺧﺎصﻣﺮﺗﺒﻂ اﺳﺖ ﻫﻨﻮز ﮐﺎﻣﻼً ﻣﺸﺨﺺ ﻧﯿﺴﺖ ﮐﻪ آﯾﺎ اﻗﺪاﻣﺎت او ﻣﺴﺘﻘﻞ ﺑﻮده اﺳﺖ (و ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﻫﯿﭻ دﺧﺎﻟﺖ دوﻟﺘﯽ را اﺳﺘﻨﺒﺎط ﻧﮑﻨﯿﻢ) ﯾﺎ اﯾﻨﮑﻪ آﯾﺎ اﯾﻦ ﯾﮏ ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ ﺧﻮب ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﯾﺰی ﺷﺪه ﺑﻮده اﺳﺖ ﮐﻪ دﺳﺘﻮر داده ﺷﺪه، حمایت ﺷﺪه ﯾﺎ ﺗﻮﺳﻂ ﯾﮏ دوﻟﺖ ﺧﺎص ﺗﺎﯾﯿﺪ ﺷﺪه اﺳﺖ. در ﻣﻮاردی ﮐﻪ ﯾﮏ ﮐﺎرﻣﻨﺪ دوﻟﺘﯽ (ﻋﻀﻮ ﯾﮏ ﺳﺮوﯾﺲ ﻣﺨﻔﯽ، ﻋﻀﻮ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ اﺟﺮای دوﻟﺖ، ﯾﮏ دﯾﭙﻠﻤﺎت و ﻏﯿﺮه) ﻣﺮﺗﮑﺐ ﯾﮏ ﻋﻤﻞ ﻣﺠﺮﻣﺎﻧﻪ اﺳﺖ “ﺑﻠﯿﮑﻠﯽ”، ﻣﺪﻋﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﯾﻦ ﻣﻮارد ﻣﻬﻢ اﺳﺖ که واﮐﻨﺶ ﻫﺎی دوﻟﺘﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺣﻤﺎﯾﺖ ﯾﺎ دﺳﺘﻮر دادن ﺑﻪ ﯾﮏ اﻗﺪام ﺗﺮورﯾﺴﺘﯽ ﻣﺘﻬﻢ ﺷﺪه اﺳﺖ چگونه بوده است.
اﮔﺮ کشور متهم در مسوولیت خود ﻗﺎدر ﺑﻪ ﺗﻌﻘﯿﺐ ﮐﯿﻔﺮی ﺷﺨﺺ ﻣﺴوﻮل ﻧﯿﺴﺖ ﯾﺎ ﺗﻤﺎﯾﻠﯽ ﺑﻪ ﺗﻌﻘﯿﺐ ﮐﯿﻔﺮی ﻧﺪارد از ﭘﺮداﺧﺖ ﻏﺮاﻣﺖ ﺑﻪ ﻗﺮﺑﺎﻧﯿﺎن اﻣﺘﻨﺎع ﻣﯽ ورزد ﯾﺎ ﺳﻌﯽ در ﻣﻨﻄﻘﯽ ﮐﺮدن ﻋﻤﻞ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﻣﯽ ﺗﻮان دوﻟﺖ را در آن ﺟﺮم ﺧﺎص ﺷﺮﯾﮏ داﻧﺴﺖ. ﺑﺎ اﯾﻦ ﺣﺎل، اﮔﺮ دوﻟﺖ و ﻧﻬﺎدﻫﺎی آن ﺗﻼش ﮐﻨﻨﺪ ﺑﺎ ﺗﻤﺎم اﺑﺰارﻫﺎی ﻗﺎﻧﻮﻧﯽ و اﻧﻀﺒﺎﻃﯽ در دﺳﺘﺮس، ﻣﺠﺮم را ﺗﺤﺖ ﺗﻌﻘﯿﺐ ﻗﺮار دﻫﻨﺪ و ﻫﯿﭻ ﻣﺪرﮐﯽ ﻣﺒﻨﯽ ﺑﺮ اﯾﻨﮑﻪ دوﻟﺖ در ﺷﺮاﯾﻂ ﻣﺸﺎﺑﻪ ﺑﻪ ﻧﺤﻮ دﯾﮕﺮی ﻋﻤﻞ ﮐﺮده ﯾﺎ ﺑﻪ ﻫﺮ ﻧﺤﻮی ﭼﻨﯿﻦ ﺟﺮاﯾﻤﯽ را ﺗﺎﯾﯿﺪ ﮐﺮده ﺑﺎﺷﺪ وﺟﻮد ﻧﺪاﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﻣﯽ ﺗﻮان ﻣﺸﺎﻫﺪه ﮐﺮد اﻗﺪاﻣﺎت ﻣﺠﺮم ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﯾﮏ ﺟﻨﺎﯾﺖ، ﻧﻪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﯾﮏ اﻗﺪام ﺗﺮورﯾﺴ ًﺘﯽ دوﻟﺘﯽ است. ﺑﺎ اﯾﻦ ﺣﺎل، در اﯾﻦ ﻣﺮﺣﻠﻪ، ﺗﮑﻤﯿﻞ اﺳﺘﺪﻻل ﺑﻠﯿﮑﻠﯽ ﺿﺮوری اﺳﺖ -ﻣﻮاردی وﺟﻮد دارد ﮐﻪ دوﻟﺖ ﺻﺮﻓﺎ ﻣﺠﺮم را ﻗﺮﺑﺎﻧﯽ ﻣﯽﮐﻨﺪ و او را ﻣﺠﺎزات میﮐﻨﺪ ﺗﺎ از موﻗﻌﯿﺖ ﺧﻮد در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺟﺎﻣﻌﻪ بین اﻟﻤﻠﻠﯽ دﻓﺎع ﮐﻨﺪ. ﺑﺎ اﯾﻦ ﺣﺎل، اﯾﻦ اﻣﺮ ﺑﺎﻋﺚ ﻧمیﺷﻮد ﮐﻪ مسوولیت او را از ﺷراکت ﺟﺮم در ﯾﮏ اﻗﺪام ﺗﺮورﯾﺴﺘﯽ کمتر ﮐﻨﺪ. ﺑﺮای ﻧﺸﺎن دادن اﯾﻦ ﺑﺤﺚ، ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ دو ﻣﺮد از ﻟﯿﺒﯽ را ﺑﻪ ﯾﺎد ﺑﯿﺎورﯾﺪ ﮐﻪ ﻣﺘﻬﻢ ﺑﻪ اﻧﺠﺎم ﯾﮏ ﺣﻤﻠﻪ ﻋﻠﯿﻪ ﭘﺮواز “ﭘﺎن امریکن” ﺑﻮدﻧﺪ ﮐﻪ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﺳﻘﻮط ﻫﻮاﭘﯿﻤﺎ در ﻧﺰدﯾﮑﯽ ﺷﻬﺮ “ﻻﮐﺮﺑﯽ” اﺳﮑﺎﺗﻠﻨﺪ ﺷﺪ.
ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ دﻻﯾﻞ ذﮐﺮ ﺷﺪه در ﺑﺎﻻ، ﺑﺮای ﯾﮏ ﻣﺤﻘﻖ ﺑﺴﯿﺎر دﺷﻮار اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻪ اﻧﺪازه ﮐﺎﻓﯽ داده ﻫﺎی ﻣﺮﺗﺒﻂ و ﺗﺎﯾﯿﺪ ﺷﺪه ای را ﺑﻪ دﺳﺖ آورد ﮐﻪ به ﺳﻮﮔﯿﺮی ﺳﯿﺎﺳﯽ آﻟﻮده ﻧﺒﺎﺷﺪ. نیز اراﺋﻪ ﺗﻔﺴﯿﺮ، ﺗﺠﺰﯾﻪ و ﺗﺤﻠﯿﻞ ﺻﺤﯿﺢ و ﻃﺒﻘﻪﺑﻨﺪی آﻧﻬﺎ ﺑﻪ بخش هایی ﮐﻪ ﻣﺮزﻫﺎی آﻧﻬﺎ اﻏﻠﺐ ﻣﺒﻬﻢ و ﻧﺎﻣﺸﺨﺺ اﺳﺖ ﺑﻪ ﻫﻤﺎن اﻧﺪازه دﺷﻮار اﺳﺖ
ﮔﻮﻧﻪ ﺷﻨﺎﺳﯽ ﻣﺎرﺗﯿﻦ از ﺗﺮورﯾﺴﻢ دوﻟﺘﯽ
“ﮔﺎس ﻣﺎرﺗﯿﻦ” در ﮐﺘﺎب “درک ﺗﺮورﯾﺴﻢ”، ﺗﺮورﯾﺴﻢ دوﻟﺘﯽ را ﺑﺮ اﺳﺎس دو ﻣﻌﯿﺎر دﺳﺘﻪ ﺑﻨﺪی ﻣﯽ ﮐﻨﺪ. اوﻟﯿﻦ ﻣﻌﯿﺎر ﺣﻮزه ﻧﻔﻮذ (ﯾﺎ داﻣﻨﻪ) اﺳﺖ؛ ﺗﺮورﯾﺴﻢ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ در ﺳﻄﺢ داﺧﻠﯽ ﯾﺎ ﺑﯿﻦ اﻟﻤﻠﻠﯽ اﻧﺠﺎم ﺷﻮد. ﻣﻌﯿﺎر دوم ﻧﻮع ﺣﻤﺎﯾﺖ اﺳﺖ ﮐﻪ در آن ﻣﺎرﺗﯿﻦ ﺑﯿﻦ ﺣﻤﺎﯾﺖ و ﮐﻤﮏ ﺗﻤﺎﯾﺰ ﻗﺎﺋﻞ ﻣﯽ ﺷﻮد. ﺣﻤﺎﯾﺖ ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎی ﻣﺸﺎرﮐﺖ ﻓﻌﺎل دوﻟﺖ و پشتیبانی از آن اﺳﺖ که دوﻟﺖ در ﺧﺸﻮﻧﺖ و ﺳﺮﮐﻮب ﺷﺮﮐﺖ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ. از ﺳﻮی دﯾﮕﺮ، ﮐﻤﮏ اﺻﻄﻼﺣﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺷﮑﻠﯽ ﺧﺎﻣﻮش از ﻣﺸﺎرﮐﺖ در اﻗﺪاﻣﺎت ﺗﺮورﯾﺴﺘﯽ را ﺗﻮﺻﯿﻒ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ. ﺑﻪ اﯾﻦ ﺗﺮﺗﯿﺐ دوﻟﺖ از ﻃﺮﯾﻖ ﻋﻮاﻣﻞ و ﻧﯿﺎﺑتیﻫﺎ در ﺳﺮﮐﻮب ﻫﺎ ﺷﺮﮐﺖ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ. ﮐﻤﮏ، ﺑﺮ ﺧﻼف ﺣﻤﺎﯾﺖ، ﮐﻤﺘﺮ ﻗﺎﺑﻞ ﻣﺸﺎﻫﺪه اﺳﺖ و ﺗﻌﯿﯿﻦ ﭘﯿﻮﻧﺪ آن ﺑﺎ دوﻟﺖ و ﻣﻘﺎﻣﺎت، دﺷﻮارﺗﺮ اﺳﺖ.
ﮔﻮﻧﻪ ﺷﻨﺎﺳﯽ ﻣﺎرﺗﯿﻨﺰ از ﺗﺮورﯾﺴﻢ دوﻟﺘﯽ
در گونه شناسی مارتینز ازتروریسم دولتی، تروریسم دامنه بین المللی دارد و حمایت از آن به دستور یک حکومت انجام می شود یا سرکوب داخلی است و توسط پرسنل دولتی انجام می شود و یا سرکوب داخلی به وسیله افراط گرایان به صورت غبر رسمی به انجام می رسد.
ﺣﻤﺎﯾﺖ ﺑﯿﻦ اﻟﻤﻠﻠﯽ ﺷﺎﻣﻞ ﺧﺸﻮﻧﺖ در ﺳﻄﺢ ﺑﯿﻦ اﻟﻤﻠﻠﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻪ دﺳﺘﻮر دوﻟﺖ و ﺗﻮﺳﻂ ﮔﺮوه ﻫﺎ ﯾﺎ ﺳﺎزﻣﺎن ﻫﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ اﻧﺠﺎم ﻣﯽ ﺷﻮد. دوﻟﺖ ﺳﺎزﻣﺎﻧﺪﻫﯽ ﯾﺎ ﺣﻤﺎﯾﺖ از اﯾﻦ ﮔﺮوه ﻫﺎ را ﻣﺘﻮﻗﻒ ﻧﻤﯽ ﮐﻨﺪ، ﺣﺘﯽ اﮔﺮ دﺧﺎﻟﺖ آﻧﻬﺎ در اﻗﺪاﻣﺎت ﺗﺮورﯾﺴﺘﯽ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻋﻠﻨﯽ ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ. ﺣﻤﺎﯾﺖ داﺧﻠﯽ ﺷﺎﻣﻞ ﺳﺮﮐﻮب ﺧﺎﻧﮕﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﭘﺮﺳﻨﻞ اﻣﻨﯿﺘﯽ دوﻟﺘﯽ در ﺳﯿﺎﺳﺖ آﺷﮑﺎر ﺧﺸﻮﻧﺖ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﺗﺤﺖ ﺣﻤﺎﯾﺖ دوﻟﺖ اﻧﺠﺎم ﻣﯽ ﺷﻮد. از ﺳﻮی دﯾﮕﺮ، ﮐﻤﮏ ﻫﺎی داﺧﻠﯽ ﻧﻮﻋﯽ ﺳﺮﮐﻮب اﺳﺖ ﮐﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪﮔﺎن وفادار، ﻋﻤﺪﺗﺎً اﻓﺮاﻃﯿﻮن ﻃﺮﻓﺪار دوﻟﺖ ﯾﺎ ﮔﺮوه ﻫﺎی آموزش دیده ﮐﻪ ﺗﻮﺳﻂ دوﻟﺖ ﺗﺤﻤﻞ ﯾﺎ ﺣﻤﺎﯾﺖ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ اﻧﺠﺎم ﻣﯽ ﺷﻮد. ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ، ﮐﻤﮏ ﺑﯿﻦ اﻟﻤﻠﻠﯽ ﺷﺎﻣﻞ ﺧﺸﻮﻧﺘﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺎ ﺗﺄﯾﯿﺪ دوﻟﺖ ﯾﺎ ﭘﺎﺳﺦ ﺑﻪ ﺗﻤﺎس دوﻟﺖ اﻧﺠﺎم ﻣﯽ ﺷﻮد. ﻫﻨﮕﺎﻣﯽ ﮐﻪ ﻋﺎﻣﻼن ﮐﺸﻒ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ دوﻟﺖ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﺣﻤﺎﯾﺖ از آﻧﻬﺎ را ﻣﺘﻮﻗﻒ ﮐﻨﺪ ﯾﺎ ﻧﮑﻨﺪ و ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﺣﻤﺎﯾﺖ از آﻧﻬﺎ را اﻧﮑﺎر ﮐﻨﺪ ﯾﺎ ﻧﮑﻨﺪ.
دو نوع ﺣﻤﺎﯾﺖ دوﻟﺘﯽ از ﺗﺮورﯾﺴﻢ
راهﻫﺎی ﻣﺨﺘﻠﻔﯽ وﺟﻮد دارد ﮐﻪ ﯾﮏ دوﻟﺖ ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ از ﻓﻌﺎﻟیتﻫﺎی ﺗﺮورﯾﺴﺘﯽ ﺣﻤﺎﯾﺖ ﮐﻨﺪ، ﺧﻮاه ﮐﻤﮏ ﮐﻨﺪ ﯾﺎ تنها به پشتیبانی بپردازد.
اﺟﺎزه دﻫﯿﺪ ﻧﮕﺎﻫﯽ دﻗیق ﺗﺮ ﺑﻪ دو ﻧﻮع ﺷﻨﺎﺳﯽ ﺑﯿﻨﺪازﯾﻢ ﮐﻪ ﺗﻼش میﮐﻨﻨﺪ ﺣﻤﺎﯾﺖ دوﻟﺘﯽ را دﺳتهﺑﻨﺪیﮐﻨﻨﺪ.
“ﮔﺎس ﻣﺎرﺗﯿﻦ” ﭼﻬﺎر مولفه را ﻓﻬﺮﺳﺖ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﮐﻪ ﯾﮏ دوﻟﺖ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ از ﺳﺎزﻣﺎن ﻫﺎی ﺗﺮورﯾﺴﺘﯽ ﺣﻤﺎﯾﺖ و ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﮐﻨﺪ. اﯾﻨﻬﺎ ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از:
ﺣﻤﺎﯾﺖ اﺧﻼﻗﯽ،
ﺣﻤﺎﯾﺖ ﻓﻨﯽ،
ﻣﺸﺎرﮐﺖ اﻧﺘﺨﺎﺑﯽ
و ﻣﺸﺎرﮐﺖ ﻓﻌﺎل.
ﺣﻤﺎﯾﺖ اﺧﻼﻗﯽ ﺷﺎﻣﻞ ﺗﺼﺪﯾﻖ (ﻋﻠﻨﯽ ﯾﺎ ﻣﺨﻔﯽ) دوﻟﺖ از ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﻫﺎی ﺗﺮورﯾﺴﺘﯽ، ﺗﺎﮐﺘﯿﮏ ﻫﺎی ﺧﺎص، ﮐﻞ ﮔﺮوه ﻫﺎیﺗﺮورﯾﺴﺘﯽ و اﻧﮕﯿﺰه ﻫﺎی آﻧﻬﺎ اﺳﺖ. ﺣﻤﺎﯾﺖ ﻓﻨﯽ ﺷﺎﻣﻞ ﻣﺸﺎرﮐﺖ ﻓﻌﺎل ﯾﺎ ﻏﯿﺮﻣﺴﺘﻘﯿﻢ دوﻟﺖ در آﻣﻮزش، ﺗﺤﻮﯾﻞ ﺗﺴﻠﯿﺤﺎت، ﺗﺎﻣﯿﻦ ﺳﺮﭘﻨﺎه و ﻏﯿﺮه اﺳﺖ. ﻣﺎرﺗﯿﻦ ﺧﺎﻃﺮﻧﺸﺎن ﻣﯽﮐﻨﺪ ﮐﻪ اﯾﻦ ﺷﮑﻞ از ﺣﻤﺎﯾﺖ ﻧﺴﺒﺘﺎ ﻣﻨﻔﻌﻼﻧﻪ اﺳﺖ و دوﻟﺖ اﯾﻦ اﻧﺘﺨﺎب را دارد ﮐﻪ ﺳﯿﺎﺳﺖ ﺧﺎرﺟﯽ ﺗﻬﺎﺟﻤﯽ ﺧﻮد را ﺗﺮوﯾﺞ ﮐﻨﺪ ﯾﺎ ﻫﺮ ﮔﻮﻧﻪ دﺧﺎﻟﺘﯽ را رد ﮐﻨﺪ. ﻣﺸﺎرﮐﺖ اﻧﺘﺨﺎﺑﯽ زﻣﺎﻧﯽ ﺻﻮرت ﻣﯽ ﮔﯿﺮد ﮐﻪ ﯾﮏ دوﻟﺖ ﻓﻌﺎﻻﻧﻪ از ﯾﮏ اﻗﺪام ﺗﺮورﯾﺴﺘﯽ ﯾﺎ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ای از اﯾﻦ اﻗﺪاﻣﺎت ﺣﻤﺎﯾﺖ ﮐﻨﺪ. در ﻣﺸﺎرﮐﺖ اﻧﺘﺨﺎﺑﯽ، دوﻟﺖ در ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﻫﺎی ﺗﺮورﯾﺴﺘﯽ ﯾﺎ ﺣﻤﺎﯾﺖ آﻧﻬﺎ دﺧﯿﻞ ﻧﯿﺴﺖ.
 دﺳﺘﻪ آﺧﺮ -ﻣﺸﺎرﮐﺖ ﻓﻌﺎل -ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎی ﻣﺸﺎرﮐﺖ ﻓﻌﺎل دوﻟﺖ در ﻋﻤﻠﯿﺎت ﺗﺮورﯾﺴﺘﯽ اﺳﺖ. ﻧﻤﺎﯾﻨﺪﮔﺎن آن ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﺑﺎ ﯾﮏ ﮔﺮوه ﺗﺮورﯾﺴﺘﯽ واﺑﺴﺘﻪ ﻫﻤﮑﺎری ﮐﻨﻨﺪ و ﺣﺘﯽ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﻣﺴﺘﻘﯿﻤﺎً در ﺣﻤﻼت ﯾﺎ آﻣﺎده ﺳﺎزی آﻧﻬﺎ ﺷﺮﮐﺖ ﮐﻨﻨﺪ.
ﻧﻮع ﺷﻨﺎﺳﯽ “شای شائول”دﻗﯿﻖ ﺗﺮ اﺳﺖ و ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺑﻪ ﮔﺎم ﻫﺎی ﺧﺎﺻﯽ ﮐﻪ دوﻟﺖ در ﺣﻤﺎﯾﺖ از ﺗﺮورﯾﺴﻢ ﺑﺮﻣﯽ دارد ﻣﺮﺑﻮط ﻣﯽ ﺷﻮد. ﺷﺎی ﭘﻨﺞ دﺳﺘﻪ را اراﺋﻪ ﻣﯽ دﻫﺪ:
یک: ﺗﺒﻠﯿﻐﺎت و ﺣﻤﺎﯾﺖ ﺳﯿﺎﺳﯽ (اﻋﻼﻣﯿﻪ ﻫﺎی ﺣﻤﺎﯾﺖ ﻋﻤﻮﻣﯽ، ﻣﺤﮑﻮم ﮐﺮدن اﻧﺘﻘﺎد از ﮔﺮوه ﺗﺮورﯾﺴﺘﯽ، ﺗﺎﯾﯿﺪ اﻗﺪاﻣﺎت ﮔﺮوه)
دو: ﻫﺪاﯾﺖ ﺗﺮور(رﻫﺒﺮی، ﻫﻤﺎﻫﻨﮕﯽ، ﺗﺎﻣﯿﻦ اﻃﻼﻋﺎت ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز ﺑﺮای اﻧﺠﺎم اﻗﺪاﻣﺎت ﺗﺮورﯾﺴﺘﯽ)
سه: ﺗﺄﻣﯿﻦ ﻣﺎﻟﯽ
چهار: آﻣﻮزش ﺗﮑﻨﯿﮏ ﻫﺎی ﺗﺮورﯾﺴﺘﯽ
پنج: ﺗﺴﻠﯿﺤﺎت و ﺗﺠﻬﯿﺰات
اﯾﻦ ﻧﻮع ﺷﻨﺎﺳﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ در اداﻣﻪ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺑﺮای ﺗﻮﺻﯿﻒ اﻗﺪاﻣﺎت اﺻﻠﯽ ﺣﻤﺎﯾﺖ از ﺗﺮورﯾﺴﻢ ﮐﻪ ﺗﻮﺳﻂ اﯾﺮان در ﺳﺮاﺳﺮ ﺟﻬﺎن اﻧﺠﺎم ﻣﯽ ﺷﻮد اﺳﺘﻔﺎده ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ.
****
ﺑﻪ ﮐﺎرﮔﯿﺮی ﻧﻮع ﺷﻨﺎﺳﯽ ﻣﺎرﺗﯿﻦ در ﺗﺮورﯾﺴﻢ دوﻟﺘﯽ ﮐﻪ ﺗﻮﺳﻂ اﯾﺮان اﻧﺠﺎم ﻣﯽ ﺷﻮد
وﻗﺘﯽ ﺑﻪ ﺗﺎرﯾﺦ اﯾﺮان از دﻫﻪ ١٩٨٠ ﻧﮕﺎه ﻣﯽ ﮐﻨﯿﻢ ﻣﯽ ﺗﻮان همه اشکال ﺗﺮورﯾﺴﻢ دوﻟﺘﯽ را ﯾﺎﻓﺖ ﯾﻌﻨﯽ ﻫﻢ ﺣﻤﺎﯾﺖ ﺑﯿﻦ اﻟﻤﻠﻠﯽ و داﺧﻠﯽ و ﻫﻢ ﮐﻤﮏ ﻫﺎی ﺑﯿﻦ اﻟﻤﻠﻠﯽ و داﺧﻠﯽ. ﺷﺪت اﻧﻮاع ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺗﺮورﯾﺴﻢ در ﻃﻮل زﻣﺎن در ﺣﺎل ﺗﻐﯿﯿﺮ ﺑﻮده اﺳﺖ؛ دوره ﻫﺎﯾﯽ ﺑﺎ ﻧﺮخ ﺑﺎﻻی ﺳﺮﮐﻮب ﻫﺎی دوﻟﺘﯽ ﻋﻠﯿﻪ ﺳﺎﮐﻨﺎن ﺧﻮد و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ دوره ﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ اﯾﻦ ﺳﺮﮐﻮب ﻫﺎ ﻓﺮوﮐﺶ ﮐﺮده و ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﮐﺎﻫﺶ ﺗﻨﺶ در ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد. ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﺗﻐﯿﯿﺮ ﺗﺪرﯾﺠﯽ از ﺣﻤﺎﯾﺖ ﺑﯿﻦ اﻟﻤﻠﻠﯽ ﺑﻪ ﺷﮑﻞﻫﺎی ﺑﻌﺪی ﮐﻤﺘﺮ آﺷﮑﺎر ﺗﺮورﯾﺴﻢ -مثلا ﮐﻤﮏ ﺑﯿﻦ اﻟﻤﻠﻠﯽ -انجام شود.
ﺣﻤﺎﯾﺖ ﺑﯿﻦ اﻟﻤﻠﻠﯽ
در ﻣﻮرد اﯾﺮان، ﺣﻤﺎﯾﺖ ﺑﯿﻦ اﻟﻤﻠﻠﯽ ﻫﻢ در ﺷﮑﻞ ﺧﺮاﺑﮑﺎراﻧﻪ (ﻃﺒﻖ اﻧﺘﻈﺎر) و ﻫﻢ در ﺷﮑﻞ ﺳﺮﮐﻮﺑﮕﺮاﻧﻪ (ﮐﻪ ﮐﻤﺘﺮ راﯾﺞ اﺳﺖ) وﺟﻮد دارد. ﺷﮑﻞ ﺧﺮاﺑﮑﺎراﻧﻪ ﺣﻤﺎﯾﺖ ﺑﯿﻦ اﻟﻤﻠﻠﯽ ﺷﺎﻣﻞ ﺣﻤﺎﯾﺖ از ﮔﺮوه ﻫﺎ و ﺳﺎزﻣﺎن ﻫﺎی ﺗﺮورﯾﺴﺘﯽ ﺑﺎ ﻫﺪف اﺟﺮای ﺳﯿﺎﺳﺖ ﺧﺎرﺟﯽ اﯾﺮان و اﻫﺪاف آن اﺳﺖ. در ﻋﻮض، ﭼﻨﯿﻦ ﺣﻤﺎﯾﺘﯽ از ﻧﺰدﯾﮑﯽ اﯾﺪﺋﻮﻟﻮژﯾﮏ ﯾﺎ ﻣﺬﻫﺒﯽ اﯾﻦ ﮔﺮوه ﻫﺎ ﺑﻪ رژﯾﻢ اﯾﺮان ﻧﺎﺷﯽ ﻣﯽ ﺷﻮد. دﺧﺎﻟﺖ اﯾﺮان در ﺗﺮورﯾﺴﻢ دوﻟﺘﯽ ﺑﯿﻦ اﻟﻤﻠﻠﯽ در اواﯾﻞ دﻫﻪ ١٩٨٠ زﻣﺎﻧﯽ ﮐﻪ اﻟﻬﺎم ﮔﺮﻓﺘﻪ از ﺳﯿﺎﺳﺖ ﺧﻤﯿﻨﯽ ﺑﺮای ﺻﺪور اﻧﻘﻼب اﺳﻼﻣﯽ ﺑﻪ ﺧﺎرج از ﻣﺮزﻫﺎﯾﺶ ﺑﻮد در ﻓﻌﺎل ﺗﺮﯾﻦ و ﺗﻬﺎﺟﻤﯽ ﺗﺮﯾﻦ شکل ﺑﻮد. ﺑﻪ وﯾﮋه در ﻣﻮرد ﭘﺎدﺷﺎﻫﯽ ﻫﺎی ﻣﺠﺎور در ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺧﻠﯿﺞ ﻓﺎرس ﮐﻪ ﺧﻤﯿﻨﯽ آﻧﻬﺎ را ﻣﻨﺒﻊ ﻇﻠﻢ و ﺳﺘﻢ ﻣﯽ داﻧﺴﺖ. ﺑﻪ ﻧﻈﺮ او ﺟﺎﻣﻌﻪ اﺳﻼﻣﯽ واﻗﻌﯽ در رژﯾﻢ ﻓﺌﻮداﻟﯽ ﻧﻤﯽ ﺗﻮاﻧﺴﺖ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﯾﺎﺑﺪ زﯾﺮا ﺗﻨﻬﺎ رﻫﺒﺮان راﺳﺘﯿﻦ و ﻋﺎدل، روﺣﺎﻧﯿﻮن ﺑﻮدﻧﺪ. ﺧﻤﯿﻨﯽ ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺳﻌﯽ در ﺑﺮاﻧﮕﯿﺨﺘﻦ ﺷﻮرش ﺗﻮده ای ﻋﻠﯿﻪ ﺑﯽ ﻋﺪاﻟﺘﯽ اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ و ﻧﻔﻮذ ﺧﺎرﺟﯽ در ﻣﻨﻄﻘﻪ داﺷﺖ.
ﺑﺎ اﯾﻦ ﺣﺎل، ﺣﻤﺎﯾﺖ او از اﻧﻘﻼب اﺳﻼﻣﯽ ﺻﺮﻓﺎً ﻟﻔﺎﻇﯽ ﻧﺒﻮد. در دﻫﻪ ١٩٨٠ ﺗﻘﺮﯾﺒﺎً در ﻫﺮ ﮐﺸﻮر دﯾﮕﺮی در ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺧﻠﯿﺞ ﻓﺎرس، ﺑﻪ وﯾﮋه در ﮐﻮﯾﺖ، ﺑﺤﺮﯾﻦ و ﻋﺮﺑﺴﺘﺎن ﺳﻌﻮدی، ﺗﻼش ﻫﺎی ﮐﻮدﺗﺎ و ﺑﻤﺐﮔﺬاریﻫﺎﯾﯽ ﺑﺎ ﻫﺪف ﻗﺮار دادن ﺳﻔﺎرتﺧﺎنهﻫﺎ، ﻣﺠﺘﻤﻊﻫﺎی ﺻﻨﻌﺘﯽ و ﺳﮑﻮﻫﺎی ﻧﻔﺘﯽ اﻧﺠﺎم ﺷﺪ. در ﻋﺮاق، ﻣﺤﻤﻞ اﺻﻠﯽ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﻫﺎی ﺗﺮورﯾﺴﺘﯽ دوﻟﺘﯽ اﯾﺮان، ﺣﺰب “اﻟﺪﻋﻮه” ﺑﻮد ﮐﻪ ﺑﻌﺪﻫﺎ ﭘﺲ از ﺳﺮﻧﮕﻮﻧﯽ ﺻﺪام ﺣﺴﯿﻦ ﺑﻪ ﯾﮏ ﻧﯿﺮوی ﺳﯿﺎﺳﯽ ﻣﻬﻢ در ﮐﺸﻮر ﺗﺒﺪﯾﻞ ﺷﺪ.
ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﻫﺎی ﺗﺮورﯾﺴﺘﯽ اﯾﺮان ﻓﻀﺎی ﺑﯽ اﻋﺘﻤﺎدی را در ﻣﻨﻄﻘﻪ اﯾﺠﺎد ﮐﺮد. ﮐﺸﻮرﻫﺎی دﯾﮕﺮ اﯾﺮان را ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﯾﮏ ﺗﻬﺪﯾﺪ ﺑﺰرگ اﻣﻨﯿﺘﯽ ﻣﻌﺮﻓﯽ ﮐﺮدﻧﺪ ﮐﻪ ﺻﺪام ﺣﺴﯿﻦ از آن ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﯾﮑﯽ از ﺑﻬﺎﻧﻪ ﻫﺎی آﻏﺎز ﺟﻨﮓ اﯾﺮان در ﻋﺮاق اﺳﺘﻔﺎده ﮐﺮد و ﻃﯽ آن ﮐﺸﻮرﻫﺎ ﺑﻪ ﻃﻮر ﺳﯿﺴﺘﻤﺎﺗﯿﮏ از او ﺣﻤﺎﯾﺖ ﮐﺮدﻧﺪ که از ﺗﻬﺪﯾﺪ ﺗﺮورﯾﺴﻢ اﯾﺮان ﻣﺮﻋﻮب ﺷﺪه بودﻧﺪ.
ﺷﺎﯾﺪ ﻣﻬﻢ ﺗﺮﯾﻦ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺣﻤﺎﯾﺖ ﺑﯿﻦ اﻟﻤﻠﻠﯽ اﯾﺮان ارﺗﺒﺎط آن ﺑﺎ ﺣﺰب ﷲ ﻟﺒﻨﺎن ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ در ﻓﻬﺮﺳﺖ ﺳﺎزﻣﺎن ﻫﺎی ﺗﺮورﯾﺴﺘﯽ آﻣﺮﯾﮑﺎ ﻗﺮار دارد. ﺣﺰب ﷲ ﺑﺎ ﻣﺸﺎرﮐﺖ ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ ﺳﭙﺎه ﭘﺎﺳﺪاران اﯾﺮان در ﺳﺎل ١٩٨٢ ﺗﺄﺳﯿﺲ ﺷﺪ. ﻫﺪف اﯾﺮان ﻣﺘﺤﺪ ﮐﺮدن ﺟﻤﻌﯿﺖ ﺷﯿﻌﻪ در ﺑﺮاﺑﺮ دﺷﻤﻦ ﯾﻬﻮدی ﺑﻮد ﮐﻪ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﺗﺄﺳﯿﺲ ﺣﺰب ﷲ ﺷﺪ. اﯾﻦ ﺳﺎزﻣﺎن در آﻏﺎز ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﺧﻮد ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺳﮑﻮﯾﯽ ﺑﺮای ﺷﺒﻪ ﻧﻈﺎﻣﯿﺎن ﺗﻨﺪرو ﺷﯿﻌﻪ ﻋﻤﻞ ﻣﯽ ﮐﺮد. اﯾﺮان ﺑﻪ واﺳﻄﻪ ﺣﻀﻮر ﺳﭙﺎه ﭘﺎﺳﺪاران در اﯾﺠﺎد ﺳﺎﺧﺘﺎر ﺗﺸﮑﯿﻼﺗﯽ ﺣﺰب ﷲ و ﺟﻬﺖ ﮔﯿﺮی ﻧﻈﺎﻣﯽ و ﻋﻘﯿﺪﺗﯽ آن ﺗﺄﺛﯿﺮ ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ داﺷﺖ. ﭘﯿﻮﻧﺪ ﺑﯿﻦ ﺳﭙﺎه ﭘﺎﺳﺪاران و ﺣﺰبﷲ را میﺗﻮان در ﺷﺒﺎﻫﺖ لوگو ﻫﺎی آﻧﻬﺎ ﻧﯿﺰ ﺑﻪ ﺧﻮﺑﯽ ﻧﺸﺎن داد.
ﺣﺰب ﷲ از زﻣﺎن ﺗﺄﺳﯿﺲ ﺧﻮد، ﺣﻤﺎﯾﺖ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻬﯽ از اﯾﺮان درﯾﺎﻓﺖ ﮐﺮده اﺳﺖ. اﯾﻦ را ﺧﻮد دﺑﯿﺮﮐﻞ ﺣﺰبﷲ ﻧﯿﺰ ﺗﺄﯾﯿﺪ ﮐﺮد. “ﺣﺴﻦ ﻧﺼﺮﷲ” اﻇﻬﺎر داﺷﺖ ﮐﻪ ﺣﺰبﷲ از ﺳﺎل ١٩٨٢ ﺣﻤﺎﯾﺖﻫﺎی ﻣﻌﻨﻮی، ﺳﯿﺎﺳﯽ و ﻣﺎﻟﯽ از اﯾﺮان درﯾﺎﻓﺖ ﮐﺮده اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺑﺮﮐﺖ آن ﭘﯿﺮوزی ﻗﺎﻃﻌﯽ ﺑﺮ دﺷﻤﻦ ﺣﺎﺻﻞ ﺷﺪه اﺳﺖ ﭘﯿﺮوزی ﮐﻪ اﮔﺮ ﺣﻤﺎﯾﺖ اﯾﺮان ﻧﺒﻮد به دست نمی آمد.
اﯾﺮان ﺧﻮد ارﺗﺒﺎط ﺧﻮد ﺑﺎ ﺣﺰب ﷲ را اﻧﮑﺎر ﻧﻤﯽ ﮐﻨﺪ و ﺣﺘﯽ ﺗﺎ آﻧﺠﺎ ﭘﯿﺶ ﻣﯽ رود ﮐﻪ ﻋﻠﻨﺎً از آن ﺣﻤﺎﯾﺖ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ.
اﯾﻦ ﺑﻪ وﺿﻮح در ﺣﻤﻠﻪ اﺳﺮاﺋﯿﻞ ﺑﻪ ﻣﻮاﺿﻊ ﺣﺰب ﷲ ﻟﺒﻨﺎن در ﺗﺎﺑﺴﺘﺎن ٢٠٠٦ ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪ. رﻫﺒﺮ ﻣﻌﻨﻮی اﯾﺮان، آﯾﺖ ﷲ ﻋﻠﯽ ﺧﺎﻣﻨﻪ ای، ﺣﻤﺎﯾﺖ ﻋﻤﻮﻣﯽ ﺧﻮد را از ﻣﺘﺤﺪ ﺷﯿﻌﻪ ﺧﻮد اﻋﻼم ﮐﺮد و ﮐﻞ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن را ﺑﻪ ﺣﻤﺎﯾﺖ از ﺣﺰب ﷲ ﺗﺸﻮﯾﻖ ﮐﺮد. آﻣﺮﯾﮑﺎ و اﻧﮕﻠﯿﺲ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ همکاری ﺑﺎ ﺻﻬﯿﻮﻧﯿﺴﺖ ﻫﺎ و ﺗﻼش آﻧﻬﺎ ﺑﺮای رﯾﺸﻪ ﮐﻦ ﮐﺮدن اﺳﻼم از ﻣﻨﻄﻘﻪ متهم شدند و ایران، ﮔﺬﺷﺘﻪ از ﺣﻤﺎﯾﺖ ﻫﺎی اﺧﻼﻗﯽ، ﻣﺎﻟﯽ و ﺳﯿﺎﺳﯽ، از ﻃﺮﯾﻖ ﯾﮕﺎن ﻫﺎی ﺳﭙﺎه ﭘﺎﺳﺪاران ﺧﻮد، ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ در ﻧﺒﺮدﻫﺎ ﻋﻠﯿﻪ ارﺗﺶ اﺳﺮاﺋﯿﻞ در دﻫﻪ ١٩٨٠ ﻧﯿﺰ ﺷﺮﮐﺖ داﺷﺖ. ﺳﭙﺎه ﭘﺎﺳﺪاران اﻧﻘﻼب اﺳﻼﻣﯽ ﻋﻼوه ﺑﺮ آﻣﻮزش ﺑﻪ ﺣﺰب ﷲ، در درﮔﯿﺮ ﻫﺎی داﺧﻠﯽ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺷﯿﻌﻪ ﻧﯿﺰ ﺷﺮﮐﺖ داﺷﺖ. اﯾﻦ ﺣﺰب در ﻣﺒﺎرزه ﺑﺎ “اﻣﻞ” ﺑﻪ ﺣﺰب ﷲ ﮐﻤﮏ ﮐﺮد. در آن زﻣﺎن، ﺳﭙﺎه ﭘﺎﺳﺪاران ﺷﺮوع ﺑﻪ اﯾﺠﺎد ﯾﮏ ﭘﺎﯾﮕﺎه ﺣﺰب ﷲ در ﺟﻨﻮب ﻟﺒﻨﺎن ﮐﺮد که ﻣﺮﮐﺰ آن دره ﻣﻌﺮوف “ﺑﻘﺎع” ﺑﻮد( ﮐﻪ ﻗﺮار ﺑﻮد اوﻟﯿﻦ ﮔﺎم در اﯾﺠﺎد ﺟﻤﻬﻮری اﺳﻼﻣﯽ ﻣﺸﺎﺑﻪ اﯾﺮان ﺑﺎﺷﺪ).
اﯾﻦ ﺳﺎﺧﺘﺎر ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﺗﻮﺳﻂ اﯾﺮان ﺗﺄﺳﯿﺲ و ﺣﻤﺎﯾﺖ ﺷﺪ ﺑﻌﺪاً -ﺗﺤﺖ ﻧﻈﺎرت و ﮐﻨﺘﺮل ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ ﻣﻘﺎﻣﺎت اﯾﺮاﻧﯽ- ﺑﺮای ارﺗﮑﺎب اﻗﺪاﻣﺎت ﺗﺮورﯾﺴﺘﯽ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ. در اﺑﺘﺪا اﯾﻦ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﻫﺎ ﺷﺎﻣﻞ ﺣﻤﻼت ﺑﻤﺐ ﮔﺬاری، ﺣﻤﻼت اﻧﺘﺤﺎری و آدم رﺑﺎﯾﯽ ﺑﻮد ﮐﻪ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺧﺎرﺟﯽ ﻫﺎ را ﻫﺪف ﻗﺮار ﻣﯽ دادﻧﺪ. ﺑﺮای ﻓﻬﺮﺳﺖ ﮐﺮدن ﭼﻨﺪ ﺣﻤﻠﻪ ﻣﻬﻢ، ﺣﻤﻠﻪ ﺳﺎل ١٩٨٣ ﺑﻪ ﺳﻔﺎرت آﻣﺮﯾﮑﺎ در ﺑﯿﺮوت ﺑﺎ ٦٣ ﮐﺸﺘﻪ و ١٢٠ زﺧﻤﯽ، ﺣﻤﻠﻪ ﺑﻪ ﭘﺎدﮔﺎن ارﺗﺶ آﻣﺮﯾﮑﺎ (با ٢٤٢ کشته) و ﺣﻤﻠﻪ ﺑﻪ ﭘﺎﯾﮕﺎه ﻧﻈﺎﻣﯽ ﻓﺮاﻧﺴﻪ (کشته شدن٥٨ ﻧﻈﺎﻣﯽ ﻓﺮاﻧﺴﻮی) قابل تامل است.
در ﻣﻮرد آدم رﺑﺎﯾﯽ ﻫﺎ، ﺣﺰب ﷲ ﺑﯿﻦ ﺳﺎل ﻫﺎی ١٩٨٢و ١٩٨٨ ﺑﯿﺸﺘﺮﯾﻦ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﺧﻮد را داﺷﺖ. “ﺷﺎی” ﻣﻮرد رﺑﻮدن ﺧﺎرﺟﯿﺎن را ﮐﻪ ﺑﻌﺪاً ﺑﺮای ﻧﯿﺎزﻫﺎی اﯾﺮان ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ ﻓﻬﺮﺳﺖ کرده است. ﻣﺸﻬﻮرﺗﺮﯾﻦ آﻧﻬﺎ رﺑﻮده ﺷﺪن “وﯾﻠﯿﺎم ﺑﺎﮐﻠﯽ” رﺋﯿﺲ اسبق ﺳﯿﺎ بود ﮐﻪ در ﺳﺎل ١٩٨٤ اﻧﺪﮐﯽ ﭘﺲ از ربوده شدن، اﻋﺪام ﺷﺪ.( در راﺳﺘﺎی اﻋﻤﺎل ﻓﺸﺎر ﺑﺮ اﯾﺎﻻت ﻣﺘﺤﺪه ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر دﺳﺘﯿﺎﺑﯽ ﺑﻪ ﯾﮏ ﻣﻌﺎﻣﻠﻪ -ﻣﺒﺎدﻟﻪ ﺗﺴﻠﯿﺤﺎت ﺑﺮای ﮔﺮوﮔﺎن ﻫﺎ). زﯾﺮا اﯾﺮان در ﺟﻨﮓ ﺑﺎ ﻋﺮاق ﺑﺎ ﮐﻤﺒﻮد ﺗﺠﻬﯿﺰات ﻧﻈﺎﻣﯽ ﻣﻮاﺟﻪ ﺑﻮد. اﯾﻦ ﻣﻌﺎﻣﻠﻪ در واﻗﻊ ﺑﻌﺪﻫﺎ اﻧﺠﺎم ﺷﺪ و ﺑﻪ رﺳﻮاﯾﯽ ﻣﻌﺮوف اﯾﺮان-ﮐﻨﺘﺮا ﺧﺘﻢ ﺷﺪ. اﯾﺮان ﺗﺎ ﺑﻪ اﻣﺮوز -ﺑﻪ وﺳﯿﻠﻪ ﻧﯿﺮوﻫﺎی ﻗﺪس ﺧﻮد -در اﯾﺠﺎد ﻃﺮح ﻫﺎی ﻋﻤﻠﯿﺎﺗﯽ ﺑﺮای ﺣﺰب ﷲ و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺗﺤﻘﻖ آﻧﻬﺎ ﻣﺸﺎرﮐﺖ داﺷﺘﻪ اﺳﺖ. ﺑﺮﺧﯽ از اﻋﻀﺎی ﯾﮕﺎن ﻫﺎی ﺗﺮورﯾﺴﺘﯽ ﺣﺰب ﷲ ﻣﺴﺘﻘﯿﻤﺎً ﺑﻪ ﺗﻬﺮان ﭘﺎﺳﺦ ﻣﯽ دﻫﻨﺪ و ﺑﺴﯿﺎری از آﻧﻬﺎ ﭘﺎﺳﭙﻮرت اﯾﺮاﻧﯽ دارﻧﺪ.ﺑﻪ اﯾﻦ دﻻﯾﻞ، ﺣﺰب ﷲ اﻏﻠﺐ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻧﻤﺎﯾﻨﺪه ای ﮐﻪ ﺑﺮای ﺗﺮوﯾﺞ ﺗﺮورﯾﺴﻢ دوﻟﺘﯽ اﯾﺮان اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺷﻮد شهرت دارد.
ﺷﮑﻞ ﺳﺮﮐﻮﺑﮕﺮاﻧﻪ ﺣﻤﺎﯾﺖ ﺑﯿﻦ اﻟﻤﻠﻠﯽ اﯾﺮان را ﻣﯽ ﺗﻮان ﺑﺎ ﻣﺜﺎل ﺣﺬف ﻣﺨﺎﻟﻔﺎن ﺳﯿﺎﺳﯽ رژﯾﻢ، ﭼﻬﺮه ﻫﺎی ﺑﺮﺟﺴﺘﻪ دوﻟﺖ ﺷﺎه ﺳﺎﺑﻖ و ﺳﺎﯾﺮ اﯾﺮاﻧﯿﺎن در ﺗﺒﻌﯿﺪ ﻧﺸﺎن داد. اﯾﻨﻬﺎ اﻓﺮادی ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﺳﺮوﯾﺲ ﻫﺎی ﻣﺨﻔﯽ اﯾﺮان ﯾﺎ ﺳﺎﯾﺮ ﺳﺮوﯾﺲ ﻫﺎی ﻣﺨﻔﯽ ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ رژﯾﻢ اﯾﺮان ﺑﻪ ﻗﺘﻞ رﺳﯿﺪه اﻧﺪ. ﺑﺎﯾﺪ اﯾﻦ ﺗﺮورﻫﺎ را از ﺑﻪ اﺻﻄﻼح “ﻗﺘﻞ ﻫﺎی ﻫﺪﻓﻤﻨﺪ” ﻣﺘﻤﺎﯾﺰ ﮐﺮد و آﻧﻬﺎ را ﺑﻪ ﻋﻨﻮان اﻗﺪاﻣﺎت ﺗﺮورﯾﺴﺘﯽ دوﻟﺘﯽ ﺗﻌﺮﯾﻒ ﮐﺮد.
اﮔﺮ ﺑﺨﻮاﻫﯿﻢ از ﯾﮏ ﻗﺘﻞ ﻫﺪﻓﻤﻨﺪ ﺻﺤﺒﺖ ﮐﻨﯿﻢ ﯾﮑ ﺴﺮی ﺷﺮاﯾﻂ ﺑﺎﯾﺪ رﻋﺎﯾﺖ ﺷﻮد. نخست ﺑﺎﯾﺪ ﯾﮏ درﮔﯿﺮی ﻧﻈﺎﻣﯽ ﻣﺪاوم (ﺑﯿﻦ اﻟﻤﻠﻠﯽ ﯾﺎ ﻣﺤﻠﯽ) وﺟﻮد داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ در ﻏﯿﺮ اﯾﻦ ﺻﻮرت، ﯾﮏ ﻗﺘﻞ ﻋﺎدی ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد. ﺑﻌﺪ، ﻗﺮﺑﺎﻧﯽ ﻧﺒﺎﯾﺪ ﺑﻪ ﻃﻮر ﺗﺼﺎدﻓﯽ اﻧﺘﺨﺎب ﺷﻮد، او ﺑﺎﯾﺪ ارﺗﺒﺎﻃﯽ ﺑﺎ درﮔﯿﺮی را ﻧﺸﺎن دﻫﺪ. ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺑﺎزداﺷﺖ ﯾﺎ دﺳﺘﮕﯿﺮی ﻓﺮد ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺷﺮاﯾﻂ ﻣﺤﻞ ﺳﮑﻮﻧﺖ او اﻣﮑﺎن ﭘﺬﯾﺮ نباشد و در آﺧﺮ اﯾﻦ ﮐﻪ ﻓﺮد ﺑﺎﯾﺪ در ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﻫﺎی دﺷﻤﻦ ﻣﺸﺎرﮐﺖ ﻓﻌﺎل داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ (ﭼﻪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﯾﮏ رزﻣﻨﺪه ﻣﻌﻤﻮﻟﯽ و ﭼﻪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﯾﮏ دﺷﻤﻦ ﺧﻮدﺟﻮش و ﺳﺎزﻣﺎن ﻧﯿﺎﻓﺘﻪ).
 ﺣﻤﻼت اﯾﺮان ﺑﻪ ﻣﺨﺎﻟﻔﺎن ﺳﯿﺎﺳﯽ ﺧﻮد ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﺑﻪ دﻻﯾﻠﯽ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻗﺘﻞ ﻫﺪﻓﻤﻨﺪ ﺗﻠﻘﯽ ﻧﺸﻮد.
اول از ﻫﻤﻪ، ﻏﯿﺮﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﻗﺮﺑﺎﻧﯿﺎن را ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺒﺎرزان ﻋﺎدی ﯾﺎ ﺧﻮدﺟﻮش ﺑﺮﭼﺴﺐ ﺑﺰﻧﯿﻢ.
ﻗﺮﺑﺎﻧﯿﺎن، ﺑﯿﺸﺘﺮ ﻧﻮﯾﺴﻨﺪﮔﺎن، ﻫﻨﺮﻣﻨﺪان، روﺷﻨﻔﮑﺮان و ﮐﺎرﯾﮑﺎﺗﻮرﯾﺴﺖ ﻫﺎ ﺑﻮدﻧﺪ. ﻫﺪف ﻫﺎ ﻧﯿﺰ اﻋﻀﺎی اﭘﻮزﯾﺴﯿﻮن ﮐوﺮد و ﻧﻤﺎﯾﻨﺪﮔﺎن رژﯾﻢ ﺷﺎه ﺳﺎﺑﻖ ﺑﻮدﻧﺪ. “روﯾﺎ ﺣﮑﺎﮐﯿﺎن” از دﺳتﮐﻢ ٦٠ ﻗﺮﺑﺎﻧﯽ ﺻﺤﺒﺖ ﻣﯽﮐﻨﺪ ﮐﻪ در ﺗﻤﺎم ﻧﻘﺎط ﺟﻬﺎن، از ﭘﺎرﯾﺲ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺗﺎ ﻣﺮﯾﻠﻨﺪ، ﻣﺎﻧﯿﻞ، ﺑﻤﺒﺌﯽ، ﮐﺮاﭼﯽ، اﺳﺘﺎﻧﺒﻮل، وﯾﻦ، ژﻧﻮ، اﺳﺘﮑﻬﻠﻢ، ﺗﻮﮐﯿﻮ و ﺑﻦ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺗﺎ ﻧﯿﻮﺟﺮﺳﯽ ﻣﻮرد اﺻﺎﺑﺖ ﮔﻠﻮﻟﻪ، ﺿﺮﺑﺎت ﭼﺎﻗﻮ ﯾﺎ ﺳﺮ ﺑﺮﯾﺪن ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ. اﮐﺜﺮ اﯾﻦ اﻓﺮاد در ﻃﻮل ﺟﻨﮓ اﯾﺮان و ﻋﺮاق در دﻫﻪ ١٩٨٠ ﮐﺸﺘﻪ ﺷﺪﻧﺪ. ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ از ﻧﻈﺮ ﻓﻨﯽ، اوﻟﯿﻦ ﺷﺮط “ﻗﺘﻞ ﻫﺪﻓﻤﻨﺪ” ﺑﺮآورده ﻣﯽ ﺷﻮد.
ﺑﺎ اﯾﻦ ﺣﺎل، اﮐﺜﺮ ﻗﺮﺑﺎﻧﯿﺎن -ﺑﻪ اﺳﺘﺜﻨﺎی اﻋﻀﺎی ﻣﺠﺎﻫﺪﯾﻦ ﺧﻠﻖ و ﺑﺮﺧﯽ از ﻧﻤﺎﯾﻨﺪﮔﺎن ﮐوﺮد-، ﻫﯿﭻ ارﺗﺒﺎﻃﯽ ﺑﺎ درﮔﯿﺮی ﻧﺪاﺷﺘﻨﺪ. ﻋﻼوه ﺑﺮ اﯾﻦ، ﯾﮑﯽ از ﺑﺰرﮔﺘﺮﯾﻦ ﺣﻤﻼت ﻋﻠﯿﻪ اﻋﻀﺎی اﭘﻮزﯾﺴﯿﻮن اﯾﺮاﻧﯽ و ﮐوﺮد در ﺑﺮﻟﯿﻦ، در رﺳﺘﻮران ﯾﻮﻧﺎﻧﯽ “ﻣﯿﮑﻮﻧﻮس” در اواﺧﺮ ﺳﺎل ١٩٩٢ ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺖ. ﯾﻌﻨﯽ ﭼﻬﺎر ﺳﺎل ﭘﺲ از ﭘﺎﯾﺎن ﺟﻨﮓ. اﯾﻦ رﺳﺘﻮران ﮐﻪ ﻣﺤﻞ ﺑﺮﮔﺰاری ﻧﺸﺴﺖ اﭘﻮزﯾﺴﯿﻮن ﮐوﺮد اﯾﺮاﻧﯽ ﺑﻮد ﻣﻮرد ﻫﺠﻮم دو ﺳﺘﯿﺰه ﺟﻮ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ و ﺑﻪ ﺳﻤﺖ اﻓﺮادی ﮐﻪ در آﻧﺠﺎ ﻧﺸﺴﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ و در ﺣﺎل ﺑﺤﺚ و ﮔﻔﺘﮕﻮ ﺑﻮدﻧﺪ آﺗﺶ ﮔﺸﻮدﻧﺪ. اﯾﻦ ﺗﯿﺮاﻧﺪازی ﭼﻬﺎر ﻗﺮﺑﺎﻧﯽ داﺷﺖ ﮐﻪ ﻣﻬﻤﺘﺮﯾﻦ آﻧﻬﺎ “ﺻﺎدق ﺷﺮﻓﮑﻨﺪی” دﺑﯿﺮﮐﻞ ﺣﺰب دﻣﮑﺮات ﮐوﺮدﺳﺘﺎن اﯾﺮان ﺑﻮد. از ﺧﻮﻧﺮﯾﺰی ﺑﺰرﮔﺘﺮ ﺻﺮﻓﺎ ﯾﮏ ﺗﺼﺎدف ﺟﻠﻮﮔﯿﺮی کرﺪ چون اﮐﺜﺮ اﻋﻀﺎی ﺟﻠﺴﻪ ﺗﺎرﯾﺦ را اﺷﺘﺒﺎه ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ و ﯾﮏ روز ﺑﻌﺪ وارد ﺟﻠﺴﻪ ﺷﺪﻧﺪ. ﺳﺘﯿﺰه ﺟﻮﯾﺎن، ﺷﻬﺮوﻧﺪان اﯾﺮاﻧﯽ و ﻟﺒﻨﺎﻧﯽ ﺑﻮدﻧﺪ. رﻫﺒﺮ اﯾﻦ ﺗﯿﻢ “ﻋﺒﺪاﻟﺮﺣﻤﻦ ﺑﻨﯽ ﻫﺎﺷﻤﯽ” ﺑﻮد ﮐﻪ ﺑﺮای وزارت اﻃﻼﻋﺎت و اﻣﻨﯿﺖ ﻣﻠﯽ اﯾﺮان (واواک) ﮐﺎر ﻣﯽ ﮐﺮد.
واﺿﺢ اﺳﺖ ﮐﻪ در ﻧﺤﻮه اﻧﺠﺎم اﯾﻦ ﺣﻤﻠﻪ ﯾﮏ ﻋﻨﺼﺮ ﺗﻬﺪﯾﺪ وﺟﻮد داﺷﺖ. اﯾﻦ ﺣﻤﻠﻪ در ﯾﮏ ﻧﻘﻄﻪ ﺧﻠﻮت و ﺑﺎ اﻋﺪام ﻗﺮﺑﺎﻧﯿﺎن در ﺳﮑﻮت اﻧﺠﺎم ﻧﺸﺪ. اﯾﻦ ﺣﻤﻠﻪ در ﺑﺰرﮔﺘﺮﯾﻦ ﺷﻬﺮ آﻟﻤﺎن، در ﯾﮏ ﻣﮑﺎن ﻋﻤﻮﻣﯽ و ﺑﻪ ﺷﮑﻠﯽ نمایشی اﻧﺠﺎم گشت ﮐﻪ ﺑﻪ ﯾﮏ فوق خبر در ﺳﺮاﺳﺮ ﺟﻬﺎن ﺗﺒﺪﯾﻞ ﺷﺪ. ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ، اﯾﻦ ﺣﻤﻠﻪ ﺑﺎ ﻫﺪف آﺷﮑﺎر ارﺳﺎل ﭘﯿﺎﻣﯽ روﺷﻦ ﺑﻪ ﻣﺨﺎﻟﻔﺎن ﮐوﺮد و دﯾﮕﺮ ﺻﺪاﻫﺎی ﻣﺨﺎﻟﻒ اﻧﺠﺎم ﺷﺪ که اﮔﺮ آﻧﻬﺎ ﻓﻌﺎﻟﯿﺘﯽ ﻋﻠﯿﻪ اﯾﺮان اﻧﺠﺎم دﻫﻨﺪ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﺑﻪ ﺳﺮﻧﻮﺷﺖ ﻣﺸﺎﺑﻬﯽ دﭼﺎر ﺷﻮﻧﺪ. ﻋﻨﺼﺮ ﺗﻬﺪﯾﺪ ﮐﻨﻨﺪه ﻧﺸﺎن ﻣﯽ دﻫﺪ ﮐﻪ اﯾﻦ ﯾﮏ اﻗﺪام ﺗﺮورﯾﺴﺘﯽ ﺑﻮده اﺳﺖ، ﻧﻪ ﯾﮏ ﻗﺘﻞ ﺳﺎده ﯾﺎ ﮐﺸﺘﺎر ﻫﺪﻓﻤﻨﺪ.
ﺑﺮای ﮔﺮﻓﺘﻦ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻫﺎی اﺧﯿﺮ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﻫﺎی اﯾﺮان در ﺧﺎرج از ﮐﺸﻮر، ﻣﯽ ﺗﻮان ﺑﻪ ﺣﻤﻼت اﺧﯿﺮ ﺑﻪ اﻫﺪاف ﯾﻬﻮدی و اﺳﺮاﺋﯿﻠﯽ در آذرﺑﺎﯾﺠﺎن، ﮔﺮﺟﺴﺘﺎن، ﻫﻨﺪ و ﺗﺎﯾﻠﻨﺪ ﻧﮕﺎه ﮐﺮد. اﯾﻦ ﺑﻪ وﯾﮋه ﺳﻮء ﻗﺼﺪ (ﺷﮑﺴﺖ ﺧﻮرده) ﺗﺮور ﺳﻔﯿﺮ اﺳﺮاﺋﯿﻞ در ﺑﺎﮐﻮ و ﻧﻤﺎﯾﻨﺪﮔﺎن ﻋﺎﻟﯽ رﺗﺒﻪ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﯾﻬﻮدی در اﯾﻦ ﮐﺸﻮر ﺑﻮد ﮐﻪ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﯿﻦ اﻟﻤﻠﻠﯽ را ﺑﺮاﻧﮕﯿﺨﺖ. ﺑﻪ ﮔﻔﺘﻪ وزارت اﻣﻨﯿﺖ ﻣﻠﯽ آذرﺑﺎﯾﺠﺎن، اﯾﻦ ﺣﻤﻼت ﺗﻮﺳﻂ اﻓﺮاد ﻣﺮﺗﺒﻂ، ﺳﺎزﻣﺎﻧﺪﻫﯽ و ﭘﺮداﺧتە ﺷﺪه ﺗﻮﺳﻂ ﺳﺮوﯾﺲ ﻫﺎی اﻣﻨﯿﺘﯽ اﯾﺮان تدارک دیدە ﺷﺪه بود.
دو ﻣﺎه ﭘﺲ از اﯾﻦ ﺣﺎدﺛﻪ، آذرﺑﺎﯾﺠﺎن ٢٢ ﻧﻔﺮ را ﺑﻪ اﺗﻬﺎم ﺧﯿﺎﻧﺖ و ﺟﺎﺳﻮﺳﯽ دﺳﺘﮕﯿﺮ ﮐﺮد. ﺑﺮ اﺳﺎس اﻋﻼم رﺳﻤﯽ ﻣﻘﺎﻣﺎت دوﻟﺘﯽ، اﻓﺮاد دﺳﺘﮕﯿﺮ ﺷﺪه ﺑﺎ اﻃﻼﻋﺎت ﺳﭙﺎه ﭘﺎﺳﺪاران ﻫﻤﮑﺎری ﻣﯽ ﮐﺮدﻧﺪ و در ﺗﺪارک ﺣﻤﻼت ﺗﺮورﯾﺴﺘﯽ و اﻗﺪاﻣﺎت ﺧﺮاﺑﮑﺎراﻧﻪ ﻋﻠﯿﻪ ﺣﻀﻮر آﻣﺮﯾﮑﺎ، اﺳﺮاﺋﯿﻞ و ﺳﺎﯾﺮ ﮐﺸﻮرﻫﺎی ﺧﺎرﺟﯽ در ﺑﺎﮐﻮ ﻣﺸﺎرﮐﺖ ﻣﯽ کردند. اﯾﻦ وﻗﺎﯾﻊ ﺑﻼﻓﺎﺻﻠﻪ ﺑﻪ ﺑﺤﺚ در ﻣﯿﺎن ﮐﺎرﺷﻨﺎﺳﺎن اﻣﻨﯿﺘﯽ داﻣﻦ زد. ﺗﺌﻮری ﻫﺎﯾﯽ ﻣﻄﺮح ﺷﺪ ﻣﺒﻨﯽ ﺑﺮ اﯾﻨﮑﻪ آذرﺑﺎﯾﺠﺎن در ﺣﺎل ﺗﺒﺪﯾﻞ ﺷﺪن ﺑﻪ ﻣﯿﺪان ﺟﻨﮓ ﺑﺮای ﺳﺮوﯾﺲ ﻫﺎی ﻣﺨﻔﯽ اﺳﺮاﺋﯿﻞ و اﯾﺮان و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﻣﮑﺎﻧﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺷﮑﻞ ﻧﺎﻣﺘﻘﺎرن ﻣﺒﺎرزه در آن رخ ﻣﯽ دﻫﺪ.
ﺣﻤﻠﻪ ﺑﻪ اﺗﻮﺑﻮس های ﺣﺎﻣﻞ ﮔﺮدﺷﮕﺮان اﺳﺮاﺋﯿﻠﯽ در٢٠١٢ در ﺗﻔﺮﺟﮕﺎه ﺑﻮرﮔﺎس ﺑﻠﻐﺎرﺳﺘﺎن ﻧﯿﺰ در رسانەهای ایالات متحدە و اسرائیل، بە اﯾﺮان و ﺣﺰب ﷲ نسبت دادە شد. ﺑﺎ اﯾﻦ ﺣﺎل، اﯾﻦ ادﻋﺎﻫﺎ ﻫﻨﻮز ﺑﺎ ﺷﻮاﻫﺪ ﺗﺎﯾﯿﺪ ﻧﺸﺪه اﻧﺪ.
****
ﻓﺘﻮای قتل “ﺳﻠﻤﺎن رﺷﺪی” ﻧﻮﯾﺴﻨﺪه، ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان اﻗﺪاﻣﯽ ﻋﺠﯿﺐ از ﺣﻤﺎﯾﺖ ﺑﯿﻦ اﻟﻤﻠﻠﯽ از ترور ﺗﻠﻘﯽ ﺷﻮد. اﯾﻦ ﻓﺘﻮا ﺗﻮﺳﻂ ﺧﻤﯿﻨﯽ در ﺳﺎل ١٩٨٩ در ﭘﺎﺳﺦ ﺑﻪ رﻣﺎن ﮐﻔﺮآﻣﯿﺰ ﻧﻮﯾﺴﻨﺪه آﯾﺎت ﺷﯿﻄﺎﻧﯽ اﻋﻼم ﺷﺪ و ﺑﺎ وﻋﺪه ﭘﺎداش ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻬﯽ ﺑﺮای ﻫﺮ ﮐﺴﯽ ﮐﻪ ﻣﻮﻓﻖ ﺑﻪ ﮐﺸﺘﻦ رﺷﺪی ﺷﻮد ﻫﻤﺮاه ﺑﻮد. اﯾﻦ ﻓﺘﻮا ﺗﺎ ﺑﻪ اﻣﺮوز ﻣﻌﺘﺒﺮ اﺳﺖ و رﺷﺪی ﺗﺤﺖ ﺣﻤﺎﯾﺖ ﺳﺮوﯾﺲ ﻫﺎی ﻣﺨﻔﯽ اﻧﮕﻠﯿﺲ زﻧﺪﮔﯽ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ. اﯾﻦ ﻓﺮﻣﺎن ﺑﻪ ﻧﺎﺷﺮان ﮐﺘﺎب ﻧﯿﺰ ﺗﻌﻤﯿﻢ داده ﺷﺪ و ﺗﻌﺪاد زﯾﺎدی ﺗﺮور و ﺗﻬﺪﯾﺪ ﻧﺎﺷﺮان در ﺳﺮاﺳﺮ ﺟﻬﺎن ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ.
ﮐﻤﮏ ﻫﺎی ﺑﯿﻦ اﻟﻤﻠﻠﯽ
ﮐﻤﮏ ﺑﯿﻦ اﻟﻤﻠﻠﯽ ﯾﮏ ﮐﺸﻮر در ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﻫﺎی ﺗﺮورﯾﺴﺘﯽ ﺑﻪ ﺧﻮدی ﺧﻮد ﯾﮏ ﻣﻔﻬﻮم ﻣﺸﮑﻞ ﺳﺎز اﺳﺖ. ﻣﺮز ﺑﯿﻦ ﮐﻤﮏﻫﺎی ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻠﯽ و ﺣﻤﺎﯾﺖ ﺑین اﻟﻤﻠﻠﯽ ﺑﺴﯿﺎر ﻧﺎﻣﺸﺨﺺ اﺳﺖ و ﺗﺼﻤیمﮔﯿﺮی در ﻣﻮرد اﯾﻨﮑﻪ آﯾﺎ ﺷﮑﻞ ﺧﺎﺻﯽ از ﺣﻤﺎﯾﺖ ﺑﺎﯾﺪ در ﻓﻬﺮﺳﺖ ﮐﻤک ﻫﺎ بە ترور ﯾﺎ ﺣﻤﺎیت از تروریسم ﻗﺮار ﮔﯿﺮد دﺷﻮار اﺳﺖ. ﺑﻪ ﻃﻮر ﮐﻠﯽ، ﮐمکﻫﺎی ﺑین اﻟﻤﻠﻠﯽ بە ترور، ﺑﺎﯾﺪ ﺷﺎﻣﻞ ﺣﻤﺎﯾﺖ ﮐﻤﺘﺮ ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ و ﮐﻤﺘﺮ آﺷﮑﺎر ﺑﺎﺷﺪ، ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺗﺄﯾﯿﺪ و ﺗﺤﺮﯾﮏ ﺣﻤﻼت ﺗﺮورﯾﺴﺘﯽ.
ﺑﻪ ﮔﻔﺘﻪ ﻣﺎرﺗﯿﻦ، اﯾﻦ ﺑﺎﯾﺪ ﺷﺎﻣﻞ ﮐﻤﮏ ﻏﯿﺮﻣﺴﺘﻘﯿﻢ ﺑﻪ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪه ای ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ترور می کند و اﯾﻦ ﺗﺮﺗﯿﺐ، دوﻟﺖ ﻧﺒﺎﯾﺪ ﻣﺴﺘﻘﯿﻤﺎً در ﻓﻌﺎﻟﯿﺖﻫﺎی ﺗﺮورﯾﺴﺘﯽ، ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ، ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﯾﺰی ﯾﺎ ﻣﺴوﻮﻟﯿﺖﻫﺎ ﺷﺮﮐﺖ ﮐﻨﺪ.
دوﻟﺖ ﺑﺎﯾﺪ از راه دور ﻋﻤﻞ ﮐﻨﺪ و تروریست باید از ﺣﻤﺎﯾﺖ اﯾﺪﺋﻮﻟﻮژﯾﮏ، ﺷﻌﺎری، ﻣﺎﻟﯽ و ﻣﺎدی ﺑﺮﺧﻮردار ﺑﺎﺷﺪ. در ﻣﻮرد اﯾﺮان، ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ در ﻣﻮرد ﺗﻌﺪادی از ﺳﺎزﻣﺎن ﻫﺎی ﺗﺮورﯾﺴﺘﯽ ﺻﺤﺒﺖ ﮐﻨﯿﻢ ﮐﻪ ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﻣﯿﺰان دﺧﺎﻟﺖ رژﯾﻢ، ﮔﺮاﯾﺶ اﯾﺪﺋﻮﻟﻮژﯾﮏ، ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ ﻫﺎی ﺧﺎص آﻧﻬﺎ در ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﻫﺎی ﺗﺮورﯾﺴﺘﯽ و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺣﻤﺎﯾﺖ ﮐﻢ و ﺑﯿﺶ از رژﯾﻢ را درﯾﺎﻓﺖ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ و ﺑﺎ اﻫﺪاف ﺳﯿﺎﺳﯽ ﻋﻤﻠﮕﺮاﯾﺎﻧﻪ اﯾﺮان ﺳﺎزﮔﺎری دارند.
ﻣﻮﺿﻮع آﺧﺮ ﺑﻪ ﻃﻮر ﺧﺎص ﻣﻮردی اﺳﺖ در ﻣﻮرد وﺿﻌﯿﺖ اﯾﺮان ﭘﺲ از ﻣﺮگ ﺧﻤﯿﻨﯽ، زﻣﺎﻧﯽ ﮐﻪ رژﯾﻢ ﺷﺮوع ﺑﻪ اﻋﻤﺎل ﺳﯿﺎﺳﺖ ﻋﻤﻠﮕﺮاﯾﺎﻧﻪ ﺗﺮی، ﺑﺮﺧﻼف ﻫﺪف ﺳﺎﺑﻖ و ﻣﺒﺘﻨﯽ ﺑﺮ اﯾﺪﺋﻮﻟﻮژﯾﮏ صرف ﺧﻮد ﻣﺒﻨﯽ ﺑﺮ ﺻﺪور اﻧﻘﻼب ﺑﻪ ﺧﺎرج از ﮐﺸﻮر کرد. ﺑﻪ ﻫﺮ تقدیر اما ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ اﯾﻦ واﻗﻌﯿﺖ ﻧﺸﺎن داده ﺷﻮد ﮐﻪ رژﯾﻢ در ﺣﻤﺎﯾﺖ از ﺳﺘﯿﺰه ﺟﻮﯾﺎن اﺳﻼﻣﮕﺮا در ﭼﭽﻦ ﯾﺎ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن اوﯾﻐﻮر در اﺳﺘﺎن ﺳﯿﻦ ﮐﯿﺎﻧﮓ ﺷﮑﺴﺖ ﺧﻮرده اﺳﺖ. در ﻫﺮ دوی اﯾﻦ ﻣﻮارد، ﻋﻤﻠﮕﺮاﯾﯽ ﺑﺮ اﯾﺪﺋﻮﻟﻮژی ﭘﯿﺮوز ﺷﺪ و اﯾﺮان ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﺮﻓﺖ ﺑﻪ ﺟﺎی ﺣﻤﺎﯾﺖ ﺑﺎ اﻧﮕﯿﺰه ﻣﺬﻫﺒﯽ از ﺷﻮرﺷﯿﺎن، ﺣﻔﻆ رواﺑﻂ ﺧﻮب ﺑﺎ ﻣﺘﺤﺪان اﺻﻠﯽ ﺧﻮد، روﺳﯿﻪ و ﭼﯿﻦ را ﺗﺮﺟﯿﺢ دﻫﺪ.
****
اﻗﺪاﻣﺎت ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺣﻤﺎﯾﺖ از اﯾﺮان ﺑﻪ ﺑﻬﺘﺮﯾﻦ وﺟﻪ در ﻧﻤﻮﻧﻪ اﻗﻠﯿﺖ ﺷﯿﻌﻪ در ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺧﻠﯿﺞ ﻓﺎرس ﻧﻤﻮد ﭘﯿﺪا ﻣﯽ ﮐﻨﺪ. در ﻣﻮرد ﻋﺮاق و ﺑﺤﺮﯾﻦ، ﺷﯿﻌﯿﺎن اﮐﺜﺮﯾﺖ را ﺗﺸﮑﯿﻞ ﻣﯽ دﻫﻨﺪ. ﺣﺘﯽ ﻗﺒﻞ از ﺷﺮوع ﺟﻨﮓ اﯾﺮان و ﻋﺮاق، اﯾﺮان ﺷﺮوع ﺑﻪ ﺣﻤﺎﯾﺖ از اﻋﺘﺮاﺿﺎت ﺗﻮده ای ﺑﺎ اﻟﻬﺎم از اﻧﻘﻼب اﺳﻼﻣﯽ ﮐﺮد ﺑﻪوﯾﮋه در ﺑﺤﺮﯾﻦ، ﻋﺮﺑﺴﺘﺎن ﺳﻌﻮدی و ﮐﻮﯾﺖ، اﮔﺮﭼﻪ ﺗﻈﺎﻫﺮات ﮔﺴﺘﺮده ﺿﺪ دوﻟﺘﯽ در ﻗﻄﺮ و اﻣﺎرات ﻣﺘﺤﺪه ﻋﺮﺑﯽ ﻧﯿﺰ وﺟﻮد داﺷﺖ. اﯾﻦ اﻋﺘﺮاﺿﺎت ﺗﺎ ﺣﺪ زﯾﺎدی ﺗﻮﺳﻂ ﮔﺮوه ﻫﺎی ﺗﻨﺪرو ﺷﯿﻌﻪ اﻧﺠﺎم ﺷﺪ. در ﻃﻮل ﺟﻨﮓ اﯾﺮان و ﻋﺮاق و ﺗﺎ ﺟﻨﮓ ﺧﻠﯿﺞ ﻓﺎرس، ﮔﺰارش ﻫﺎﯾﯽ ﻣﺒﻨﯽ ﺑﺮ اﻋﻤﺎل ﺧﺸﻮﻧﺖ و ﺧﺮاﺑﮑﺎری ﺑﯿﺸﺘﺮ در ﺑﺤﺮﯾﻦ و ﮐﻮﯾﺖ وﺟﻮد داﺷﺖ. اﯾﻦ ﺣﻤﻼت ﺑﻪ ﻋﻨﻮان اﻧﺘﻘﺎم اﯾﺮان از ﮐﺸﻮرﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ از ﻋﺮاق در ﺟﻨﮓ ﺣﻤﺎﯾﺖ ﮐﺮدﻧﺪ ﺗﻠﻘﯽ ﺷﺪ. اوﺿﺎع آرام ﭘﺲ از ﺟﻨﮓ در ﭘﺎﯾﺎن ﺳﺎل ١٩٩٤ زﻣﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﻗﯿﺎم ﺷﯿﻌﯿﺎن در ﺑﺤﺮﯾﻦ روی داد و دوﻟﺖ ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه ﺳﺎﯾﺮ ﮐﺸﻮرﻫﺎی ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺧﻠﯿﺞ ﻓﺎرس اﯾﻦ اﻗﺪام را ﺗﻼﺷﯽ ﺑﺮای ﮐﻮدﺗﺎی ﻣﻮرد ﺣﻤﺎﯾﺖ ﺗﻬﺮان ﺗﻠﻘﯽ ﮐﺮدﻧﺪ ﻗﻄﻊ ﺷﺪ. اﯾﻦ اﻣﺮ ﺑﺎﻋﺚ ﺷﺪ ﮐﻪ ﮐﺸﻮرﻫﺎی ﺣﺎﺷﯿﻪ ﺧﻠﯿﺞ ﻓﺎرس اﻋﺘﻤﺎد ﺧﻮد را ﺑﻪ اﯾﺮان و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ اﻗﻠﯿﺖ ﻫﺎی ﺷﯿﻌﻪ در داﺧﻞ ﻣﺮزﻫﺎی ﺧﻮد از دﺳﺖ ﺑﺪﻫﻨﺪ.
ﯾﮏ ﺳﻨﮓ آﺳﯿﺎب ﻣﻬﻢ، ﺗﻬﺎﺟﻢ ﻣﺘﻔﻘﯿﻦ ﺑﻪ ﻋﺮاق در ﺳﺎل ٢٠٠٣ ﺑﻮد ﮐﻪ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﺑﻪ اﺻﻄﻼح ﻗﯿﺎم ﻋﺮاق و ﻣﺘﻌﺎﻗﺐ آن ﺣﻤﺎﯾﺖ ﻟﻔﺎﻇﯽ، ﻣﺎدی و ﻣﺎﻟﯽ اﯾﺮان از ﮔﺮوه ﻫﺎی ﺷﯿﻌﻪ ﺷﺪ ﮐﻪ ﺑﺮﺟﺴﺘﻪ ﺗﺮﯾﻦ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪه آﻧﻬﺎ “ﻣﻘﺘﺪی ﺻﺪر” و “”ارﺗﺶ ﻣﻬﺪی” او ﺑﻮد. اﯾﻦ اﻟﻬﺎم ﺑﺨﺶ رﻫﺒﺮان ﺳﻨﯽ ﺷﺪ ﺗﺎ وﺿﻌﯿﺖ را ﺑﻪ ﻋﻨﻮان “ﻇﻬﻮر ﻫﻼل ﺷﯿﻌﯽ” ﺗﻮﺻﯿﻒ ﮐﻨﻨﺪ ﮐﻪ ﺗﻬﺪﯾﺪی ﺑﺮای ﺑﯽ ﺛﺒﺎت ﮐﺮدن ﭘﺎدﺷﺎﻫﯽ ﻫﺎی ﺧﻠﯿﺞ ﻓﺎرس اﺳﺖ.
ﺑﺤﺮﯾﻦ ﺟﺎﯾﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ اﮐﺜﺮﯾﺖ ﺷﯿﻌﻪ (٧٠٪)و اﻗﻠﯿﺖ ﺳﻨﯽ ﺣﺎﮐﻢ اﻏﻠﺐ ﺑﺎ ﻫﻢ درﮔﯿﺮ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ. ﺳﺎﮐﻨﺎن ﻣﺤﻠﯽ ﺷﯿﻌﻪ در دﻫﻪ ﻫﺎی ١٩٨٠ و ١٩٩٠ از ﻃﺮﯾﻖ ﺟﺒﻬﻪ اﺳﻼﻣﯽ ﺑﺮای آزادی ﺑﺤﺮﯾﻦ – IFLB -ﯾﮏ ﮔﺮوه ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﮐﻪ ﺗﻮﺳﻂ اﯾﺮان آﻣﻮزش دﯾﺪه و ﺗﺎﻣﯿﻦ ﻣﺎﻟﯽ ﺷﺪه ﺑﻮد تشکیل دادند ﮐﻪ ﺧﻮاﺳﺘﺎر ﻗﯿﺎم ﮐﻞ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن ﺗﺤﺖ رﻫﺒﺮی آﯾﺖ ﷲ ﺧﻤﯿﻨﯽ و اﯾﺠﺎد ﯾﮏ ﺣﮑﻮﻣﺖ اﺳﻼﻣﯽ و آزادی ﺑﺤﺮﯾﻦ بود. ﭘﺲ از ﺟﻨﮓ ﺧﻠﯿﺞ ﻓﺎرس، ﺣﺰبﷲ ﻣﺴﺘﻘﺮ در ﻟﺒﻨﺎن ﻋﻤﻠﯿﺎت ﺧﻮد را در ﺑﺤﺮﯾﻦ آﻏﺎز ﮐﺮد ﮐﻪ ﻃﺒﻖ ﮔﻔﺘﻪ ﻣﻘﺎﻣﺎت ﺑﺤﺮﯾﻨﯽ ﮔﻔﺘﻪ ﻣﯽﺷﻮد ﺑﺎ ﺣﻤﺎﯾﺖ و ﻣﺸﺎرﮐﺖ اﯾﺮان بودە است . ﺑﺎ اﯾﻦ ﺣﺎل، ﺑﺮﭼﺴﺐ زدن اﯾﻦ ﮔﺮوه ﻫﺎ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺳﺎزﻣﺎن ﻫﺎی ﺗﺮورﯾﺴﺘﯽ دﺷﻮار اﺳﺖ زﯾﺮا آﻧﻬﺎ در ﻫﯿﭻ ﮔﻮﻧﻪ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﺗﺮورﯾﺴﺘﯽ ﺷﺮﮐﺖ ﻧﺪاﺷﺘﻪ اﻧﺪ. ﺗﻨﻬﺎ ﮐﺎری ﮐﻪ آﻧﻬﺎ اﻧﺠﺎم دادﻧﺪ ﺳﺎزﻣﺎﻧﺪﻫﯽ ﺗﻈﺎﻫﺮات، ﺑﺮاﻧﮕﯿﺨﺘﻦ ﻧﺎآراﻣﯽ و ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﯾﺰی ﺑﺮای ﺳﺮﻧﮕﻮﻧﯽ رژﯾﻢ–اﻣﺎ ﻫﻤﯿﺸﻪ ﺑﺎ ﺣﻤﺎﯾﺖ اﯾﺮان- ﺑﻮد.
ﯾﮑﯽ دﯾﮕﺮ از ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻫﺎی ﻣﻬﻢ ﮐﻤﮏ ﻫﺎی ﺑﯿﻦ اﻟﻤﻠﻠﯽ اﯾﺮان، ﺣﻤﺎﯾﺖ اﯾﻦ ﮐﺸﻮر از ﺟﻨﺒﺶ ﻣﺒﺎرز ﻓﻠﺴﻄﯿﻨﯽ ﺣﻤﺎس اﺳﺖ.
اﯾﻦ ﺟﻨﺒﺶ ﺑﻪ اﻧﺪازه ﺣﺰب ﷲ ﻟﺒﻨﺎن ﺑﻪ رژﯾﻢ واﺑﺴﺘﻪ ﻧﯿﺴﺖ ﻋﻤﺪﺗﺎً ﺑﻪ دﻟﯿﻞ ﭘﯿﺸﯿﻨﻪ اﯾﺪﺋﻮﻟﻮژﯾﮏ ﻣﺘﻔﺎوت -ﺣﻤﺎس ﺳﻨﯽ -واﻗﻌﺎً ﺑﺎ رژﯾﻢ ﺷﯿﻌﻪ در اﯾﺮان ﺳﺎزﮔﺎر ﻧﯿﺴﺖ. ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ دﺧﺎﻟﺖ اﯾﺮان در ﺗﺸﮑﯿﻞ ﺟﻨﺒﺶ و ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﻫﺎی ﺗﺮورﯾﺴﺘﯽ آن وﺟﻮد ﻧﺪارد. “اﺣﻤﺪ ﯾﺎﺳﯿﻦ”، رﻫﺒﺮ ﻣﻌﻨﻮی ﺳﺎﺑﻖ ﺣﻤﺎس، ﺑﻪ ﺷﺪت ﺑﺎ ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ ﺣﻤﺎﯾﺘﯽ از ﺳﻮی اﯾﺮان ﻣﺨﺎﻟﻒ ﺑﻮد. دﻻﯾﻞ ﺗﺎ ﺣﺪی اﯾﺪﺋﻮﻟﻮژﯾﮏ ﺑﻮدند اﻣﺎ اﺣﺘﻤﺎل آﺳﯿﺐ رﺳﺎﻧﺪن ﺑﻪ ﭼﺸﻢ اﻧﺪاز ﺣﻤﺎس ﺑﺮای درﯾﺎﻓﺖ ﺣﻤﺎﯾﺖ ﻣﺎﻟﯽ در ﺧﺎرج از ﮐﺸﻮر -ﺑﻪ وﯾﮋه در اروﭘﺎ و اﯾﺎﻻت ﻣﺘﺤﺪه- و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ از ﻃﺮف ﺣﺎﻣﯿﺎن ﻋﺮب او وﺟﻮد داﺷﺖ.
ﯾﺎﺳﯿﻦ ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺑﺮای ﺑﯿﺸﺘﺮﯾﻦ ﺧﻮدﻣﺨﺘﺎری ﻣﻤﮑﻦ ﺑﺮای ﺣﻤﺎس ﺗﻼش ﮐﺮد ﮐﻪ اﮔﺮ اﯾﺮان در ﻫﻤﺎﻫﻨﮕﯽ ﯾﺎ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﻫﺎی ﺗﺮورﯾﺴﺘﯽ درﮔﯿﺮ ﺑﻮد ﺑﻪ ﺳﺨﺘﯽ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﺼﻮر ﺑﻮد، ﭼﻪ رﺳﺪ ﺑﻪ درﺧﻮاﺳﺖ ﺣﻀﻮر ﻓﯿﺰﯾﮑﯽ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪﮔﺎن ﺧﻮد در اﯾﻦ ﺳﺎزﻣﺎن.
ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﺑﯿﺸﺘﺮﯾﻦ دﺧﺎﻟﺖ اﯾﺮان ﺑﺎ ﺣﻤﺎس در ﺣﻤﺎﯾﺖ ﻫﺎی ﻟﻔﺎﻇانه بوده اﺳﺖ ﮐﻪ ﺧﻮد را ﺑﻪ ﻣﻮﺿﻊ ﺿﺪ اﺳﺮاﺋﯿﻠﯽ ﺧﻮد ﻣﺤﺪود ﻣﯽ ﮐﻨﺪ و از اﻇﻬﺎر ﻧﻈﺮ در ﻣﻮرد ﻣﺸﺨﺼﺎت ﻣﺬﻫﺒﯽ ﺣﻤﺎس و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺣﻤﺎﯾﺖ ﻣﺎﻟﯽ اﺟﺘﻨﺎب ﻣﯽ ﮐﻨﺪ. ﭘﺲ از اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت ﭘﺎرﻟﻤﺎﻧﯽ ﻓﻠﺴﻄﯿﻦ در ﺳﺎل ٢٠٠٦ زﻣﺎﻧﯽ ﮐﻪ در واﮐﻨﺶ ﺑﻪ ﭘﯿﺮوزی ﺣﻤﺎس، ﮔﺮوه ﭼﻬﺎرﺟﺎﻧﺒﻪ ﺑﻮدﺟﻪ ﺗﺸﮑﯿﻼت ﺧﻮدﮔﺮدان ﻓﻠﺴﻄﯿﻦ را ﻗﻄﻊ ﮐﺮد ﺣﻤﺎﯾﺖ ﻣﺎﻟﯽ اﯾﺮان ﺑﻪ ﺷﺪت اﻓﺰاﯾﺶ ﯾﺎﻓﺖ.
ﺑﻪ دﻟﯿﻞ اﯾﻦ ﺗﺤﺮﯾﻢ ﻣﺎﻟﯽ، اﯾﺮان ﺑﻪ ﺣﺎﻣﯽ اﺻﻠﯽ اﻗﺘﺪار و در ﻧﺘﯿﺠﻪ ﺣﺎﻣﯽ اﺻﻠﯽ ﺣﻤﺎس ﺗﺒﺪﯾﻞ ﺷﺪ. ﺑﺮای ﺳﺎل ٢٠١٠ ﺣﻤﺎس ﺑﻮدﺟﻪ ٥٤٠ ﻣﯿﻠﯿﻮن دﻻری ﺧﻮد را ﺗﺄﯾﯿﺪ ﮐﺮد در ﺣﺎﻟﯽ ﮐﻪ اﻧﺘﻈﺎر ﻣﯽ رﻓﺖ ﺣﺪاﻗﻞ ٦٠ ﻣﯿﻠﯿﻮن از ﻣﺎﻟﯿﺎت ﻫﺎ و ﻫﺰﯾﻨﻪ ﻫﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺟﻤﻊ آوری ﺷﻮد. ﻣﺎﺑﻘﯽ ﻗﺮار ﺑﻮد از اﺳﭙﺎﻧﺴﺮﻫﺎی ﺧﺎرج از ﮐﺸﻮر ﺗﻬﯿﻪ ﺷﻮد ﮐﻪ ﺑﺰرﮔﺘﺮﯾﻦ آﻧﻬﺎ اﯾﺮان ﺑﺎﺷﺪ. “ﻣﺤﻤﻮد ﻋﺒﺎس” رﺋﯿﺲ ﺗﺸﮑﯿﻼت ﺧﻮدﮔﺮدان ﻓﻠﺴﻄﯿﻦ ﮔﻔﺖ: “ﺣﻤﺎس ﺳﺎﻻﻧﻪ ٢٥٠ ﻣﯿﻠﯿﻮن دﻻر از ﺗﻬﺮان درﯾﺎﻓﺖ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ.”
ﺣﻤﺎﯾﺖ داﺧﻠﯽ
اﻧﺪﮐﯽ ﭘﺲ از اﻧﻘﻼب اﺳﻼﻣﯽ در اﯾﺮان، ﻧﻈﺎم ﺳﺮﮐﻮب ﻋﻠﯿﻪ ﺷﺨﺼﯿﺖ ﻫﺎی ﺑﺮﺟﺴﺘﻪ رژﯾﻢ ﺳﺎﺑﻖ و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﻣﻨﺘﻘﺪان رژﯾﻢ ﺟﺪﯾﺪ راه اﻧﺪازی ﺷﺪ. در دو ﺳﺎل اول ﭘﺲ از اﻧﻘﻼب، ﺻﺪﻫﺎ اﻋﺪام، ﻗﺘﻞ و ﻧﺎﭘﺪﯾﺪ ﺷﺪن ﺳﯿﺎﺳﺘﻤﺪاران ﺳﺎﺑﻖ، اﻓﺴﺮان ﻋﺎﻟﯽ ارﺗﺶ، ﻣﺄﻣﻮران ﭘﻠﯿﺲ ﻣﺨﻔﯽ ﺷﺎه و ﺗﻌﺪادی از ﻣﺨﺎﻟﻔﺎن ﻋﻘﯿﺪﺗﯽ ﯾﺎ ﺳﯿﺎﺳﯽ رژﯾﻢ اﻣﺎم ﺧﻤﯿﻨﯽ و ﺷﯿﻌﯿﺎن وﻓﺎدار اﯾﺸﺎن رخ داد. ﺳﺮﮐﻮبﻫﺎ ﺗﺎ ﺳﺎل ١٩٨١ ادامە یافت زﻣﺎﻧﯽ ﮐﻪ رژﯾﻢ اﻗﺪاﻣﺎت ﺷﺪﯾﺪی را ﻋﻠﯿﻪ ﮔﺮوهﻫﺎی ﻣﺨﺎﻟﻒ، ﺑﻪوﯾﮋه ﻣﺠﺎﻫﺪﯾﻦ ﺧﻠﻖ مرتکب شد
بر اساس ﻋﻔﻮ ﺑﯿﻦlاﻟﻤﻠﻞ ٢٦١٦ نفر از مجاهدین اﻋﺪام ﺷﺪه اﻧﺪ اﻣﺎ ﺗﻌﺪاد واﻗﻌﯽ اﺣﺘﻤﺎﻻً ﺑﺴﯿﺎر ﺑﯿﺸﺘﺮ اﺳﺖ. بە ویژە اﻋﺪام زﻧﺎن و ﺟﻮاﻧﺎن زﯾﺎد ﺑﻮد.
ﮐﻤﯿﺘﻪ ﻫﺎی اﻧﻘﻼب اﺳﻼﻣﯽ ﺑﺎ ﺗﺸﮑﯿﻞ ﯾﮏ ﺳﺎزﻣﺎن ﺗﺎ ﺣﺪی ﺧﻮدﻣﺨﺘﺎر ﺗﺄﺳﯿﺲ ﺷﺪ ﮐﻪ در اواﯾﻞ اﻧﻘﻼب اﻋﺘﺼﺎﺑﺎت و ﺗﻈﺎﻫﺮات را ﻫﻤﺎﻫﻨﮓ ﻣﯽ ﮐﺮد و ﺑﻌﺪاً ﺷﺮوع ﺑﻪ ﺳﺮﮐﻮب ﻣﺨﺎﻟﻔﺎن رژﯾﻢ ﺑﻪ روﺷﯽ ﺧﺸﻮﻧﺖ آﻣﯿﺰ ﮐﺮد. آﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه ﭘﻠﯿﺲ، ﻓﻌﺎﻻن ﺳﯿﺎﺳﯽ، ﻓﺮوﺷﻨﺪﮔﺎن ﻣﻮاد ﻣﺨﺪر و اﻓﺮادی را ﮐﻪ ﻗﻮاﻧﯿﻦ اﺳﻼﻣﯽ را زﯾﺮ ﭘﺎ ﻣﯽ ﮔﺬاﺷﺘﻨﺪ ﺗﻌﻘﯿﺐ ﮐﺮدﻧﺪ. ﮐﻤﯿﺘﻪ ﺑﻪوﯾﮋه در آﺧﺮﯾﻦ ﻧﮑتەای ﮐﻪ ﺑﻪ آن اﺷﺎره ﺷﺪ وارد ﻋﻤﻞ ﺷﺪ و بە ﻋﻨﻮان ﻧﻮﻋﯽ ﭘﻠﯿﺲ ﻣﺬﻫﺒﯽ ﻋﻤﻞ میﮐﺮد ﮐﻪ ﻣﺮاﻗﺐ ﻧﺤﻮه ﻟﺒﺎس ﭘﻮﺷﯿﺪن زﻧﺎن و ﺣﻤﻠﻪ ﺑﻪ ﻣﮑﺎنﻫﺎﯾﯽ ﺑﻮد ﮐﻪ در آن ﻣﻬﻤﺎنی ﻫﺎﯾﯽ با اﻟﮑﻞ ﺑﺮﮔﺰار ﻣﯽﺷﺪ. در ﺳﺎل ١٩٨٩ ﺗﺤﺖ ﺗﺄﺛﯿﺮ اﮐﺒﺮ ﻫﺎﺷﻤﯽ رﻓﺴﻨﺠﺎﻧﯽ ﭼﻬﺎرﻣﯿﻦ رﺋﯿﺲ ﺟﻤﻬﻮر اﯾﺮان و ﻣﺠﻠﺲ، اﯾﻦ ﮐﻤﯿﺘﻪﻫﺎی اﻧﻘﻼﺑﯽ ﺑﻪ ﻧﯿﺮوی ﻧﯿﺮوﻫﺎی اﻧﺘﻈﺎﻣﯽ ﺗﺒﺪﯾﻞ ﺷﺪﻧﺪ.
اﯾﻨﻬﺎ ﺑﻪ ﻃﻮر رﺳﻤﯽ ﺗﻮﺳﻂ وزارت ﮐﺸﻮر ﺳﺎزﻣﺎﻧﺪﻫﯽ ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ اﻣﺎ در واﻗﻊ ﺗﺤﺖ ﺻﻼﺣﯿﺖ ﺳﭙﺎه ﭘﺎﺳﺪاران ﺑﻮدﻧﺪ و در ﺳﻄﺢ ﻣﻠﯽ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﻣﯽ ﮐﺮدﻧﺪ و در مبارزە با ﺗﺠﺎرت ﻣﻮاد ﻣﺨﺪر، ﮔﺸﺖ ﻣﺮزی و اﻗﺪاﻣﺎت اﻣﻨﯿﺘﯽ در ﺗﻈﺎﻫﺮات و ﻗﯿﺎم ﻫﺎ ﺗﺨﺼﺺ داﺷﺘﻨﺪ. ﻧﯿﺮوﻫﺎی اﻧﺘﻈﺎﻣﯽ در ﺟﺮﯾﺎن ﻗﯿﺎم داﻧﺸﺠﻮﯾﯽ ﺳﺎل ١٩٩٩ ﻣﻮرد اﻧﺘﻘﺎد ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ ﺟﺎﯾﯽ ﮐﻪ آﻧﻬﺎ ﯾﺎ در ﺳﺮﮐﻮب ﺗﻈﺎﻫﺮات ﺷﺮﮐﺖ ﮐﺮدﻧﺪ و ﯾﺎ ﺑﺎ ﺣﻤﻠﻪ ﮔﺮوه ﻣﺤﺎﻓﻈﻪ ﮐﺎر رادﯾﮑﺎل اﻧﺼﺎر ﺣﺰب ﷲ ﺑﻪ ﺗﻈﺎﻫﺮﮐﻨﻨﺪﮔﺎن ﻏﯿﺮﻓﻌﺎل ﺷﺪﻧﺪ. ﺗﻤﺮﮐﺰ این ﮔﺮوه اکنون ﺑﺮ ﺣﻔﻆ ﻣﻮازﯾﻦ اﺧﻼق اﺳﻼﻣﯽ در ﺟﺎﻣﻌﻪ و ﺳﺮﮐﻮب ﻣﺨﺎﻟﻔﺎن و ﻣﻘﺎوﻣﺖ در ﺑﺮاﺑﺮ رژﯾﻢ اﺳﺖ.
در ﻣﻮﺿﻮع ﺣﻤﺎﯾﺖ داﺧﻠﯽ ﺑﺎ تمرکز بر ﺑﺴﯿﺞ، این تشکیلات، ﯾﮏ ﺳﺎزﻣﺎن ﺷﺒﻪ ﻧﻈﺎﻣﯽ داوﻃﻠﺒﺎﻧﻪ است ﮐﻪ وﻇﺎﯾﻒ ﻧﻈﺎﻣﯽ را در ﻃﻮل ﺟﻨﮓ اﯾﺮان و ﻋﺮاق اﻧﺠﺎم ﻣﯽ داد اﻣﺎ از اﺑﺘﺪای دﻫﻪ ١٩٩٠ در ﻣﺴﺎﺋﻞ اﻣﻨﯿﺘﯽ داﺧﻠﯽ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺳﺮﮐﻮب ﻧﺎآراﻣﯽ ﻫﺎ و ﻧﻈﺎرت ﺑﺮ اﺳﻼم ﺗﺨﺼﺺ پیدا کرد و ﻣﺸﮑﻞ ﺳﺎز ﺷد. ﻣﻌﯿﺎرﻫﺎی اﺧﻼﻗﯽ در ﺟﺎﻣﻌﻪ در ﺻﻮرت وﻗﻮع ﺟﻨﮓ، اینگونە است کە اﻋﻀﺎ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ذﺧﯿﺮه ﺳﭙﺎه ﭘﺎﺳﺪاران، ﮐﻪ ﺳﺎزﻣﺎن را ﻧﯿﺰ ﮐﻨﺘﺮل ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ، ﺧﺪﻣﺖ ﮐﻨﻨﺪ. ﺗﻌﺪاد ﻣﺒﺎرزان ﺑﺴﯿﺠﯽ ﺑﯿﻦ ١٠٠٠٠٠ ﺗﺎ ٣٠٠٠٠٠ ﻧﻔﺮ از اﻋﻀﺎی ﻓﻌﺎل ﺗﺨﻤﯿﻦ زده ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ. ﺑﺎ اﯾﻦ ﺣﺎل، ﻇﺮﻓﯿﺖ سازمانی ﺑﺴﯿﺞ ﺑﻪ ﺣﺪاﻗﻞ ﯾﮏ ﻣﯿﻠﯿﻮن ﻧﻔﺮ ﻣﯽ رﺳﺪ و ﻣﺪام در ﺣﺎل اﻓﺰاﯾﺶ اﺳﺖ.
ﺑﺎ اﯾﻦ ﺣﺎل، اﻧﮕﯿﺰه اﻓﺮاد ﺑﺮای ﭘﯿﻮﺳﺘﻦ ﺑﻪ ﺳﺎزﻣﺎن ﺻﺮﻓﺎً اﯾﺪﺋﻮﻟﻮژﯾﮏ ﻧﯿﺴﺖ. ﺑﺮﺧﯽ از اﻋﻀﺎ از اﯾﻦ واﻗﻌﯿﺖ اﺳﺘﻘﺒﺎل ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ﮐﻪ ﻧﯿﺎزی ﺑﻪ ورود ﺑﻪ ﺧﺪﻣﺖ ﺳﺮﺑﺎزی اﺟﺒﺎری ﻧﺪارﻧﺪ، و ﺑﺮﺧﯽ دﯾﮕﺮ ﭼﺸﻢ اﻧﺪاز ﺳﻮد اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ و اﻗﺘﺼﺎدی را ﻣﯽ ﺑﯿﻨﻨﺪ. ﻋﻼوه ﺑﺮ اﯾﻦ واﻗﻌﯿﺖ ﮐﻪ اﻋﻀﺎی ﺳﺎزﻣﺎن،پاداش های ﻣﺎﻟﯽ را ﻣﯽ ﭘﺬﯾﺮﻧﺪ که اﯾﻦ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺣﻘﻮق ﺗﻌﺮﯾﻒ ﻧﻤﯽ ﺷﻮد.( ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ درﯾﺎﻓﺖ ﺗﺤﺼﯿﻼت داﻧﺸﮕﺎﻫﯽ، درﯾﺎﻓﺖ وام از باﻧﮏ ﻫﺎ ﯾﺎ اﺳﺘﺨﺪام در ﺑﺨﺶ دوﻟﺘﯽ آﺳﺎن ﺗﺮ اﺳﺖ).
در داﻧﺸﮕﺎهﻫﺎ، اﻋﻀﺎ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﯾﮏ ارﮔﺎن ﮐﻨﺘﺮل ﮔﺴﺘﺮده رژﯾﻢ در ﺑﯿﻦ ﻣﻌﻠﻤﺎن و داﻧﺸﺠﻮﯾﺎن اﺳﺘﻔﺎده میﺷﻮﻧﺪ.
اﯾﻦ اﻣﺮ در دوره رﯾﺎﺳﺖ ﺟﻤﻬﻮری ﻣﺤﻤﻮد اﺣﻤﺪی ﻧﮋاد از ﺳﺎل ٢٠٠٥ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﻣﺸﻬﻮد ﺑﻮد زﻣﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﭘﺎﮐﺴﺎزی ﻫﺎی ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻬﯽ در داﻧﺸﮕﺎه ﻫﺎ ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺖ و ﭘﺴﺖ ﻫﺎی ﺧﺎﻟﯽ ﺑﺎ اﻋﻀﺎی ﺳﺎزﻣﺎن ﭘﺮ ﺷﺪ. ﺳﭙﺲ اﯾﻦ مدرسان وﻓﺎدار، ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ را ﺗﺸﮑﯿﻞ دادﻧﺪ ﮐﻪ ﻗﺮار ﺑﻮد ﻧﻔﻮذ اﻋﻀﺎی ﺧﻮد را ﺑﺮ ﺳﺎﯾﺮ داﻧﺸﮕﺎﻫﯿﺎن و ﺗﺪرﯾﺲ آﻧﻬﺎ اﻋﻤﺎل ﮐﻨﺪ. ﮔﻔﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد ﮐﻪ اﻧﺠﻤﻦ استادان ﮐﻪ ﺑﻪ اﯾﻦ ﺗﺮﺗﯿﺐ ﺗﺸﮑﯿﻞ ﺷﺪه اﺳﺖ ﺑﯿﺶ از ١٥٠٠٠ ﻋﻀﻮ دارد ﮐﻪ ﺣﺪود ﯾﮏ ﭼﻬﺎرم ﮐﻞ مدرسان داﻧﺸﮕﺎه را ﺷﺎﻣﻞ ﻣﯽ ﺷﻮد. ﺑﺎ اﯾﻦ ﺣﺎل، ﺳﺎزﻣﺎن ﺑﺴﯿﺞ داﻧﺶ آﻣﻮزی ﻧﯿﺰ وﺟﻮد دارد ﮐﻪ ﺑﻪ ﺷﻤﺎره ﺗﻘﺮﯾﺒﯽ. ٦٥٠٠٠٠ ﻋﻀﻮ در ٧٠٠ ﻣﻮﺳﺴﻪ آﻣﻮزشی اﯾﺮان هستند. اﯾﻦ ﺳﺎزﻣﺎن روﯾﺎروﯾﯽ ﻫﻤﺎﻫﻨﮓ ﺑﺎ ﻓﻌﺎﻻن اﺻﻼح ﻃﻠﺐ را ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﯾﺰی ﻣﯽ ﮐﻨﺪ، ﺑﺎ ﻫﺪف ارﺗﻘﺎی ﻣﻌﯿﺎرﻫﺎی اﺧﻼﻗﯽ و ﺳﯿﺎﺳﯽ در ﻧﻬﺎدﻫﺎی ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ، ﺑﺮ ﻣﻘﺎﻣﺎت ﻣﺪارس اﻋﻤﺎل ﻧﻔﻮذ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ و ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﯾﮏ ﻧﻬﺎد ﻫﻤﺎﻫﻨﮓ ﮐﻨﻨﺪه در ﻣﻮرد ﺑﺴﯿﺞ ﻋﻤﻞ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ.
اﯾﻦ ﮐﺎرﮐﺮدﻫﺎ ﺑﻪ وﯾﮋه در ﺳﺎل ٢٠٠٩ و ﭘﺲ از اﻧﺘﺨﺎب ﻣﺠﺪد ﻣﺤﻤﻮد اﺣﻤﺪی ﻧﮋاد ﻋﻤﻠﯽ ﺷﺪ. ﺟﻮاﻧﺎﻧﯽ ﮐﻪ در اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت، اﺣﺴﺎس ﺗﻘﻠﺐ ﮐﺮدﻧﺪ، رادﯾﮑﺎل ﺷﺪﻧﺪ و داﻧﺸﮕﺎه ﻫﺎ ﺑﻪ ﻣﺮاﮐﺰ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺗﺒﺪﯾﻞ ﺷﺪﻧﺪ. ﺳﭙﺲ از اﻋﻀﺎی ﺳﺎزﻣﺎ ﻫﺎی ﺑﺴﯿﺞ ﺑﺮای ﻓﺮوﻧﺸﺎﻧﺪن ﻧﺎآراﻣﯽﻫﺎ و از ﺑﯿﻦ ﺑﺮدن رﻫﺒﺮان ﻣﻘﺎوﻣﺖ و ﺣﺎﻣﯿﺎن آﻧﻬﺎ ﮐﻪ ﺑﺴﯿﺎری از آﻧﻬﺎ دﺳﺘﮕﯿﺮ، ﺿﺮب و ﺷﺘﻢ، ﺷﮑﻨﺠﻪ و ﯾﺎ ﮐﻼ ﻧﺎﭘﺪﯾﺪ ﺷﺪﻧﺪ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪ.
اﻣﺘﯿﺎزاﺗﯽ ﮐﻪ اﻋﻀﺎی ﺳﺎزﻣﺎن درﯾﺎﻓﺖ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ -کە ﺑﺮای اﮐﺜﺮ ﺟﻤﻌﯿﺖ ﮐﺎﻣﻼً ﻏﯿﺮﻗﺎﺑﻞ دﺳﺘﺮﺳﯽ اﺳﺖ -ﺑﺮای آﻧﻬﺎ ﻣﺤﺮﮐﯽ ﺑﺰرﮔﺘﺮ از ﻧﺰدﯾﮑﯽ ﻣﺬﻫﺒﯽ ﯾﺎ اﯾﺪﺋﻮﻟﻮژﯾﮏ ﺑﻪ رژﯾﻢ ﯾﺎ اﻫﺪاف ﺳﺎزﻣﺎن اﺳﺖ. در ﺳﺎلﻫﺎی اﺧﯿﺮ ﺑﺎ ورود اﻋﻀﺎ ﺑﻪ ﺧﺪﻣﺎت ﮐﺸﻮری و ﺳﭙﺎه ﭘﺎﺳﺪاران، اﯾﻦ اﻓﺮاد ﺷﺮوع ﺑﻪ ﺗﺼﺪی ﭘستﻫﺎی ﮐﻠﯿﺪی در ﺻﻨﺎﯾﻊ و ﺑﻨﯿﺎدﻫﺎی دوﻟﺘﯽ ﮐﺮده اﻧﺪ. داﺷﺘﻦ اﯾﻦ ﺳﻤﺖ ﻫﺎ دارای ﻣﺰاﯾﺎی زﯾﺎدی از ﺟﻤﻠﻪ ﺗﺤﺼﯿﻼت داﻧﺸﮕﺎﻫﯽ و دستاوردهای ﻣﺎﻟﯽ اﺳﺖ. از آﻧﺠﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖﻫﺎی اﯾﻦ اﻓﺮاد ﻣﺴﺘﻘﯿﻤﺎ ﺗﻮﺳﻂ ﺳﭙﺎه ﭘﺎﺳﺪاران ﮐﻨﺘﺮل و ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ میﺷﻮد ﺑﻪ ﺳﺨﺘﯽ می توان اﯾﻦ ﺳﺎزﻣﺎن را ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﯾﮏ ﮔﺮوه مستقل ﺻﺮف ﯾﺎ ﯾﮏ ﺟﻨﺒﺶ ﺗﻨﺪروﻫﺎی ﻃﺮﻓﺪار دوﻟﺖ ﺗﻠﻘﯽ ﮐﺮد.
ﻧﻮﯾﺴﻨﺪه اﯾﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﻣﻌﺘﻘﺪ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻪ دﻧﺒﺎل اﯾﻦ اﺳﺘﺪﻻل ﻫﺎ، ﺳﺎزﻣﺎن ﻧﻤﻮﻧﻪ ای از ﺣﻤﺎﯾﺖ داﺧﻠﯽ ﺑﻪ ﺟﺎی ﮐﻤﮏ ﻫﺎی داﺧﻠﯽ ﺗﺮورﯾﺴﻢ اﺳﺖ، ﺣﺘﯽ اﮔﺮ ﻣﺮز ﺑﯿﻦ اﯾﻦ دو -در اﯾﻦ ﻣﻮرد -ﻧﺴﺒﺘﺎً ﻧﺎﻣﺸﺨﺺ و ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻐﯿﯿﺮ باشد. ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﻻزم اﺳﺖ ﺑﯿﻦ ﺑﺴﯿﺞ رسمی –ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ داوﻃﻠﺒﺎﻧﻪ ﺑﺎ اﻫﺪاف ﻋﻘﯿﺪﺗﯽ و ﻣﺬﻫﺒﯽ
ﻣﺸﺘﺮک ﻣﻨﺎﺳﺐ در ﻓﻬﺮﺳﺖ ﮐﻤﮏ ﻫﺎی داﺧﻠﯽ–و ﺑﺴﯿﺞ ﻋمومی –ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ ﮐﻪ از ﻧﻈﺮ ﻣﺎﻟﯽ، ﺷﺨﺼﯽ و ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ اﺳﺖ، ﺗﻤﺎﯾﺰ ﻗﺎﺋﻞ ﺷﺪ. بسیج ﻣﺮﺗﺒﻂ و واﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﺳﭙﺎه ﭘﺎﺳﺪاران ﺑﺎ وﻇﯿﻔﻪ اﺳﺘﻔﺎده از اﻗﺪاﻣﺎت ﺳﺮﮐﻮﺑﮕﺮاﻧﻪ ﻋﻠﯿﻪ دﺷﻤﻨﺎن ﻧﻈﺎم، اﻋﻀﺎی آن در واﻗﻊ ﺣﺮﻓﻪ ای ﻫﺴﺘﻨﺪ، ﺣﺘﯽ اﮔﺮ رانت های آﻧﻬﺎ ﺻﺮﻓﺎً ﻣﺎﻟﯽ ﻧﺒﺎﺷﺪ. ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺗﻮﺻﯿﻒ اﺧﯿﺮ، ﻃﺒﻖ درک “ﻣﺎرﺗﯿﻦ” از اﯾﻦ اﺻﻄﻼح، ﺳﺎزﻣﺎن ﺑﺎﯾﺪ ﺗﺤﺖ ﻋﻨﻮان “ﺣﻤﺎﯾﺖ داﺧﻠﯽ” ﻓﻬﺮﺳﺖ ﺷﻮد.
ﮐﻤﮏ ﻫﺎی داﺧﻠﯽ
اﮔﺮ ﺑﺴﯿﺞ –ﺑﻪﻋﻨﻮان ﺑﺮﺟﺴﺘﻪﺗﺮﯾﻦ ﮔﺮوه ﺷﺒﻪﻧﻈﺎﻣﯽ اﯾﺮان –در ﺑﺨﺶ ﺣﻤﺎﯾﺖﻫﺎی داﺧﻠﯽ دﺳﺘﻪﺑﻨﺪی ﻣﯽﺷﺪ، ﺷﺎﯾﺪ ﻣﻬﻢﺗﺮﯾﻦ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪه داﺧﻠﯽ، ﺳﺎزﻣﺎن موسوم  ﺑﻪ اﻧﺼﺎر ﺣﺰبﷲ ﺑﺎﺷﺪ. اﯾﻦ ﮔﺮوه ﺑﯿﺪار اﺳﻼﻣﮕﺮا ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﻫﺎی ﺧﻮد را ﺑﺮ ﺗﺤﻤﯿﻞ ﻣﻌﯿﺎرﻫﺎی اﺧﻼﻗﯽ اﺳﻼﻣﯽ ﺑﺮ ﺷﻬﺮوﻧﺪان و ﺳﺮﮐﻮب ﻣﺨﺎﻟﻔﺎن ﻋﻠﯿﻪ رژﯾﻢ و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ اﻋﺘﺮاض ﻣﺘﻤﺮﮐﺰ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ. اﻧﺼﺎر ﺣﺰب ﷲ ﻣﺘﺸﮑﻞ از اﻋﻀﺎی ﺳﺎﺑﻖ ﺳﭙﺎه ﭘﺎﺳﺪاران، ﺑﺴﯿﺞ و ﺟﺎﻧﺒﺎزان ﺟﻨﮓ اﯾﺮان و ﻋﺮاق اﺳﺖ. اﮔﺮ ﭼﻪ اﻧﺼﺎر ﺣﺰب ﷲ و ﺳﭙﺎه ﭘﺎﺳﺪاران دارای ﭘﯿﺸﯿﻨﻪ اﯾﺪﺋﻮﻟﻮژﯾﮏ ﯾﮑﺴﺎﻧﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ اوﻟﯽ ﺑﻪ ﻫﯿﭻ وﺟﻪ ﺗﻮﺳﻂ دوﻣﯽ ﮐﻨﺘﺮل ﻧﻤﯽ ﺷﻮد. اﻋﻀﺎی ﮔﺮوه ﺑﻪ ﻫﯿﭻ ﮐﺪ رﻓﺘﺎری ﭘﺎﯾﺒﻨﺪ ﻧﯿﺴﺘﻨﺪ و ﻣﻌﻤﻮﻻً اﻋﻤﺎل ﺧﺸﻮﻧﺖ آﻣﯿﺰ ﺧﻮدﺟﻮش را ﻋﻠﯿﻪ ﻫﻤﻪ دﺷﻤﻨﺎن رژﯾﻢ و ارزش ﻫﺎی آن اﻧﺠﺎم ﻣﯽ دﻫﻨﺪ. ﻗﺮﺑﺎﻧﯿﺎن اﯾﻦ ﮔﺮوهﻫﺎ، روزﻧﺎﻣﻪﻧﮕﺎران، ﭼﻬﺮهﻫﺎی ﻣﺬﻫﺒﯽ، ﻫﻨﺮﻣﻨﺪان، ﻓﻌﺎﻻن ﺳﯿﺎﺳﯽ و ﻏﯿﺮه ﻫﺴﺘﻨﺪ. ﯾﮕﺎن ﻫﺎی اﻧﺼﺎر ﺣﺰب ﷲ در ﺳﺮاﺳﺮ ﮐﺸﻮر اﯾﺠﺎد ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ و ﺳﺎﺧﺘﺎر ﺳﻠﺴﻠﻪ ﻣﺮاﺗﺒﯽ آﻧﻬﺎ ﻧﻪ ﺳﻔﺖ و ﺳﺨﺖ اﺳﺖ و ﻧﻪ ﭘﯿﭽﯿﺪه. در زﻣﺎن ﻫﺎی اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت، اﯾﻦ ﮔﺮوه ﻫﺎ ﻣﮑﺮراً ﺑﻪ ﺗﺠﻤﻌﺎت ﺳﯿﺎﺳﯽ ﻃﺮﻓﺪار اﺻﻼح ﻃﻠﺒﺎن ﺣﻤﻠﻪ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ، دﻓﺎﺗﺮ ﺳﯿﺎﺳﺘﻤﺪاران ﻃﺮﻓﺪار اﺻﻼح ﻃﻠﺐ را ﺗﺨﺮﯾﺐ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ و ﻫﺮﮐﺴﯽ را ﮐﻪ ﻣﺸﮑﻞ دار ﻣﯽ داﻧﻨﺪ ﻣﻮرد آزار و اذﯾﺖ و ﺗﻬﺪﯾﺪ ﻓﯿﺰﯾﮑﯽ ﻗﺮار ﻣﯽ دﻫﻨﺪ. در ﺳﺎل٢٠٠٣ اﻋﻀﺎی ﺟﻨﺒﺶ وارد ﺧﻮاﺑﮕﺎه ﻫﺎی داﻧﺸﺠﻮﯾﯽ در ﺗﻬﺮان ﺷﺪﻧﺪ، اﻣﻮال را ﺗﺨﺮﯾﺐ ﮐﺮدﻧﺪ و ﺑﯿﺶ از ٥٠ داﻧﺸﺠﻮ را زﺧﻤﯽ ﮐﺮدﻧﺪ.
ﺑﺎ وﺟﻮد اﯾﻨﮑﻪ ﻣﺴوﻮﻟﯿﻦ، ﺣﻤﻼت ﻧﻬﻀﺖ ﺑﻪ دﺷﻤﻨﺎن ﻧﻈﺎم را ﺗﺤﻤﻞ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ و ﮔﺎه ﺗﺎ آﻧﺠﺎ ﭘﯿﺶ ﻣﯽ روﻧﺪ ﮐﻪ از آﻧﻬﺎ ﺣﻤﺎﯾﺖ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ اﻣﺎ ﻣﻮاﻗﻌﯽ وﺟﻮد دارد ﮐﻪ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﻫﺎی اﻧﺼﺎر ﺣﺰب ﷲ از ﻧﻈﺮ رژﯾﻢ ﻣﺸﮑﻞ ﺳﺎز و ﯾﺎ ﺣﺘﯽ ﻏﯿﺮ ﺳﺎزﻧﺪه ﺗﻠﻘﯽ ﻣﯽ ﺷﻮد؛ ﻓﺮاﺗﺮ از ﻣﯿﺰان ﺳﺮﮐﻮبی ﮐﻪ ﺗﻮﺳﻂ دوﻟﺖ ﺗﺤﻤﻞ ﻣﯽ ﺷﻮد.
ﯾﮑﯽ از ﺑﺎرزﺗﺮﯾﻦ ﻣﺼﺎدﯾﻖ اﯾﻦ درﮔﯿﺮی، ﺑﯿﻦ ﮔﺮوهﻫﺎی بسیج و ﻧﯿﺮوﻫﺎی اﻧﺘﻈﺎﻣﯽ، در ﻣﺸﻬﺪ در ﺳﺎل٢٠٠٣ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ دﺳﺘﮕﯿﺮی رﻫﺒﺮ ﻣﺤﻠﯽ اﻧﺼﺎر
ﺣﺰب ﷲ و ﺳﻪ ﻣﻘﺎم ﻋﺎلیرﺗﺒﻪ دﯾﮕﺮ شد. ادﻋﺎ ﻣﯽ شوﺪ ﮐﻪ اﯾﻦ ﻧﻘﻄﻪ اوج ﺗﻨﺶ ﺑﯿﻦ ﺳﭙﺎه ﭘﺎﺳﺪاران و ﮔﺮوه ﻫﺎی ﺷﺒﻪ ﻧﻈﺎﻣﯽ وفادار ﺑﻮد. ﺷﺒﻪﻧﻈﺎﻣﯽﻫﺎ ﺗﻬﺪﯾﺪی ﺑﺮای ﺟﺎهﻃﻠﺒ ﯽﻫﺎی ﺳﯿﺎﺳﯽ ﻣﺤﻤﺪﺑﺎﻗﺮ ﻗﺎﻟﯿﺒﺎف ﺑﻮدﻧﺪ ﮐﻪ دﺳﺘﻮر آرامﺳﺎزی آﻧﻬﺎ را ﻧﯿﺰ ﺻﺎدر ﮐﺮد. اﯾﻦ اﻣﺮ به او ﺗﺎ ﺣﺪی ﻣﺤﺒﻮﺑﯿﺖ ﻧﺰد ﺳﺎﮐﻨﺎن بخشید ﮐﻪ ﺑﻌﺪاً در ﺳﺎل ٢٠٠٥ از آن ﺑﺮای ﻧﺎﻣﺰدی رﯾﺎﺳﺖ ﺟﻤﻬﻮری اﺳﺘﻔﺎده ﮐﺮد. وی ﭘﺲ از ﺷﮑﺴﺖ در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻣﺤﻤﻮد اﺣﻤﺪی ﻧﮋاد، ﺳﻤﺖ ﺷﻬﺮداری ﺗﻬﺮان را ﺑﺮ ﻋﻬﺪه ﮔﺮﻓﺖ.
ﺷﺪت و ﺑﻪ ﻫﻢ ﭘﯿﻮﺳﺘﮕﯽ اﺷﮑﺎل ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺗﺮورﯾﺴﻢ دوﻟﺘﯽ ایران
ﺑﻪ دﻟﯿﻞ در دﺳﺘﺮس ﻧﺒﻮدن ﯾﺎ ﻧﺎﻗﺺ ﺑﻮدن داده ﻫﺎی ﺧﺎم، ﺗﻌﯿﯿﻦ ﺷﺪت اﺷﮑﺎل ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺗﺮورﯾﺴﻢ دوﻟﺘﯽ اﯾﺮان از ﻃﺮﯾﻖ روشﻫﺎی ﮐﻤﯽ دﺷﻮار اﺳﺖ. ﻣﺤﻘﻖ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻫﻤﺰﻣﺎن ﺑﺎ ﺗﻌﺪادی از ﻣﻮاﻧﻊ ﻋﻤﺪه روﺑﺮو ﻣﯽ ﺷﻮد.
اول از ﻫﻤﻪ، ﻫﯿﭻ ﭘﺎﯾﮕﺎه اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ ﮐﺎﻣﻞ و ﻗﺎﺑﻞ اﻋﺘﻤﺎدی وﺟﻮد ﻧﺪارد ﮐﻪ ﺳﺎﺑﻘﻪ ﻃﻮﻻﻧﯽ ﻣﺪت اﻗﺪاﻣﺎت ﺗﺮورﯾﺴﺘﯽ اﯾﺮان را ﺑﺮ اﺳﺎس روﺷﯽ از ﭘﯿﺶ ﺗﻌﺮﯾﻒ ﺷﺪه اراﺋﻪ دﻫﺪ، روﺷﯽ ﮐﻪ ﺑﺘﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺒﻨﺎﯾﯽ ﺑﺮای ﺗﺤﻘﯿﻖ، ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﮐﻤﯽ ﺳﺎزی ﺗﺮورﯾﺴﻢ اﯾﺮان ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﮔﯿﺮد. اﯾﻦ ﻋﻤﺪﺗﺎً ﺑﻪ اﯾﻦ دﻟﯿﻞ اﺳﺖ ﮐﻪ ﭘﺎﯾﮕﺎهﻫﺎی اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ ﭘﯿﭽﯿﺪه ﻣﻮﺟﻮد -ﻣﺎﻧﻨﺪ ﭘﺎﯾﮕﺎه دادهﻫﺎی ﺟﻬﺎﻧﯽ ﺗﺮورﯾﺴﻢ- ﮐﻪ ﺗﻮﺳﻂ داﻧﺸﮕﺎه مرﯾﻠﻨﺪ ﻣﯿﺰﺑﺎﻧﯽ میﺷﻮد ﯾﺎ ﭘﺎﯾﮕﺎه دادهﻫﺎی ﺣﻮادث ﺗﺮورﯾﺴﺘﯽ در ﺳﺮاﺳﺮ ﺟﻬﺎن اﯾﺠﺎد ﺷﺪه ﺗﻮﺳﻂ ﺷﺮﮐﺖ “RAND”- ﻫﺮ اﻗﺪام ﺗﺮورﯾﺴﺘﯽ را در ﯾﮏ ﺳﻄﺢ ﺛﺒﺖ میﮐﻨﻨﺪ اما ﻓﻘﻂ ﻣﺮﺗﮑﺐ ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ را ذﮐﺮ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ و به ﻫﯿﭻ ﺷﺨﺺ ﺛﺎﻟﺜﯽ اشاره نمی شود.
ﺑﻪ ﻋﺒﺎرت دﯾﮕﺮ، اﯾﻦ ﭘﺎﯾﮕﺎهﻫﺎی اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﺣﻤﻼﺗﯽ را ﮐﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﺣﺰب ﷲ ﻣﺴﺘﻘﺮ در ﻟﺒﻨﺎن اﻧﺠﺎم میﺷﻮد ﺛﺒﺖ ﮐﻨﻨﺪ، اﻣﺎ از اﯾﺮان ﺑﻪﻋﻨﻮان ﻧﯿﺮوی ﺳﺎزﻣﺎن دﻫﻨﺪه ﯾﺎد ﻧﮑﻨﻨﺪ. ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ، اﮔﺮ در ﭼﻨﯿﻦ ﭘﺎﯾﮕﺎه داده ای ﺟﺴﺘﺠﻮ ﮐﻨﯿﻢ و “اﯾﺮان” را ﺑ ﻪﻋﻨﻮان ﻣﺒﺘﮑﺮ ﺣﻤﻼت ﺟﺴﺘﺠﻮ ﮐﻨﯿﻢ، ﻓﻘﻂ ﻓﻬﺮﺳﺘﯽ از ﺣﻤﻼت اﻧﺠﺎم ﺷﺪه ﻋﻠﯿﻪ اﯾﺮان و ﻗﻠﻤﺮو آن را ﺧﻮاﻫﯿﻢ ﯾﺎﻓﺖ نه ﺣﻤﻼﺗﯽ ﮐﻪ اﯾﺮان ﻣﺴوﻮل آن اﺳﺖ.
ﻋﻼوه ﺑﺮ اﯾﻦ، ﭘﺎﯾﮕﺎه ﻫﺎی اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ ﻓﻮق ﻓﻘﻂ درباره ﮔﺮوه ﻫﺎی ﺗﺮورﯾﺴﺘﯽ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه ﮐﺎر ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ، ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﻫﯿﭻ ﮔﻮﻧﻪ ﺗﺮور ﺧﻮد ﺑﻪ ﺧﻮد، ﻗﺘﻞ ﻣﺨﺎﻟﻔﺎن رژﯾﻢ اﯾﺮان در ﺗﺒﻌﯿﺪ، اﻗﺪاﻣﺎت اﻧﺠﺎم ﺷﺪه ﺗﻮﺳﻂ ﺳﭙﺎه ﭘﺎﺳﺪاران ﮐﻪ در ﻓﻬﺮﺳﺖ ﺳﺎزﻣﺎن ﻫﺎی ﺗﺮورﯾﺴﺘﯽ قرار دارد در اﯾﻦ ﭘﺎﯾﮕﺎه ﻫﺎ ذﮐﺮ ﻧﺸﺪه اﺳﺖ و وﺟﻮد ﻧﺪارد.
ﻣﺸﮑﻞ اﺻﻠﯽ اﺳﺘﻔﺎده از اﯾﻦ ﭘﺎﯾﮕﺎهﻫﺎی اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ، ﻋﺪم وﺟﻮد روشﺷﻨﺎﺳﯽ در اﻧﺘﺨﺎب اﻗﺪاﻣﺎت ﺧﺎص، ﺑﺮﭼﺴپﮔﺬاری آﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺗﺮورﯾﺴﻢ اﯾﺮاﻧﯽ و ﻧﯿﺰ ﺣﺬف ﺑﺮﺧﯽ از ﻓﻌﺎﻟیتﻫﺎی ﺗﺮورﯾﺴﺘﯽ دﯾﮕﺮ اﺳﺖ. ﺣﺘﯽ ﺑﺎ ﻧﮕﺎﻫﯽ ﺳﻄﺤﯽ ﺑﻪ دو ﭘﺎﯾﮕﺎه داده، یعنی “ﭘﺎﯾﮕﺎه اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ اﯾﺮان- ﺗﺮور” و “ﻣﺘﺤﺪ ﻋﻠﯿﻪ اﯾﺮان ﻫﺴﺘﻪ ای”، ﻧﺎﻗﺺ ﺑﻮدن دیتای آﻧﻬﺎ آﺷﮑﺎر ﻣﯽ ﮐﻨﺪ.
ﻋﻼوه ﺑﺮ اﯾﻦ، ﭘﺮوژه ﻣﺘﺤﺪ ﻋﻠﯿﻪ اﯾﺮان ﻫﺴﺘ ﻪای ﯾﮏ ﺳﻮﮔﯿﺮی اﯾﺪﺋﻮﻟﻮژﯾﮏ آﺷﮑﺎر ﻋﻠﯿﻪ اﯾﺮان را آﺷﮑﺎر میﮐﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻬﯽ ارزش اﻃﻼﻋﺎت اراﺋﻪ ﺷﺪه را ﮐﺎﻫﺶ می دﻫﺪ. “شای” با اشاره به ﻋﺪم ﺷﻔﺎﻓﯿﺖ آﻧﻬﺎ اﺳﺎﺳﺎً ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ اﻣﮑﺎن ﺗﺄﯾﯿﺪ را رد ﻣﯽ ﮐﻨﺪ زﯾﺮا بر این باور است که ﻫﯿﭻ داده اوﻟﯿﻪ ای وﺟﻮد ﻧﺪارد.
ﺑﻨﺎ ﺑﻪ دﻻﯾﻠﯽ ﮐﻪ در ﺑﺎﻻ ذﮐﺮ ﺷﺪ اﯾﻦ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻓﻘﻂ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻏﯿﺮﻣﺴﺘﻘﯿﻢ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﻣﯽ ﮔﯿﺮﻧﺪ و ﺑﻪ ﻫﯿﭻ وﺟﻪ ﻧﻤﯽ ﺗﻮان ﺑﺮ اﺳﺎس آﻧﻬﺎ ﺗﺤﻘﯿﻖ ﮐﻤﯽ اﻧﺠﺎم داد.
ﻣﺸﮑﻞ دﯾﮕﺮ اﯾﻦ ﻣﻨﺎﺑﻊ اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ آﻧﻬﺎ ﻓﻘﻂ ﺑﺎ اﻗﺪاﻣﺎت ﺧﺎص ﺗﺮورﯾﺴﺘﯽ ﮐﺎر ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ و از اﺷﮑﺎل ﻏﯿﺮﻣﺴﺘﻘﯿﻢ ﺣﻤﺎﯾﺖ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺗﺤﻮﯾﻞ ﺗﺴﻠﯿﺤﺎت، ﺗﺄﻣﯿﻦ ﻣﺎﻟﯽ ﯾﺎ ﺗﺒﻠﯿﻐﺎت، ﻏﻔﻠﺖ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ. ﺑﺎ اﯾﻦ ﺣﺎل، اﯾﻦ داده ﻫﺎ ﺑﺮای درک ﺷﺪت ﺗﺮورﯾﺴﻢ اﯾﺮان ﯾﺎ ﺣﻤﺎﯾﺖ اﯾﺮان از ﺗﺮورﯾﺴﻢ ﺑﺴﯿﺎر ﻣﻬﻢ ﻫﺴﺘﻨﺪ. ﭼﻨﯿﻦ داده ﻫﺎﯾﯽ ﺑﺎﯾﺪ از ﻣﻨﺎﺑﻊ دﯾﮕﺮ ﺑﻪ دﺳﺖ آﯾﺪ و ﺑﻌﺪاً ﺑﺎ ﻓﻬﺮﺳﺘﯽ از اﻗﺪاﻣﺎت ﺗﺮورﯾﺴﺘﯽ ادﻏﺎم ﺷﻮد. ﻋﻼوه ﺑﺮ اﯾﻦ، ﻫﯿﭻ ﯾﮏ از ﭘﺎﯾﮕﺎهﻫﺎی اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ، ﻓﻬﺮﺳﺘﯽ از ﻓﻌﺎﻟیتﻫﺎی ﺗﺮورﯾﺴﺘﯽ اﯾﺮان ﻋﻠﯿﻪ ﺳﺎﮐﻨﺎن داﺧﻞ ﻣﺮزﻫﺎی ﺧﻮد اراﺋﻪ ﻧمیﮐﻨﺪ.
 ﻣﯿﺰان ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﺳﺮﮐﻮﺑﮕﺮاﻧﻪ ﺑﺎﯾﺪ از ﻣﻨﺎﺑﻊ دﯾﮕﺮی ﺑﻪ دﺳﺖ آﯾﺪ ﮐﻪ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﮐﻤﯿﺖ آﻧﻬﺎ دﺷﻮار اﺳﺖ. ﺗﻨﻬﺎ در ﺑﺮﺧﻮرد ﺑﺎ ﺣﻤﻼت ﺗﺮورﯾﺴﺘﯽ، میﺗﻮان از ﭘﺎﯾﮕﺎه دادهﻫﺎی ﺟﻬﺎﻧﯽ ﺗﺮورﯾﺴﻢ و ﭘﺎﯾﮕﺎه دادهﻫﺎی ﺣﻮادث ﺗﺮورﯾﺴﺘﯽ در ﺳﺮاﺳﺮ ﺟﻬﺎن ﺑﺎ ﻫﺪف ﻧﻈﺎرت ﺑﺮ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﮔﺮوهﻫﺎی ﺗﺮورﯾﺴﺘﯽ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه ﮐﻪ ﺗﻮﺳﻂ اﯾﺮان در ﻗﺎﻟﺐ ﺣﻤﺎﯾﺖ یا ﮐﻤﮏ ﺑﯿنﻟﻤﻠﻠﯽ ﺣﻤﺎﯾﺖ میﺷﻮﻧﺪ اﺳﺘﻔﺎده ﮐﺮد.
ﻣﻬﻢ ﺗﺮﯾﻦ ﮔﺮوﻫﯽ ﮐﻪ اﻏﻠﺐ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻧﻤﺎﯾﻨﺪه اﯾﺮان در اﻧﺠﺎم ﺣﻤﻼت ﺗﺮورﯾﺴﺘﯽ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد ﺣﺰب ﷲ ﻣﺴﺘﻘﺮ در ﻟﺒﻨﺎن اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺎ ﻫﻤﮑﺎری ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ ﺳﭙﺎه ﭘﺎﺳﺪاران اﯾﺮان ﺗﺄﺳﯿﺲ ﺷﺪه و ﺗﺤﺖ ﺣﻤﺎﯾﺖ اﯾﺮان ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ. ﻫﺮ دو ﭘﺎﯾﮕﺎه داده، دیتاهایی را در ﻣﻮرد ﺣﺰب ﷲ اراﺋﻪ ﻣﯽ دﻫﻨﺪ اﻣﺎ اﯾﻦ دو ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ داده ﺗﺎ ﺣﺪی ﻣﺘﻔﺎوت ﻫﺴﺘﻨﺪ. اﯾﻦ ﺑﻪ دﻟﯿﻞ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻣﺨﺘﻠﻔﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﭘﺎﯾﮕﺎهﻫﺎی اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ اﺳﺘﻔﺎده میﮐﻨﻨﺪ و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺗﻌﺎرﯾﻒ ﻣﺘﻔﺎوت آﻧﻬﺎ از ﯾﮏ اﻗﺪام ﺗﺮورﯾﺴﺘﯽ.
ﭘﺎﯾﮕﺎه داده ﺣﻮادث ﺗﺮورﯾﺴﺘﯽ در ﺳﺮاﺳﺮ ﺟﻬﺎن، ﺗﺮورﯾﺴﻢ را ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﯾﮏ اﻗﺪام ﺑﺎ اﻧﮕﯿﺰه ﺳﯿﺎﺳﯽ ﺗﻌﺮﯾﻒ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﮐﻪ ﻣﻌﻤﻮﻻً ﻏﯿﺮﻧﻈﺎﻣﯿﺎن را ﻫﺪف ﻗﺮار ﻣﯽ دﻫﺪ.
ﺑﺎ اﯾﻦ ﺣﺎل، اصرار دارد ﺗﻌﺪادی از ﻣﻮارد را اﺿﺎﻓﻪ ﮐﻨﺪ ﮐﻪ در آن ﺣﻤﻠﻪ ﺑﻪ ﯾﮏ ﻫﺪف ﻧﻈﺎﻣﯽ ﻧﯿﺰ ﺟﺰو ﺣﻤﻼت ﺗﺮورﯾﺴﺘﯽ در ﯾﻤﻦ ذﮐﺮ ﺷﺪه اﺳﺖ. ﭘﺎﯾﮕﺎه داده ﺟﻬﺎﻧﯽ ﺗﺮورﯾﺴﻢ ﺑﻪ ﺑﺎزدﯾﺪﮐﻨﻨﺪﮔﺎن اﯾﻦ اﻣﮑﺎن را ﻣﯽ دﻫﺪ ﮐﻪ ﺟﺴﺘﺠﻮی ﺧﻮد را ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﺳﻪ ﻣﻌﯿﺎر ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده در ﺗﻌﺮﯾﻒ ﺗﺮورﯾﺴﻢ ﻓﯿﻠﺘﺮ ﮐﻨﻨﺪ، ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﻣﯽ ﺗﻮان ﺑﺎ ﯾﮏ ﻣﻌﯿﺎر واﺣﺪ ﯾﺎ ﺷﺎﯾﺪ ﻫﺮ ﺳﻪ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻫﻤﺰﻣﺎن ﮐﺎر ﮐﺮد. ﭘﺎﯾﮕﺎه ﺟﻬﺎﻧﯽ ﺗﺮورﯾﺴﻢ، ٣٦٣ ﺣﻤﻠﻪ ﺗﺮورﯾﺴﺘﯽ اﻧﺠﺎم ﺷﺪه ﺗﻮﺳﻂ ﺣﺰبlﷲ را ﺑﯿﻦ ﺳﺎلﻫﺎی ١٩٨٣ و ٢٠٠٨ ﺛﺒﺖ ﮐﺮده اﺳﺖ.
ﭘﺎﯾﮕﺎه داده ﺣﻮادث ﺗﺮورﯾﺴﺘﯽ در ﺳﺮاﺳﺮ ﺟﻬﺎن همچنین ١٧٥ ﺣﻤﻠﻪ ﺗﺮورﯾﺴﺘﯽ را ﺑﯿﻦ ﺳﺎل ﻫﺎی ١٩٨٣ و ٢٠٠٥ ﻓﻬﺮﺳﺖ ﻣﯽﮐﻨﺪ. نیز ١٣١ ﺣﻤﻠﻪ ﺗﺎ ﺳﺎل ١٩٩٠ و ١٥٨ ﺣﻤﻠﻪ ﺗﺎ ﺳﺎل ١٩٩٥ ﮐﻪ ﻧﺰدﯾﮏ ﺑﻪ ﺗﻌﺪاد ﮐﻞ ﺣﻤﻼت ذﮐﺮ ﺷﺪه اﺳﺖ.
“شائول شای” آﻣﺎر ﺧﻮد را از ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﻫﺎی ﺗﺮورﯾﺴﺘﯽ اﯾﺮان و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﻫﺎی ﺗﺮورﯾﺴﺘﯽ ﮔﺮوه ﻫﺎی ﺷﯿﻌﯽ ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ اﯾﺮان ﺑﯿﻦ ﺳﺎل ﻫﺎی ١٩٨٠ و ١٩٩٩ اراﺋﻪ ﻣﯽ دﻫﺪ. ﻇﺎﻫﺮاً در اﯾﻦ ﺳﺎل ﻫﺎ ٢٦٠ ﺣﻤﻠﻪ ﺗﺮورﯾﺴﺘﯽ رخ داده اﺳﺖ. اﯾﻦ ﻓﻬﺮﺳﺖ ﺷﺎﻣﻞ ﺣﻤﻼت ﺣﺰب ﷲ ﻋﻠﯿﻪ ارﺗﺶ اﺳﺮاﺋﯿﻞ در ﻟﺒﻨﺎن و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺣﻤﻼت ﻋﻠﯿﻪ اﻫﺪاف ﻋﺮاق در ﻃﻮل ﺟﻨﮓ اﯾﺮان و ﻋﺮاق ﻧﻤﯽ ﺷﻮد.
“ﺷﺎی” ﺗﺮوریسم وابسته به ایران را ﺑﻪ ﭼﻬﺎر دﺳﺘﻪ ﺗﻘﺴﯿﻢ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ:
آدم رﺑﺎﯾﯽ ﺗﻘﺮﯾﺒﺎً ٢٦٪ ﺣﻮادث،
ﻫﻮاﭘﯿﻤﺎرﺑﺎﯾﯽ و ﺣﻤﻼت ﺑﻤﺐ ﮔﺬاری ﺷﺪه ﺑﻪ ﻫﻮاﭘﯿﻤﺎ ٤.٥٪،
ﺑﻤﺐ ﮔﺬاری و ﺑﻤﺐ ﮔﺬاری ﺑﺎ ﺧﻮدرو ٣١.٥٪،
ﺗﺮور، ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺗﯿﺮاﻧﺪازی ٣٧٪،
در ﻣﻮرد ﺗﻮزﯾﻊ ﺟﻐﺮاﻓﯿﺎﯾﯽ ﺣﻤﻼت، شای در ﻣﺠﻤﻮع ٣٢ ﮐﺸﻮر را ﻓﻬﺮﺳﺖ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ. ﺑﯿﺸﺘﺮﯾﻦ ﺣﻤﻼت در ﺧﺎورﻣﯿﺎﻧﻪ (١٧٣) و اروﭘﺎ (٥٧)در رده دوم و ﭘﺲ از آن آﺳﯿﺎ ،(٢٣) اﯾﺎﻻت ﻣﺘﺤﺪه (٦)و آﻓﺮﯾﻘﺎ (١) رخ داده اﺳﺖ. ﺷﺎی ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺧﺎﻃﺮﻧﺸﺎن ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﮐﻪ ٣٣ درﺻﺪ ﺣﻤﻼت ﺗﺮورﯾﺴﺘﯽ ﻋﻠﯿﻪ اﯾﺮاﻧﯿﺎن در ﺗﺒﻌﯿﺪ و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺳﺎزﻣﺎن ﻫﺎی ﻣﺨﺎﻟﻒ ﺑﻮده اﺳﺖ.
او ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ آﻣﺎرﻫﺎی ﺧﻮد، ﻧﺘﺎﯾﺞ ﻣﺘﻌﺪدی در ﻣﻮرد ﺷﺪت ﺗﺮورﯾﺴﻢ اﯾﺮان ﺑﻪ دﺳﺖ می آورد. در دوران ﺣﮑﻮﻣﺖ آﯾﺖlﷲ ﺧﻤﯿﻨﯽ (١٩٨٩-١٩٧٩)، ١٧١ ﺣﻤﻠﻪ ﺗﺮورﯾﺴﺘﯽ ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻠﯽ ﺷﯿﻌﯿﺎن ﯾﺎ اﯾﺮاﻧﯿﺎن رخ داد، در ﺣﺎﻟﯽ ﮐﻪ در دوران ﺣﮑﻮﻣﺖ آﯾت ﷲ ﺧﺎﻣنه ای، (١٩٩٩-١٩٨٩) تنها ٨٩ ﺣﻤﻠﻪ ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺖ، ﯾﻌﻨﯽ ﺗﻌﺪاد ﺣﻤﻼت ﺑﻪ ﻧﺼﻒ ﮐﺎﻫﺶ ﯾﺎﻓﺘﻪ اﺳﺖ. ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ رﺑﻮدن ﻏﯿﺮﻧﻈﺎﻣﯿﺎن ﻏﺮﺑﯽ در ﻟﺒﻨﺎن در ﺳﺎل ١٩٩٠ ﻣﺘﻮﻗﻒ ﺷﺪ و ﺗﺎ ﺳﺎل ١٩٩٢ ﻫﻤﻪ ﮔﺮوﮔﺎن ﻫﺎ آزاد ﺷﺪﻧﺪ. در ﺳﺎل ١٩٨٩ ﺗﻤﺎم ﺣﻤﻼت ﺷﯿﻌﯿﺎن ﻋﻠﯿﻪ ﻫﻮاﭘﯿﻤﺎﻫﺎ ﻣﺘﻮﻗﻒ ﺷﺪ، ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ دﯾﮕﺮ ﻫﯿﭻ ﻫﻮاﭘﯿﻤﺎرﺑﺎﯾﯽ ﯾﺎ ﺑﻤﺐ ﮔﺬاری در ﭘﺮوازﻫﺎی ﻏﯿﺮﻧﻈﺎﻣﯽ وﺟﻮد ﻧﺪاﺷﺖ. از ﺳﻮی دﯾﮕﺮ، ﺗﻌﺪاد ﺣﻤﻼت ﻋﻠﯿﻪ ﺳﺎزﻣﺎ ﻫﺎی ﻣﺨﺎﻟﻒ و اﯾﺮاﻧﯿﺎن در ﺗﺒﻌﯿﺪ اﻓﺰاﯾﺶ ﯾﺎﻓﺖ. اﯾﻦ ﺣﻤﻼت ﺑﯿﺸﺘﺮ در ﻋﺮاق، ﺗﺮﮐﯿﻪ، ﭘﺎﮐﺴﺘﺎن و ﻓﺮاﻧﺴﻪ ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺖ. ﺑﺎ اﯾﻦ ﺣﺎل، ﺗﻌﺪاد اﻫﺪاف ﻏﺮﺑﯽ ﮐﺎﻫﺶ ﯾﺎﻓﺖ.
ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ، دوران اوج ﺗﺮورﯾﺴﻢ ﺑین اﻟﻤﻠﻠﯽ اﯾﺮان و ﺗﺤﺖ ﺣﻤﺎﯾﺖ اﯾﺮان در دﻫﻪ ١٩٨٠ اﺗﻔﺎق اﻓﺘﺎد زﻣﺎﻧﯽ ﮐﻪ اﯾﺪﺋﻮﻟﻮژی اﻧﻘﻼب ﺗﺤﺖ رﻫﺒﺮی آیت ﷲ ﺧﻤﯿﻨﯽ ﻗﻮیﺗﺮﯾﻦ ﺑﻮد و درﮔﯿﺮی ﺧﻮﻧﯿﻦ ﺑﺎ ﻋﺮاق ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺷﺪ. ﺑﺎ اﯾﻦ ﺣﺎل، ﮐﺎﻫﺶ ﺗﻌﺪاد ﺣﻤﻼت ﺗﺮورﯾﺴﺘﯽ اﻧﺠﺎم ﺷﺪه ﺗﻮﺳﻂ اﯾﺮان ﯾﺎ ﻧﯿﺮوﻫﺎی واﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ آن ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎی ﻧﺎﭘﺪﯾﺪ ﺷﺪن ﭘﺪﯾﺪه ﺗﺮورﯾﺴﻢ اﯾﺮان ﻧﯿﺴﺖ، ﻓﻘﻂ ﺷﮑﻞ ﺧﻮد را ﺗﻐﯿﯿﺮ داده و ﺧﻮد را ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺣﻤﺎﯾﺖ ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ ﯾﺎ ﮐﻤﮏ ﻏﯿﺮﻣﺴﺘﻘﯿﻢ ﻣﻌﺮﻓﯽ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ. اﻣﺮوزه ﺷﮑﻞ ﮐﻠﯿﺪی ﺣﻤﺎﯾﺖ از ﺗﺮورﯾﺴﺖ ﻫﺎ ﺗﺎﻣﯿﻦ ﺗﺠﻬﯿﺰات ﻧﻈﺎﻣﯽ، ﺑﻮدﺟﻪ و ﺣﻤﺎﯾﺖ ﺳﯿﺎﺳﯽ از ﺳﺎزﻣﺎن ﻫﺎی ﺗﺮورﯾﺴﺘﯽ واﺑﺴﺘﻪ اﺳﺖ. دوران اوج ﺗﺮورﯾﺴﻢ داﺧﻠﯽ اﯾﺮان ﻧﯿﺰ در دﻫﻪ ١٩٨٠ ﺑﺎ ﺻﺪﻫﺎ اﻋﺪام، ﻗﺘﻞ و رﺑﻮدن ﺷﺨصیتﻫﺎی ﺑﺮﺟﺴﺘﻪ رژﯾﻢ ﺳﺎﺑﻖ و ﻣﻨﺘﻘﺪان رژﯾﻢ ﺟﺪﯾﺪ رخ داد.
اﻧﺪﮐﯽ ﭘﺲ از رﺣﻠﺖ آﯾﺖ ﷲ ﺧﻤﯿﻨﯽ، ﻓﻀﺎی اﯾﺮان آرام و ﺳﺮﮐﻮب ﻫﺎ ﮐﻤﺘﺮ ﺷﺪ. ﺣﺘﯽ ﮐﻤﯿﺘﻪ ﻫﺎی ﻣﺨﻮف، در ﺳﺎل ١٩٩٠ ﻣﺘﺤﻮل ﺷﺪﻧﺪ و ﺗﺤﺖ ﮐﻨﺘﺮل ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ. ﻓﻀﺎی آرام ﺗﺮ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﭘﺲ از ﻣﺮگ ﺧﻤﯿﻨﯽ ﺑﻪ آراﻣﯽ ﺑﺎ اﻓﺰاﯾﺶ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﻫﺎی ﺗﺮورﯾﺴﺘﯽ اﯾﺮان ﭼﻪ در ﺧﺎرج و ﭼﻪ در داﺧﻞ ﻣﺮزﻫﺎی ﺧﻮد ﺑﻪ ﺷﮑﻞ ﺳﺮﮐﻮب ﻣﺨﺘﻞ ﺷﺪ. اﯾﻦ اﻣﺮ ﺑﺎ روﯾﺪادﻫﺎ و روﻧﺪﻫﺎﯾﯽ ﻣﺎﻧﻨﺪ اﻧﺘﺨﺎب “ﻣﺤﻤﻮد اﺣﻤﺪی ﻧﮋاد” ﺑﻪ ﻋﻨﻮان رﺋﯿﺲ ﺟﻤﻬﻮر، اﻫﻤﯿﺖ ﻓﺰاﯾﻨﺪه ﺳﭙﺎه ﭘﺎﺳﺪاران و ﻧﻔﻮذ ﻓﺰاﯾﻨﺪه ﻣﺤﺎﻓﻈﻪ ﮐﺎران در ﻣﺠﻠﺲ اﯾﺮان و ﮐﺎﻫﺶ ﻧﻔﻮذ ﻣﺪرﻧﯿﺴﺖ ﻫﺎ و ﻣﯿﺎﻧﻪ روﻫﺎ در اﻃﺮاف رﺋﯿﺲ ﺟﻤﻬﻮر ﻣﺤﻤﺪ ﺧﺎﺗﻤﯽ، تشدید شد.
اﯾﺮان دوباره در ﺣﺎل ﺗﺒﺪﯾﻞ ﺷﺪن ﺑﻪ ﯾﮑﯽ از ﺣﺎﻣﯿﺎن اﺻﻠﯽ ﮔﺮوه ﻫﺎی ﺗﺮورﯾﺴﺘﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻗﺒﻼ ﭼﻪ از ﻧﻈﺮ ﺗﺎرﯾﺨﯽ و ﭼﻪ از ﻧﻈﺮ اﯾﺪﺋﻮﻟﻮژﯾﮏ از آن ﺟﺪا ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ. ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺑﺎرز آن ﺣﻤﺎس اﺳﺖ ﮐﻪ ﻗﺒﻼً ﻧﻘﺎط ﻣﺸﺘﺮک ﺑﺴﯿﺎر ﮐﻤﯽ ﺑﺎ ﺟﻤﻬﻮری اﺳﻼﻣﯽ داﺷﺖ اﻣﺎ از زﻣﺎن وﻗﻮع اﻧﺘﻔﺎﺿﻪ دوم (٢٠٠٠)، ﺣﻤﻠﻪ آﻣﺮﯾﮑﺎ ﺑﻪ ﻋﺮاق (٢٠٠٣) و ﮐﺸﺘﻪ ﺷﺪن ﯾﺎﺳﺮ ﻋﺮﻓﺎت (٢٠٠٤)، ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ و ﺣﻤﺎﯾﺖ ﺳﯿﺎﺳﯽ و ﻣﺎدی اﯾﺮان اﻓﺮﯾﺶ یافته است. (٢٠٠٧).
در اﯾﻦ دوره، ﺳﺮﮐﻮبﻫﺎ در اﯾﺮان ﻧﯿﺰ رو ﺑﻪ اﻓﺰاﯾﺶ ﺑﻮد ﮐﻪ ﭘﺲ از اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت رﯾﺎﺳتﺟﻤﻬﻮری ٢٠٠٩ زﻣﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﻗﯿﺎم های ﮔﺴﺘﺮده ﺧﻮاﺳﺘﺎر واﮐﻨﺶ رژﯾﻢ ﺷﺪ، ﺑﻪ اوج ﺧﻮد رﺳﯿﺪ. اﮔﺮﭼﻪ اﯾﻦ روﯾﺪادﻫﺎ ﺑﺎ ﺷﺪت ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﺗﺮورﯾﺴﺘﯽ ﺑﯿﻦ اﻟﻤﻠﻠﯽ اﯾﺮان ارﺗﺒﺎﻃﯽ ﻧﺪارد اﻣﺎ ﻫﺮ دو ﻧﺎﺷﯽ از ﯾﮏ ﻓﻀﺎی ﺳﯿﺎﺳﯽ در ﮐﺸﻮر اﺳﺖ.
ﻧﺘﯿﺠﻪ
اﯾﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﻧﺸﺎن ﻣﯽدﻫﺪ ﮐﻪ میﺗﻮان از ﻣﻔﻬﻮم ﺗﺮورﯾﺴﻢ دوﻟﺘﯽ ﺑﺮای ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻓﻌﺎﻟیتﻫﺎی ﺟﻤﻬﻮری اﺳﻼﻣﯽ اﯾﺮان ﮐﻪ ﺑﻪ ﻧﻮﻋﯽ ﺑﺎ ﺗﺮورﯾﺴﻢ ﻣﺮﺗﺒﻂ ﻫﺴﺘﻨﺪ، اﺳﺘﻔﺎده ﮐﺮد.
در ﭼﺎرﭼﻮب ﻣﻔﻬﻮم ﺗﺮورﯾﺴﻢ دوﻟﺘﯽ، ﺗﺮورﯾﺴﻢ ﺑﯿﻦ اﻟﻤﻠﻠﯽ اﯾﺮان ﻗﺒﻼً ﺗﻮﺳﻂ ﻣﺘﺨﺼﺺ ﺑﺮﺟﺴﺘﻪ ﺗﺮورﯾﺴﻢ، “واﻟﺘﺮ ﻻﮐﻮر”، ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﯽ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻪ اﯾﻦ ﭘﺪﯾﺪه در ﭼﺎرﭼﻮب ﺗﺮورﯾﺴﻢ دوﻟﺘﯽ ﺗﻮﺳﻂ ﮐﺸﻮرﻫﺎی ﺑﻠﻮک ﺷﻮروی در ﻃﻮل ﺟﻨﮓ ﺳﺮد و ﻟﯿﺒﯽ، ﻧﮕﺎه ﮐﺮده اﺳﺖ.
ﺗﺮورﯾﺴﻢ در دوران رژﯾﻢ ﻗﺬاﻓﯽ و ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﻫﺎی ﺗﺮورﯾﺴﺘﯽ اﻧﺠﺎم ﺷﺪه و ﺣﻤﺎﯾﺖ ﺷﺪه ﺗﻮﺳﻂ رژﯾﻢ ﺻﺪام ﺣﺴﯿﻦ در ﻋﺮاق است. با اﯾﻦ ﺣﺎل، ﺗﺄﮐﯿﺪ ﺑﺮ ﻧﻘﺶ اﯾﺮان در ﮐﻤﮏ ﺑﻪ ﮔﺮوهﻫﺎی ﺗﺮورﯾﺴﺘﯽ ﺑﺰرگ (ﺣﻤﺎس، ﺣﺰبlﷲ و ﻏﯿﺮه) و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﻣﺆﻟﻔﻪ داﺧﻠﯽ و ﺳﺮﮐﻮﺑﮕﺮ ﺗﺮورﯾﺴﻢ دوﻟﺘﯽ ﻧﯿﺰ ﻣﻬﻢ اﺳﺖ.
ﺗﺮورﯾﺴﻢ اﯾﺮاﻧﯽ ﮐﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﮐﺎرﻣﻨﺪان دوﻟﺘﯽ ﯾﺎ ﮔﺮوهﻫﺎی ﺷﺒﻪﻧﻈﺎﻣﯽ واﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ آن اﻧﺠﺎم میﺷﻮد و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺑﺮﺧﯽﻓﻌﺎﻟﯿﺖﻫﺎی ﺣﺰبﷲ از اﯾﻦ ﻧﻈﺮ ﻋﺠﯿﺐ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﺴﺘﻘﯿﻤﺎً ﺑﺎ اﻋﻼﻣیهﻫﺎ ﯾﺎ ﺗﻮﺟﯿﻬﺎت ﺳﯿﺎﺳﯽ دﻧﺒﺎل ﻧمیﺷﻮد. ﻏﺎﻟﺒﺎً، اﯾﻦ اﻗﺪاﻣﺎت، ﺑﻪ ﺧﻮدی ﺧﻮد، ﺣﺎوی ﺗﺒﻠﯿﻐﺎت ﻫﺴﺘﻨد. ﯾﮏ ﻋﻤﻞ ﺗﺮورﯾﺴﺘﯽ ﻗﺒﻼً ﻣﻌﻨﺎ ﯾﺎ ﭘﯿﺎم ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ را دارد،( ﯾﺎ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان “ﻗﺘﻞ ﻫﺎی ﻫﺪﻓﻤﻨﺪ” ﻇﺎﻫﺮ ﻣﯽ ﺷﻮد). ﯾﮏ اﺳﺘﺜﻨﺎ در اﯾﻨﺠﺎ، ﻓﺘﻮا ﻋﻠﯿﻪ ﺳﻠﻤﺎن رﺷﺪی و ﻧﺎﺷﺮان او اﺳﺖ ﮐﻪ در ﺣﺎل ﺣﺎﺿﺮ ﺗﻮﺟﯿﻬﯽ ﺑﺮای ﯾﮏ اﻗﺪام ﺗﺮورﯾﺴﺘﯽ در آﯾﻨﺪه دارد. (ﻫﺮﭼﻨﺪ اﯾﻦ ﻋﻤﻞ ﻋﻤﺪﺗﺎً ﺑﻪ ﺻﻮرت مجازات شرعی اجرا ﻣﯽ ﺷﻮد).
از ﺳﻮی دﯾﮕﺮ ﺗﺮورﯾﺴﻢ داﺧﻠﯽ اﯾﺮان از ﻧﻮع ﺳﺮﮐﻮﺑﮕﺮ ﺑﺎ ﺗﺒﻠﯿﻐﺎت ﺳﯿﺎﺳﯽ و ﭘﯿﺎﻣﯽ ﺗﻬﺪﯾﺪآﻣﯿﺰ ﻫﻤﺮاه اﺳﺖ.
دادهﻫﺎی اراﺋﻪﺷﺪه در اﯾﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﻧﺸﺎن دﻫﻨﺪه ﻫﻤﺒﺴﺘﮕﯽ ﻓﻮری ﺑﯿﻦ اﺷﮑﺎل ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺗﺮورﯾﺴﻢ دوﻟﺘﯽ ﻧﯿﺴﺖ، ﺑﻪ اﯾﻦ ﻣﻌﻨﺎ ﮐﻪ ﯾﮏ ﺷﮑﻞ در ﯾﮏ دوره زﻣﺎﻧﯽ ﺑﺎ ﺷﮑﻞ دﯾﮕﺮی دﻧﺒﺎل ﯾﺎ ﻣﺸﺮوط میﺷﻮد. ﺑﺎ اﯾﻦ ﺣﺎل، ﺷﺎﯾﺪ ﺑﻪ ﺟﺮات ﺑﺘﻮان ﮔﻔﺖ ﮐﻪ رژﯾﻢ ﺗﻮﺗﺎﻟﯿﺘﺮ اﯾﺮان ﮐﻪ ﺑﻪ اﺳﺘﻔﺎده از ﻋﻨﺎﺻﺮ رﭘﺮﺗﻮار ﺗﺮورﯾﺴﺘﯽ ﻣﺘﻮﺳﻞ ﺷﺪه اﺳﺖ ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ اﻫﺪاف ﺳﯿﺎﺳﯽ ﮐﻨﻮﻧﯽ ﺧﻮد و اﻣﮑﺎﻧﺎت ﮐﻨﻮﻧﯽ، ﻗﺎدر ﺑﻪ اﺳﺘﻔﺎده و ﺗﺮﮐﯿﺐ اﯾﻦ ﻋﻨﺎﺻﺮ اﺳﺖ.
* این مقاله ترجمه ای است از:
Josef Kraus, The Concept of State Terrorism in Relation to Iran, Masaryk University, Slovak Journal of Political Sciences, Volume 16, 2016, No. 1
REFERENCES
ABRAHAM, A. J. 1996. Lebanon War. Westport: Greenwood Publishing Group. APA-Baku. 19. 1. 2012. Azerbaijani National Security Ministry prevents terrorist attack planned in Baku. Retrieved from July 15, 2015 from http://en.apa.az/
news.php?id=164008
AZANI, EITAN. 2009. Hezbollah: The Story of the Party of God. New York:
Palgrave Macmillan.
BAER, ROBERT. 2009. The Devil We Know: Dealing with the New Iranian Superpower. New York: Crown Publishing Group.
BERGMAN, RONEN. 2008. The Secret War with Iran, New York: Free Press. BLAKELEY, RUTH. 2010. “State Terrorism in the social sciences: Theories,
methods and concepts“, in JACKSON, RICHARD, MURPHY, EAMON and SCOTT POYNTING (eds.) Contemporary State Terrorism: Theory and practice. London: Routledge
BUCHTA, WILFRIED. 2000. Who Rules Iran?. Washington D.C.: The Washington Institute for Near East Policy.
BYMAN, DANIEL. 2007. Deadly Connections. New York: Cambridge
University Press.
CLINE, RAY S. and YONAH ALEXANDER. 1986. Terrorism as State-
Sponsored Covert Warfare. Arlington: HERO Books.
CORDESMAN, ANTHONY and MARTIN KLEIBER. 2007. Iran’s Military
Forces and Warfighting Capabilities: The Threat in the Northern Gulf. Santa Barbara: Praeger Security International, 2007.
CORDESMAN, ANTHONY. 2005. Iran´s Developing Military Capabilities, Washington D. C.: The CSIS Press.
Fars News Agency, 8. 2. 2012. Hezbollah Leader Stresses Iran´s Key Role in Victories of Resistance Movements. Retrieved from July 15, 2015 from http:// english.farsnews.com/newstext.php?nn=9010174030
Fars News Agency, 8. 8. 2006. Supreme Leader Orders All to Defend Hezbollah.
Retrieved from July 15, 2015 from http://english.farsnews.com/newstext. php?nn=8505170214
Fidh. 2007. Iran / death penalty: A state terror policy. Paris: Fédération internationale des ligues des droits de l´Homme. Retrieved from July 15, 2015 from http://www.fidh.org/IMG/pdf/Rapport_Iran_final.pdf
FRISCH, HILLEL. 2007. The Iran-Hamas Alliance: Threat and Folly. Perspectives Paper No. 28. Retrieved from July 15, 2015 from http://www. biu.ac.il/SOC/besa/perspectives28.pdf
HAKAKIAN, ROYA. 2011. Assassins of the Turquoise Palace. New York:
Grove Press.
KRAUS, JOSEF. 2010. “Iránská podpora terorismu – hrozba nebo mýtus?“, in OLDŘICH BUREŠ a TOMÁŠ ŠMÍD (eds.), Globální bezpečnost v Obamově éře. Praha: Metropolitní univerzita Praha.
KULISH, NICHOLAS and ERIC SCHMITT. 2012. Hezbollah Is Blamed for Attack on Israeli Tourists in Bulgaria. New York Times. Retrieved from July 15, 2015 from http://www.nytimes.com/2012/07/20/world/europe/explosion- on-bulgaria-tour-bus-kills-at-least-five-israelis.html?pagewanted=all&_r=0
KUTCHERA, CHRIS. Iran: Bani Sadr on the Iranian Terror Network. Retrieved from July 15, 2015 from http://www.chris-kutschera.com/A/Bani%20Sadr. htm
LAQUEUR, WALTER. 1999. The New Terrorism. Fanaticism and the Arms of Mass Desctrution. London: Phoenix Press.
MANNES, AARON. 2004. Profiles in terror: A Guide to Middle East Terrorist Organizations. New York: Rowman & Littlefield Publishers, Inc.
MAREŠ, MIROSLAV. 2005. Terorismus v ČR. Brno: Centrum strategických studií.
MARSCHALL, CHRISTIN. 2003. Iran´s Persian Gulf Policy: From Khomeini to Khatami. London: Routledge.
MARTIN, GUS. 2006. Understanding Terrorism, Thousand Oaks: Sage Publications.
Ministry of National Security of Azerbaijan Republic, 14. 3. 2012. 22 People Accused of Treason and other Grave Crimes Were Detained. Retrieved from July 15, 2015 from http://www.mns.gov.az/en/news/327.html
NAPOLEONI, LORETA. 2005. Terror Incorporated: Tracing the Dollars Behind the Terror Networks. New York: Seven Stories Press.
Radio Free Europe / Radio Liberty. 17. 2. 2012. The Iran Conflict Comes To The Caucasus. Retrieved from July 15, 2015 from http://www.rferl.org/content/ iran_azerbaijan_caucasus_georgia_assassinations/24487468.html
SHAY, SHAUL. 2005. The Axis of Evil: Iran, Hizballah, and the Palestinian
Terror. New Brunswick: Transaction Publishers.
SOLIS, GARY D. 2010. The Law of Armed Conflict: International Humanitarian Law in War. New York: Cambridge University Press.
STRMISKA, MAXMILIAN. 2001. Terorismus a demokracie: pojetí a typologie subverzivního teroristického násilí v soudobých demokraciích. Brno: Mezinárodni politologicky ústav.
TAKEYH, RAY. 2006. Hidden Iran: Paradox and Power in the Islamic Republic.
New York: Henry Holt and Company.
THALER, DAVID and ALIREZA NADER. 2010. Mullahs, Guards, and Bonyads: An Exploration of Iranian Leadership Dynamics. Santa Monica: RAND Corporation.
The Washington Post, 8. 12. 2004. Iraq, Jordan See Threat To Election From Iran, Retrieved from July 15, 2015 from http://www.washingtonpost.com/ wp-dyn/articles/A43980-2004Dec7.html
United States Department of State. 2005. Iran, Bureau of Democracy, Human Rights, and Labor. Retrieved from July 15, 2015 from http://www.state. gov/j/drl/rls/hrrpt/2004/41721.htm
WEHREY, FREDERIC. 2009. The Rise of Pasdaran: Assessing the Domestic Roles of Iran’s Islamic Revolutionary Guards Corps. Santa Monica: RAND Corporation.
WorldTribune, 5. 1. 2010, Hamas 2010 budget mainly ´foreign aid´ from Iran. Retrieved from July 15, 2015 from http://www.washingtonpost.com/wp-dyn/ articles/A12336-2004Dec19.html

Share Article

بابەتەکانی تر